Πώς παίρνουν τα ουράνια σώματα τα όνοματά τους;

Πώς παίρνει ένα ουράνιο σώμα το όνομά του, αλλά και γιατί σχεδόν οι μισοί δορυφόροι του Κρόνου έχουν ελληνική ονομασία, και μάλιστα οι πιο κοντινοί στον πλανήτη.

Υπεύθυνη για την ονομασία των ουράνιων σωμάτων είναι η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU), που ιδρύθηκε το 1919. Πολλοί πλανήτες, άστρα κτλ. ανακαλύφθηκαν στην αρχαιότητα, και πήραν ονόματα από την ελληνική ή ρωμαϊκή μυθολογία, ενώ υπάρχουν και ουράνια σώματα με αραβικά ονόματα. Η IAU υιοθέτησε όλες τις ονομασίες που δόθηκαν σε ουράνια σώματα πριν από την ίδρυσή της. Το ίδιο ισχύει σε γενικές γραμμές και για τους δορυφόρους των πλανητών. Οι δορυφόροι του Κρόνου, για παράδειγμα, που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα, βαφτίστηκαν από τον John Herschel (γιο του William Herschel, που ανακάλυψε και τους δορυφόρους Μίμα και Εγκέλαδο) με τα ονόματα των Τιτάνων, των αδελφών του Κρόνου. Στους πλανήτες ή δορυφόρους που ανακαλύπτονται τα τελευταία χρόνια δίνεται συνήθως ένα προσωρινό όνομα, που περιλαμβάνει την ημερομηνία ανακάλυψης. Όταν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, δίνεται στο ουράνιο σώμα το τελικό του όνομα, έπειτα από πρόταση του επιστήμονα που το ανακάλυψε. Για παράδειγμα, ο 2003UB313 -ο φερόμενος ως 10ος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος- δεν έχει ακόμη βαφτιστεί επίσημα, αφού τα ονόματα των περισσότερων θεών της μυθολογίας έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για τους υπόλοιπους πλανήτες. Εξαίρεση στα παραπάνω αποτελούν οι δορυφόροι του Ουρανού, που πήραν το όνομά τους από χαρακτήρες θεατρικών έργων του Shakespeare και του Alexander Pope.

Τα άστρα που βλέπουμε στον ουρανό είναι όλα άστρα του Γαλαξία μας και τα πιο φωτεινά από αυτά πήραν το όνομά τους (συνήθως ελληνικό) στην αρχαιότητα. Μάλιστα, ένας από τους πρώτους καταλόγους ουράνιων σωμάτων περιεχόταν στην «Αλμαγέστη» του Πτολεμαίου από την Αλεξάνδρεια. Σήμερα, υπάρχουν διάφοροι κατάλογοι που χρησιμοποιούν οι αστρονόμοι, στους οποίους τα άστρα ονοματίζονται αριθμητικά. Τα πιο λαμπερά από αυτά προσδιορίζονται με γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου ή αριθμό, συνοδευόμενο από το όνομα του αστερισμού στον οποίο ανήκουν, π.χ., Άλφα Κενταύρου. Έτσι, πολλά άστρα έχουν πολλαπλά ονόματα, π.χ., o Σείριος λέγεται και Aschere (αραβικό), Άλφα Μεγάλου Κυνός ή HR2491.

Οι κομήτες, συνήθως, παίρνουν το όνομα του ανθρώπου (ή και της διαστημοσυσκευής) που τους ανακάλυψε.

Οι περισσότεροι γαλαξίες είναι γνωστοί από τον αριθμό τους σε κάποιον αστρονομικό κατάλογο (π.χ. NGC 224 ή Μ 32). Κάποιοι άλλοι βαφτίζονται και με βάση το ιδιόμορφο σχήμα τους (π.χ. Γαλαξίας «Σομπρέρο»), όπως συμβαίνει και με τα πλανητικά νεφελώματα (π.χ. Νεφέλωμα «Μάτι της Γάτας»).