ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΑΣ

Έχουν τα λιοντάρια υψηλή χοληστερόλη;

Πώς καλύπτουν τα σαρκοφάγα ζώα τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά, αφού τρώνε μόνο κρέας; Και με τη χοληστερίνη τους τι γίνεται;

Τα λιοντάρια, οι λύκοι και τα υπόλοιπα σαρκοφάγα προσλαμβάνουν, φυσικά, πολύ περισσότερες πρωτεΐνες σε σχέση με άλλα ζώα που έχουν πιο ισορροπημένη διατροφή ή είναι φυτοφάγα. Σε αντιστάθμισμα, τα σαρκοφάγα έχουν εξειδικευμένη φυσιολογία και πέψη, που τους επιτρέπει να εκμεταλλεύονται τη μονόπλευρη διατροφή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έτσι, διασπούν πολύ αποτελεσματικά τις πρωτεΐνες, χάρη στις μεγάλες ποσότητες του ενζύμου πεψίνη που διαθέτουν στο γαστρεντερικό τους κανάλι. Είναι, επίσης, εξίσου αποτελεσματικά στο να διασπούν και πολλά λίπη.

Τα σαρκοφάγα ζώα δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο πρόβλημα έλλειψης υδατανθράκων, καθώς αυτοί υπάρχουν σε επαρκείς ποσότητες στα ίδια τα θηράματά τους, ειδικά στο αίμα. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που το αίμα έχει γλυκιά γεύση.

Απ’ ό,τι γνωρίζουμε, κανείς δεν έχει παρακολουθήσει τα επίπεδα χοληστερίνης ενός λιονταριού. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι επιστήμονες που πιστεύουν ότι ο σχετικά χαμηλός μέσος όρος ζωής των σαρκοφάγων ζώων οφείλεται στη διατροφή τους. Μια διατροφή που περιέχει μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών και λίπους ευνοεί διάφορες ασθένειες, που αργά ή γρήγορα σκοτώνουν τα σαρκοφάγα, ή τα εξασθενούν τόσο, που με τον καιρό αδυνατούν να επιβιώσουν μέσα στην αγέλη.

Πέφτουν όλα τα αντικείμενα το ίδιο γρήγορα;

Λέγεται πως όλα τα αντικείμενα πέφτουν με την ίδια ταχύτητα, αν δεν υπάρχει αντίσταση από τον αέρα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το έχουμε ελέγξει πειραματικά;

Η πτώση ενός αντικειμένου οφείλεται στη βαρύτητα, την ελκτική δύναμη που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο αντικείμενα που έχουν μάζα. Εδώ στη Γη, είναι ουσιαστικά η ίδια η υδρόγειος που, με την τεράστια μάζα της, έλκει όλα τα άλλα αντικείμενα. Όσο μεγαλύτερη μάζα έχει ένα αντικείμενο, όσο δηλαδή περισσότερο ζυγίζει, τόσο μεγαλύτερη είναι η βαρυτική δύναμη με την οποία έλκεται από τη Γη. Παράλληλα, όσο μεγαλύτερη μάζα έχει ένα σώμα τόσο πιο δύσκολα επιταχύνει. Ας υποθέσουμε ότι ένα μήλο έχει χιλιαπλάσια μάζα από ένα φτερό. Αυτό σημαίνει ότι η Γη έλκει το μήλο με χίλιες φορές μεγαλύτερη δύναμη απ’ ό,τι το φτερό. Επειδή όμως το μήλο έχει μεγαλύτερη μάζα, επιταχύνει πολύ πιο δύσκολα από το φτερό: Ακριβώς χίλιες φορές πιο δύσκολα –όπως αποδεικνύεται– απ’ ό,τι το φτερό.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το μήλο και το φτερό να πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση. Με άλλα λόγια, η βαρύτητα επιδρά πάνω σε όλα τα αντικείμενα με την ίδια ακριβώς επιτάχυνση, γι’ αυτό και όλα θα πέσουν στο έδαφος με την ίδια ταχύτητα, ανεξάρτητα από τη μάζα τους. Αυτό το φαινόμενο ήταν που, σύμφωνα με μαρτυρίες, απέδειξε πειραματικά ο Γαλιλαίος, όταν άφησε δύο παρόμοια, αλλά διαφορετικού βάρους, αντικείμενα να πέσουν από τον κεκλιμένο πύργο της Πίζας.

Η διαφορά όμως στην ταχύτητα πτώσης στη Γη οφείλεται στο σημαντικό ρόλο που παίζει η αντίσταση του αέρα. Ένα φτερό δεν έχει τόσο αεροδυναμικό σχήμα όσο ένα μήλο, και όταν περνάει μέσα από τα μόρια του αέρα η ταχύτητά του ελαττώνεται κατά πολύ. Η NASA δοκίμασε πρόσφατα τη θεωρία σε ένα θάλαμο κενού αέρος, και αποδείχτηκε ότι, όντως, ένα μήλο και ένα φτερό πέφτουν στο έδαφος με την ίδια ακριβώς ταχύτητα.

Πώς έφτιαχναν τους χάρτες παλιότερα;

Πολύ πριν εφευρεθούν οι δορυφόροι και τα αεροπλάνα, οι χάρτες που κατασκευάζονταν ήταν απίστευτα ακριβείς. Πώς τα κατάφερναν, με την τεχνολογία εκείνης της εποχής;

Τα πιο παλιά, γνωστά είδη χαρτών κατασκευάζονταν με την απλή παρατήρηση του τοπίου και των ακτών. Κάνοντας πολύ ακριβείς τέτοιες παρατηρήσεις, μπορούσαν να φτιάξουν πολύ καλούς χάρτες.

