Παραισθησιογόνα μανιτάρια

Τα λεγόμενα «μαγικά μανιτάρια» μπορούν να προκαλέσουν παραισθήσεις. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα από καθαρά χημική άποψη;

Ένας άνθρωπος που έχει καταναλώσει ορισμένα μανιτάρια όπως αυτά του είδους Psilocybe semilanceata νιώθει έντονα συναισθήματα και αντιλαμβάνεται το χρόνο διαφορετικά απ’ ό,τι συνήθως. Οι επιδράσεις αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι τα συγκεκριμένα μανιτάρια περιέχουν την παραισθησιογόνα ουσία ψιλοκυβίνη. Η ψιλοκυβίνη δεν είναι ενεργή από μόνη της αλλά αν κάποιος φάει το μανιτάρι, η ουσία αυτή προσλαμβάνεται από το αίμα και μεταφέρεται στο ήπαρ όπου υφίσταται τη χημική μετατροπή της σε ψιλοκίνη.

Η ψιλοκίνη έχει μεγάλη βιοχημική ομοιότητα με τη σεροτονίνη η οποία είναι σημαντικός νευροδιαβιβαστής και μεταξύ άλλων ρυθμίζει τα υψηλότερα κέντρα συνείδησης στο μετωπιαίο λοβό του εγκεφαλικού φλοιού. Εκεί επικοινωνούν οι νευρώνες μεταξύ τους κι αυτό γίνεται όταν ένας νευρώνας εκκρίνει σεροτονίνη, η οποία συλλαμβάνεται από υποδοχείς ενός άλλου νευρώνα που με τον τρόπο αυτόν ενεργοποιείται. Όταν η ψιλοκίνη οδηγείται μέσω του αίματος στον εγκέφαλο, ενεργοποιεί αυτομάτως τους νευρώνες στο μετωπιαίο λοβό με συνέπεια οι σκέψεις και τα συναισθήματα να εκτροχιαστούν ξεφεύγοντας από την πραγματικότητα.

Εκτός αυτού κάποιοι παράγοντες δείχνουν ότι η ουσία αυτή εμποδίζει την τροφοδοσία με αίμα ορισμένων τμημάτων του εγκεφάλου. Επίσης, εξασθενεί η επικοινωνία μεταξύ πολλών εγκεφαλικών κέντρων, αλλά είναι δεν είναι βέβαιο ότι η κατάσταση αυτή συμβάλλει στην ψυχική έξαψη.

Τα μανιτάρια με ψιλοκυβίνη, που ονομάζονται και «μαγικά μανιτάρια», είναι κατά πολλούς τρόπους ένα σχετικά σίγουρο μέσο ψυχικής μέθης. Σε γενικές γραμμές το άτομο που τα δοκιμάζει δεν αναπτύσσει εξάρτηση από την ουσία και είναι ελάχιστος ο κίνδυνος υπερδοσολογίας. Η θανατηφόρα δόση είναι χίλιες φορές μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη δόση που λαμβάνει ένα άτομο για να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Για να κάνουμε μια σύγκριση αναφέρουμε ότι η θανατηφόρα δόση του αλκοόλ είναι μόνο δέκα φορές μεγαλύτερη από την κανονική δόση. Ωστόσο υπάρχει κάποιος κίνδυνος να εξελιχθεί η ψυχική μέθη από τη λήψη μανιταριών σε «κακό ταξίδι» (bad trip), στη διάρκεια του οποίου το άτομο καταλαμβάνεται από πανικό.