ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ
Πόσο ζυγίζει μια γαλάζια φάλαινα;
Η γαλάζια φάλαινα είναι το μεγαλύτερο ζώο του πλανήτη μας. Ένα θηλυκό μπορεί να φτάσει και τους 200 τόνους, όσο δηλαδή 2.500 άνθρωποι μαζί. Φυσικά, είναι αδύνατο να ζυγίσουμε ένα τόσο μεγάλο ζώο και η εκτίμηση αυτού του βάρους είναι αποτέλεσμα πολλών μικρότερων ζυγισμάτων τεμαχίων φαλαινών που έχουν σκοτωθεί και τεμαχιστεί καθώς και εκτιμήσεων βάσει των διαστάσεων των ζώων αυτών.
Ποιος αποκρυπτογράφησε την Γραμμική Β;
Ο νεαρός Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις ανακοίνωσε στο BBC την 1η Ιουλίου 1952 την αποκρυπτογράφησή της. Η γραμμική β χρησιμοποιήθηκε κατά τη Μυκηναική περίοδο κυρίως για τη τήρηση λογιστικών αρχείων στα ανάκτορα. Η αποκρυπτογράφηση έγινε με βάση τα ονόματα πόλεων που υπήρχαν μόνο σε πινακίδες από την Κρήτη.
Ποιος χρησιμοποίησε πρώτος το ελαστικό;
Οι Αιγύπτιοι ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν ένα ελαστικό που αποκαλούσαν «κόμμι». Σήμερα κατασκευάζεται συνθετικά, αλλά αρχικά ήταν φυσικό προϊόν, προερχόμενο από την ουσία latex, η οποία υπάρχει στους χυμούς πολλών φυτών.
Ποιος σκαρφίστηκε το χαρτοπαίγνιο;
Οι Κινέζοι επινόησαν την τράπουλα, η οποία έφτασε στην Ευρώπη το 1380. Τα σύμβολα των τεσσάρων φύλλων ήταν αρχικά πολύ διαφορετικά, αλλά οι Γάλλοι τους έδωσαν τη σημερινή τελική τους μορφή.
Μας τελειώνει το πόσιμο νερό;
Αν εκλάβουμε τη Γη ως ολότητα, τότε το πόσιμο νερό ουδέποτε θα μας λείψει. Το νερό που πίνουμε, ανεξάρτητα από το αν προέρχεται από τη βρύση, το μπουκάλι ή κάποια πηγή, έχει εντέλει προέλευση τις βροχοπτώσεις. Οι βροχές είναι περισσότερες παρά ποτέ, άρα και το νερό είναι άφθονο.
Το νερό είναι, επομένως, ανανεώσιμη πηγή, σε αντίθεση με το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, που δημιουργούνται πιο αργά απ’ όσο τα καταναλώνουμε. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως τοπικά δεν υφίσταται λειψυδρία. Σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη μας, η ξηρασία εξαφανίζει το πόσιμο νερό. Σε πολλά άλλα σημεία της Γης, ιδίως σε φτωχές χώρες, το νερό είναι τόσο μολυσμένο που είναι ακατάλληλο για πόση. Η κατανάλωσή του είναι μία από τις κύριες αιτίες διάδοσης ασθενειών.
Σε άλλες πάλι περιοχές η ανάγκη για νερό για άρδευση ή βιομηχανική χρήση είναι τόσο μεγάλη που το νερό δεν αρκεί. Αυτό, μεταξύ άλλων, είναι ένα πρόβλημα γύρω από τη λίμνη Αράλη της Κεντρικής Ασίας.
Γιατί τα σκυλιά έχουν δυσανεξία στη σοκολάτα;
Η σοκολάτα φτιάχνεται από ζάχαρη και κόκκους κακαόδεντρου, οι οποίοι περιέχουν θεοβρωμίνη και καφεΐνη, που δεν επιδρούν αρνητικά στο νευρικό μας σύστημα και προσφέρουν αίσθημα ευεξίας.
Τα σκυλιά, όπως και οι άνθρωποι, τρελαίνονται για γλυκά και μασουλάνε ευχαρίστως μια σοκολάτα όποτε τους δοθεί η ευκαιρία. Αυτό όμως δεν πρέπει να το επιτρέπουμε, αφού η θεοβρωμίνη είναι για τα σκυλιά δηλητήριο. Η ουσία διασπάται στα σκυλιά με πολύ πιο αργούς ρυθμούς απ’ ό,τι στον άνθρωπο. Αυτή η αργή διαδικασία διάσπασης της θεοβρωμίνης επηρεάζει αρνητικά το νευρικό και καρδιακό σύστημα καθώς και τους νεφρούς των σκυλιών.
