Πόσα άστρα υπάρχουν σε όλο το Σύμπαν;

Διάβασα ότι τα άστρα του Σύμπαντος είναι περισσότερα από τους κόκκους της άμμου που υπάρχουν σε όλες τις παραλίες της Γης. Μπορεί κάτι τέτοιο να αληθεύει, και πώς υπολογίζεται αυτό;

Μία ομάδα αστρονόμων του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας εκτίμησε το 2003 τον αριθμό των άστρων του Σύμπαντος σε 70 εξάκις εκατομμύρια – ο αριθμός επτά ακολουθούμενος από 22 μηδενικά. Οι αστρονόμοι εστίασαν δύο από τα ισχυρότερα επίγεια τηλεσκόπια σε μία μικρή περιοχή του ουρανού, αναλύοντας τη φωτεινότητα των γαλαξιών που εμπεριείχε. Από αυτήν μπόρεσαν να εκτιμήσουν τον αριθμό των άστρων που καθένας από αυτούς περιλάμβανε. Ο αριθμός αυτός στη συνέχεια πολλαπλασιάστηκε με το συνολικό αριθμό των αντίστοιχων μικρών περιοχών που θα απαιτούνταν για να καλυφθεί ολόκληρος ο ουρανός, μέχρι το πέρας του ορατού σύμπαντος.

Προφανώς, πρόκειται περί ενός αρκετά «πρόχειρου» υπολογισμού, αφού υπεισέρχονται αρκετές ασάφειες. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι δε γνωρίζουμε με ακρίβεια ούτε καν το συνολικό αριθμό των άστρων του ίδιου του γαλαξία μας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Simon Driver, ο οποίος συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα, ο σωστός αριθμός μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ μεγαλύτερος, ή ακόμη και άπειρος, αφού η μέτρηση περιλαμβάνει μόνο τους γαλαξίες που είναι ορατοί από επίγεια τηλεσκόπια, και επειδή υπάρχουν περιοχές του Σύμπαντος από τις οποίες το φως δεν έχει ακόμη φτάσει στη Γη.

Ας περιοριστούμε, όμως, στα 70 εξάκις εκατομμύρια άστρα και ας τα συγκρίνουμε με τους κόκκους της άμμου. Ένας κόκκος άμμου έχει διάμετρο 0,125 έως 0,5 χιλιοστά. Εάν υποθέσουμε ότι η μέση διάμετρος ενός κόκκου είναι 0,25 χιλιοστά, ένα κυβικό μέτρο άμμου περιέχει 64 δισεκατομμύρια κόκκους. Το μήκος όλων των παραλιών της Γης δεν είναι εύκολο να μετρηθεί, αλλά μια εκτίμηση θα μπορούσε να είναι 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα. Αν κάθε παραλία έχει κατά μέσο όρο πλάτος 50 μέτρα και καλύπτεται από στρώμα άμμου βάθους ενός μέτρου, βγαίνει το αποτέλεσμα ότι σε όλες τις παραλίες της Γης υπάρχουν περίπου 4,8 εξάκις εκατομμύρια κόκκοι άμμου. Πράγμα που σημαίνει ότι όντως, έστω και με την πρόχειρη αυτή εκτίμηση, υπάρχουν περισσότερα άστρα στο Σύμπαν απ’ ό,τι κόκκοι άμμου σε όλες τις παραλίες της Γης – γύρω στις 15 φορές περισσότερα.

Ωστόσο, η εικόνα αλλάζει αν συμπεριλάβουμε και τις ερήμους: Μόνο οι κόκκοι της άμμου στη Σαχάρα έχουν υπολογιστεί σε 1.800 εξάκις εκατομμύρια!