Το καλύτερο ενεργειακό ποτό του κόσμου

Το μητρικό γάλα είναι μια καταπληκτική εφεύρεση της εξέλιξης που προστατεύει το βρέφος από πολλές ασθένειες. Στις ΗΠΑ μάλιστα έχει στηθεί ολόκληρη βιομηχανία, με ορισμένες μητέρες να πουλούν γάλα σε άλλες υπό συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού με τις τράπεζες γάλακτος.

Στη διάρκεια της εξέλιξης του ανθρώπου η φύση προσάρμοσε το μητρικό γάλα στις ιδιαίτερες ανάγκες των νεογνών. Το περιεχόμενό του σε θρεπτικές ουσίες είναι καθορισμένο έτσι ώστε η μητέρα να προσφέρει στο παιδί της το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή του. Καμιά συνθετική ουσία δεν παρέχει στο παιδί την προστασία που του παρέχει το μητρικό γάλα. Παρ’ όλο που οι γαλακτοπαραγωγοί έχουν επενδύσει πολλά χρήματα στην ανάπτυξη του γάλακτος ως προϊόντος, δεν κατάφεραν να αντιγράψουν τη σύσταση του μητρικού γάλακτος σε θρεπτικές και ανοσοποιητικές ουσίες.

«Το μητρικό γάλα είναι γεμάτο πρωτεΐνες και ορμόνες που θρέφουν και ταυτόχρονα προστατεύουν το βρέφος από τις ασθένειες. Περιέχει χιλιάδες “καλά βακτήρια” που θέτουν αμέσως σε λειτουργία ολόκληρο το πεπτικό σύστημα – κάθε συστατικό του μοναδικού αυτού κοκτέιλ ωφελεί με πολλούς τρόπους το παιδί», υποστηρίζει η Michelle McGuire, ερευνήτρια του πανεπιστημίου Washington State, με αντικείμενο τη διατροφή και τα οφέλη του μητρικού γάλακτος.

Το μητρικό γάλα παρέχει στο παιδί υγιέστερη εντερική χλωρίδα από εκείνη που δημιουργείται με τα υποκατάστατά του. Επίσης μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης αλλεργιών. Nεότερες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του να γίνει κανείς αργότερα στη ζωή του υπέρβαρος ή να εκδηλώσει διαβήτη. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το μητρικό γάλα παρέχει την καλύτερη δυνατή προστασία εναντίον όλων των ειδών μολύνσεων κατά την πρώτη περίοδο μετά τη γέννηση που το παιδί είναι πιο δεκτικό σε ασθένειες.

Ένα τέτοιο θαυματουργό ρόφημα έχει εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση σε μια εποχή που ορισμένες μητέρες είναι αρκετά πολυάσχολες ώστε να θηλάζουν ή δεν είναι σε θέση να θηλάζουν επειδή τα παιδιά τους γεννήθηκαν πρόωρα. Για πολλούς αιώνες οι πλούσιες γυναίκες άφηναν τη διαδικασία του θηλασμού των παιδιών τους σε γυναίκες που προσλάμβαναν.

Σήμερα όμως υπάρχουν τράπεζες γάλακτος που παρέχουν γάλα κυρίως σε πρόωρα γεννημένα ή ασθενή παιδιά. Η τελευταία εξέλιξη είναι οι ιστοσελίδες του διαδικτύου όπου γυναίκες πουλούν μητρικό γάλα απευθείας σε γυναίκες που το χρειάζονται. Ορισμένες γυναίκες παράγουν πολύ περισσότερο γάλα από αυτό που χρειάζονται τα παιδιά τους κι έτσι στις ΗΠΑ έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω από αυτό το αγαθό.

Η μάχη για το μητρικό γάλα

Το 2009 οι τράπεζες γάλακτος της Βόρειας Αμερικής προμήθευσαν τις ενδιαφερόμενες μητέρες με πάνω από 44.000 λίτρα μητρικού γάλακτος –τέσσερις φορές μεγαλύτερη ποσότητα από εκείνη του 2000– και η ζήτηση αυξάνεται ραγδαία. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσο μητρικό γάλα κυκλοφορεί στη μαύρη αγορά μέσω διαδικτύου, αλλά σήμερα χιλιάδες γυναίκες πουλούν ή δωρίζουν το δικό τους γάλα.