Αν ένας σκύλος καταναλώσει μεγάλη ποσότητα σοκολάτας, τα συμπτώματα είναι εμετοί, διάρροιες, ταχυκαρδία, πολυουρία, μυϊκή παράλυση και ανησυχία. Σε περιπτώσεις σοβαρής δηλητηρίασης, η σοκολάτα μπορεί να προκαλέσει δύσπνοια, καρδιακή ανακοπή ή, σπανιότερα, άμεσο θάνατο. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να πανικοβαλλόμαστε αν το σκυλί φάει ένα κομματάκι σοκολάτας –πρέπει να καταναλώσει μεγάλη ποσότητα προτού παρουσιαστούν συμπτώματα δηλητηρίασης. Η μαύρη σοκολάτα περιέχει επτά φορές περισσότερη σοκολάτα απ’ ό,τι η γάλακτος.
Αναγνωρίζουν τα νεογέννητα τη μητέρα τους;
Ακριβώς μετά τη γέννησή του ένα βρέφος βλέπει ένα θολό και άχρωμο κόσμο, αφού το νευρικό του σύστημα δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει την ανάπτυξή του. Η όραση του ατόμου βρίσκεται σε πλήρη λειτουργικότητα όταν αυτό φτάσει τα έξι του χρόνια.
Ωστόσο, η όραση ενός παιδιού βελτιώνεται τάχιστα και η ικανότητα εστίασης γίνεται πέντε φορές καλύτερη μετά το πρώτο εξάμηνο. Ήδη μία εβδομάδα μετά τη γέννησή του ένα βρέφος αρχίζει να διακρίνει το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο και το πράσινο. Παρά την περιορισμένη όρασή του, ένα μωράκι λίγων μόλις ημερών αναγνωρίζει το πρόσωπο της μητέρας του, με την προϋπόθεση ότι τα μαλλιά και τα αφτιά της δεν είναι καλυμμένα.
Τι είναι οι καυτοί Δίες;
Με την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη, ο οποίος περιφερόταν γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον ήλιο, το 1995 οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν και με την παρατήρηση ότι το ηλιακό μας σύστημα δεν είναι το μοναδικό στο σύμπαν.
Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περίπου 465 εξωπλανήτες, πολλοί από τους οποίους είναι αέριοι γίγαντες σαν τον Δία, με μόνη διαφορά ότι βρίσκονται πολύ πλησιέστερα στο άστρο τους απ’ ό,τι ο Δίας στον ήλιο. Οι εξωπλανήτες αυτοί, που ονομάστηκαν «καυτοί Δίες» (hot Jupiters), συμπληρώνουν μια πλήρη περιφορά γύρω από το άστρο τους το πολύ σε λίγες μέρες, ενώ η θερμοκρασία τους μπορεί να φτάνει ακόμη και τους 1.000ºC ή και περισσότερο.
Σύμφωνα όμως με τις κρατούσες θεωρίες δημιουργίας πλανητικών συστημάτων, τόσο μεγάλοι πλανήτες είναι αδύνατο να σχηματιστούν σε τόσο μικρές αποστάσεις από το άστρο τους γιατί, αφενός, δεν υπάρχει αρκετή ποσότητα ύλης σε αυτές τις αποστάσεις και, αφετέρου, η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή για κάτι τέτοιο. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι επιστήμονες υιοθετούν την άποψη ότι οι καυτοί Δίες θα πρέπει να δημιουργήθηκαν πολύ μακρύτερα και να «μετανάστευσαν» στις τωρινές τους τροχιές αργότερα.
Πόσα άστρα έχει ο γαλαξίας μας;
Ο γαλαξίας μας είναι ένας απίστευτα μεγάλος σπειροειδής γαλαξίας με 200 δισεκατομμύρια, ίσως και 400 δισεκατομμύρια αστέρια. Περίπου 2.500 από αυτά είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού. Το φως από το πιο κοντινό μας αστέρι, τον Ήλιο μας, χρειάζεται οκτώμισι λεπτά για να φτάσει στη Γη. Όσο για το φως του πλέον κοντινού στο ηλιακό μας σύστημα αστέρα, του Εγγύτερου του Κενταύρου, απαιτούνται 4,5 χρόνια.
Ο γαλαξίας μας έχει διάμετρο 100.000 έτη φωτός και ο Ήλιος απέχει από το κέντρο του περίπου 30.000 έτη φωτός.
Πόσο ψηλή μπορεί να γίνει μια καμηλοπάρδαλη;
Οι καμηλοπαρδάλεις είναι τα ψηλότερα ζώα της Γης. Ένα αρσενικό μπορεί να φτάσει και τα 5 μέτρα, ενώ ορισμένα αγγίζουν αισίως τα 6. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι καμηλοπαρδάλεις μπορούν να εντοπίζουν τους εχθρούς τους εγκαίρως. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά άλλα ζώα, όπως οι αντιλόπες, οι ζέβρες και τα γκνου, φιλοξενούνται στις παρέες τους, αφού τα ψηλά θηλαστικά λειτουργούν ως σύστημα συναγερμού.