Η Κίνα κατακτά τη Σελήνη

Φέτος η Κίνα θα στείλει στη Σελήνη ένα rover. Η αποστολή έχει στόχο να παρέχει νέες πληροφορίες σχετικά με πρώτες ύλες και αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς την εγκατάσταση μιας επανδρωμένης σεληνιακής βάσης.

Η σεληνάκατος φεύγει από το μητρικό διαστημικό όχημα το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη σε ύψος 100 χλμ. Η σεληνάκατος κατευθύνεται προς την άγονη πεδιάδα Sinus Iridum που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης. Τέσσερα μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, κλείνουν οι ανασχετικοί πύραυλοι και η ασθενής βαρύτητα επιτρέπει στη σεληνάκατο να προσεδαφιστεί με ασφάλεια στην γκρίζα σκόνη του φεγγαριού. Η προσεδάφιση γίνεται αθόρυβα, εφόσον δεν υπάρχει ατμόσφαιρα ώστε να μεταδίδεται ο ήχος.

Έπειτα από περίπου μία ώρα φτάνει στη Γη, στο κέντρο ελέγχου της αποστολής, το ραδιοσήμα με το μήνυμα της επιτυχημένης προσεδάφισης. Μόνο που το κέντρο ελέγχου δεν είναι αυτό που μέχρι τώρα γνωρίζαμε –το Lyndon B. Johnson Space Center της NASA στο Τέξας– αλλά το CNSA (China National Space Administration) στην Κίνα.

Ίσως η ανθρωπότητα ζήσει όσα περιγράφονται παραπάνω, μέσα στη χρονιά που διανύουμε, όταν η Κίνα πραγματοποιήσει την πρώτη έπειτα από 37 χρόνια ελεγχόμενη προσελήνωση. Η αποστολή με το όνομα Chang’e 3 (Chang’e είναι το όνομα της κινεζικής θεάς της Σελήνης) στόχο έχει να στείλει με ασφάλεια το rover στη Σελήνη.

Μελέτες του ηλιακού ανέμου

Η αποστολή Chang’e 3 έχει ως στόχο τον εφοδιασμό των επιστημόνων με νέες γνώσεις σχετικά με το πώς επηρεάζει ο ηλιακός άνεμος την ιονόσφαιρα της Γης, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στα 85 και στα 600 χλμ. πάνω από την επιφάνειά της. Η ιονόσφαιρα είναι το εξωτερικό τμήμα της ατμόσφαιρας μέσα στο οποίο χτυπά η ροή των φορτισμένων ηλιακών σωματιδίων. Στη Γη, χρησιμοποιούμε την ιονόσφαιρα ώστε να αντανακλώνται τα ραδιοκύματα και να αποστέλλονται ραδιοφωνικά σήματα από ένα μέρος του πλανήτη σε κάποιο άλλο. Όταν όμως ο ηλιακός άνεμος είναι ισχυρός, μπορεί να διακόπτει τα σήματα GPS, τα ραντάρ και τα ραδιοκύματα.

Η σεληνάκατος Chang’e 3 θα είναι εφοδιασμένη με ένα αστρονομικό τηλεσκόπιο, πρώτο του είδους του στη Σελήνη και κατάλληλο για τη μελέτη της επίδρασης του ηλιακού ανέμου στην ιονόσφαιρα. Το τηλεσκόπιο είναι εξοπλισμένο με κάμερα που θα μπορεί να τραβά φωτογραφίες στο ακραίο υπεριώδες τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, το οποίο αντιστοιχεί σε μήκη κύματος βραχύτερα εκείνων του ορατού φωτός.

Η σεληνάκατος θα κινείται με μια γεννήτρια ραδιοϊσοτόπων (RTG), η οποία μετατρέπει θερμότητα που εκλύεται κατά τη ραδιενεργό διάσπαση συγκεκριμένων ραδιοϊσοτόπων σε ηλεκτρική ενέργεια. Το πλεονέκτημα της RTG είναι ότι, σε αντίθεση με τα ηλιακά πάνελ, η πηγή ενέργειας λειτουργεί χωρίς ηλιακό φως.
Ταυτόχρονα, η γεννήτρια ραδιοϊσοτόπων είναι πιο αξιόπιστη από τους ηλιακούς συλλέκτες, οι οποίοι θα μπορούσαν να καλυφθούν με σκόνη ή να βρεθούν τοποθετημένοι σε μη ευνοϊκή γωνία ως προς τον Ήλιο. Από την άλλη πλευρά, η ραδιενεργός πηγή παραμένει ενεργή για αρκετές χιλιάδες χρόνια μετά την ολοκλήρωση της αποστολής κι έτσι αποτελεί έναν ενδεχόμενο κίνδυνο για την υγεία των μελλοντικών επισκεπτών της Σελήνης.

Μελλοντικά ορυχεία στη Σελήνη

Ωστόσο, η σημαντικότερη αποστολή της σεληνακάτου είναι να οδηγήσει με ασφάλεια στη Σελήνη ένα rover έτσι ώστε η Κίνα να αποκτήσει νέες γνώσεις σχετικά με τις σπάνιες και πολύτιμες πρώτες ύλες που κρύβει το σεληνιακό έδαφος.

Τελευταία φορά που ένα μη επανδρωμένο rover κινήθηκε στη Σελήνη ήταν το 1973, όταν το σοβιετικό Lunokhod 2 προσεδαφίστηκε και, μεταξύ άλλων, συνέλεξε δεδομένα για το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη. To rover Chang’e 3 πρόκειται να στείλει στη Γη εικόνες, να συλλέξει δείγματα από την επιφάνεια και να κάνει απλές αναλύσεις της σκόνης του φεγγαριού. Στην κάτω πλευρά του rover θα υπάρχει ένα ραντάρ το οποίο θα προσπαθεί να βρει τι κρύβεται αρκετές εκατοντάδες μέτρα μέσα στο υπέδαφος. Εκτός των άλλων, οι μετρήσεις θα μας παρέχουν νέες πληροφορίες για το πάχος και τη δομή του στρώματος της σκόνης, σε βάθος μέχρι και 30 μέτρων, και θα μας βοηθήσουν να γνωρίσουμε τη δομή του φλοιού της Σελήνης.

Το στρώμα των πετρωμάτων που βρίσκεται κάτω από το στρώμα της σκόνης συνιστά το φλοιό και παρουσιάζει ενδιαφέρον ως προς τη δυνατότητα εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Το υπέδαφος της Σελήνης περιέχει μεγάλη ποσότητα ηλίου-3, το οποίο πιθανόν να καταστεί σημαντικός τύπος καυσίμου σε μελλοντικά πυρηνικά εργοστάσια σύντηξης. Επιπροσθέτως, το υπέδαφος περιέχει εναποθέσεις σπανίων εδαφικών τύπων που, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιούνται στην ηλεκτρονική, στις ανεμογεννήτριες και στην τεχνολογία των οπλικών συστημάτων.

Παρ’ όλο που είναι δύσκολη και δαπανηρή η εξόρυξη των σπανίων εδαφικών τύπων και η μεταφορά τους στη Γη, μελετάται σοβαρά η δυνατότητα εγκατάστασης ορυχείων στη Σελήνη.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο τεύχος Νο 89