Για τα περισσότερα σωματικά υγρά όπως είναι το αίμα και το σπέρμα ισχύει αυστηρή νομοθεσία σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται να πωλούνται χωρίς να έχουν ελεγχθεί εργαστηριακά – αυτό ωστόσο δεν ισχύει για το μητρικό γάλα. Για το λόγο αυτό οι τράπεζες αίματος έχουν ανταγωνιστές που εμφανίζονται σε ιστοσελίδες όπως «Only The Breast» και «Eats On Feets», μέσω των οποίων οι γυναίκες μπορούν ελεύθερα να πουλούν ή να δωρίζουν το γάλα τους σε γυναίκες που δεν μπορούν να θηλάσουν. Έτσι οι τράπεζες γάλακτος δυσκολεύονται να βρουν δωρήτριες. Το 2011 οι τράπεζες γάλακτος έκαναν από κοινού έκκληση στις μητέρες ώστε αυτές να δωρίζουν το γάλα τους μόνο στις τράπεζες γάλακτος.

Ωστόσο η δωρεά γάλακτος από τις μητέρες προς τις τράπεζες απαιτεί μια δαιδαλώδη διαδικασία. Επίσης, ο βασικός εργαστηριακός έλεγχος και τα διοικητικά ζητήματα έχουν υψηλό κόστος για τις τράπεζες γάλακτος. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν πληρώνουν το γάλα που παρέχουν οι μητέρες, το γάλα των τραπεζών γάλακτος εξακολουθεί να είναι πιο ακριβό από εκείνο που αγοράζει κανείς απευθείας από τις μητέρες. Το 2010 η αμερικανική Yπηρεσία Tροφίμων και Ποτών (Food and Drug Administration) προειδοποίησε τους γονείς περί της χρήσης του μη ελεγμένου γάλακτος που παρέχεται από ομάδες προμήθειας μητρικού γάλακτος γιατί αυτό μπορεί να περιέχει μικρόβια και να έχει αποθηκευτεί με λανθασμένο τρόπο.

«Επικίνδυνοι ιοί όπως ο HIV μπορεί να μεταδοθούν μέσω του μητρικού γάλακτος, και είναι αδύνατον να γνωρίζουμε αν μια άγνωστη δωρήτρια είναι τοξικομανής ή κάνει χρήση φαρμάκων που μπορεί να βλάψουν το παιδί. Ως μητέρα, ερευνήτρια και υποστηρίκτρια του μητρικού γάλακτος δεν θα συνιστούσα την αγορά μη ελεγμένου μητρικού γάλακτος μέσω διαδικτύου. Είναι αρκετά εύκολο να αγοράσει κανείς –ακόμα και μέσω διαδικτύου– από αξιόπιστες πηγές όπως είναι οι τράπεζες γάλακτος που ελέγχουν τις δωρήτριες», λέει η Sandra Urdaneta-Hartmann, επικεφαλής του κέντρου έρευνας υγείας των γυναικών στο Drexel University College of Medicine.

Η Maria Armstrong της οργάνωσης εθελοντών Eats Οn Feets υπογραμμίζει ότι η οργάνωση ενημερώνει τις μητέρες σχετικά με την προστασία τους από πιθανούς κινδύνους. Οι μητέρες πρέπει να ακολουθούν τους απαραίτητους κανόνες έτσι ώστε να εγγυώνται πως είναι ασφαλές το γάλα που δίνουν στα παιδιά τους, ανεξάρτητα από το αν είναι μητρικό γάλα άλλης γυναίκας ή κάποιο προϊόν που να το αντικαθιστά. «Μέχρι τώρα δεν έχουμε ενημερωθεί σχετικά με σοβαρά προβλήματα στο ζήτημα αυτό», λέει η Maria Armstrong.

Dιαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο τεύχος 88