Το μεγάλο βήμα έγινε, ωστόσο, με τη λεγόμενη τριγωνοποίηση, η οποία άρχισε να εφαρμόζεται γύρω στο 1500. Η τριγωνοποίηση γινόταν ως εξής: ο χαρτογράφος πήγαινε στο τοπίο και όριζε νοερά τρίγωνα, επιλέγοντας τρία σταθερά σημεία – π.χ., τα καμπαναριά τριών χωριών. Μετρώντας την απόσταση ανάμεσα σε δύο από τα καμπαναριά, καθώς και τις γωνίες τους σε σχέση με το τρίτο καμπαναριό, μπορούσε να υπολογίσει την ακριβή απόσταση ανάμεσα στις τρεις αυτές τοποθεσίες. Στη συνέχεια μπορούσε να σχεδιάσει τα χωριά σε ένα χάρτη. Η μέθοδος ήταν πολύ ακριβής και η διαδικασία πολύ ταχύτερη απ’ ό,τι άλλες τεχνικές μέτρησης της εποχής.

Οι παγκόσμιοι χάρτες, όμως, είναι ένα τελείως ξεχωριστό κεφάλαιο. Για να προσανατολιστεί κάποιος σε έναν τέτοιο χάρτη ήταν απαραίτητο να υπάρχει ένα πλέγμα από γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Ο Έλληνας γεωγράφος Πτολεμαίος είχε χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο πλέγμα ήδη γύρω στο 150 μ.Χ. Χρησιμοποιώντας το και συνθέτοντας χάρτες μικρότερων περιοχών, κατάφερε να σχεδιάσει έναν παγκόσμιο χάρτη που και σήμερα ακόμη είναι αναγνωρίσιμος.

Ποιος είναι ο λιγότερο οδυνηρός θάνατος;

Υπάρχει ενδεχομένως κάποια μορφή θανάτου που μπορεί να χαρακτηριστεί ως η λιγότερο ανυπόφορη;

Τόσο οι επιστήμονες όσο και οι φιλόσοφοι έχουν ασχοληθεί με το ερώτημα αυτό επί μακρόν, αλλά –για ευνόητους λόγους– δεν έχουν καταλήξει σε κάποια σαφή απάντηση.

Συχνά, η αντιμετώπιση του θέματος έχει να κάνει με το είδος της κοινωνίας μέσα στην οποία έχει μεγαλώσει κανείς. Για παράδειγμα, σε μια πολεμοχαρή κοινωνία πολλοί θα προτιμούσαν να πέσουν πολεμώντας τον εχθρό, ενώ σε πιο ειρηνικές κοινωνίες ο καλύτερος θάνατος θεωρείται να πεθάνει κανείς ενώ κοιμάται.

Από καθαρά ιατρική άποψη, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας αργός θάνατος είναι απαραίτητα και ο χειρότερος. Πολλοί Αμερικανοί γιατροί έχουν μελετήσει τι συμβαίνει με ανθρώπους που διατηρούνται στη ζωή με τεχνητά μέσα – όπως στην πρόσφατη περίπτωση της Αμερικανίδας Terri Schiavo, που είχε περιέλθει σε μόνιμη φυτική κατάσταση, περίπτωση για την οποία ξέσπασε μεγάλη δικαστική διαμάχη. Υπήρξε έντονη αντιπαράθεση για το αν θα έπρεπε να της αφαιρεθεί το σωληνάκι μέσω του οποίου τρεφόταν, προκειμένου να βρει γαλήνη. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο, το άτομο οδηγείται σε θάνατο από ασιτία. Παρ’ όλο που η διαδικασία μπορεί να ακούγεται βάναυση, στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν αρκετά ήρεμο θάνατο.

Οι ασθενείς που δεν μπορούν να φάνε ή να πιουν, περιέρχονται ως επί το πλείστον σε μια κατάσταση που ονομάζεται κέτωση, κατά την οποία το σώμα αρχίζει να χρησιμοποιεί μυς και λίπη ως καύσιμα. Σταδιακά, οι αντιδράσεις του νευρικού συστήματος εξασθενούν πολύ, γι’ αυτό και ο ασθενής δεν αισθάνεται σχεδόν καθόλου πόνο, δίψα ή πείνα. Όταν τελικά πάψει η λειτουργία των νεφρών, ο ασθενής πεθαίνει ήρεμα και γαλήνια.

Σε τι χρησιμεύει ο χαυλιόδοντας στη φάλαινα Ναρβάλ;

Ο εντυπωσιακός χαυλιόδοντας της φάλαινας Ναρβάλ είναι όπλο, ή έχει κάποια άλλη λειτουργία;

Επί μακρόν, ο χαυλιόδοντας της φάλαινας Ναρβάλ θεωρούνταν ένα μυστήριο της εξέλιξης, και προτάθηκαν πολλές θεωρίες σχετικά με το τι χρησιμεύει. Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν, ωστόσο, ότι ο χαυλιόδοντας είναι ένα υπερευαίσθητο αισθητήριο όργανο, το οποίο μπορεί να συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στο νερό.

Ερευνητές του Harvard School of Dental Medicine των ΗΠΑ μελέτησαν το χαυλιόδοντα με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και ανακάλυψαν ότι περιέχει περίπου δέκα εκατομμύρια νευρικές ίνες, οι οποίες ξεκινούν από το εσωτερικό του και απολήγουν στην επιφάνεια. Χάρη σε αυτά τα νεύρα, η φάλαινα μπορεί να καταγράψει ακόμη και εξαιρετικά μικρές μεταβολές στη θερμοκρασία του νερού, την πίεση, και κυρίως τις συγκεντρώσεις σωματιδίων σε διάφορα βάθη. Αυτή ακριβώς η ικανότητα εντοπισμού σωματιδίων επιτρέπει στη φάλαινα να καταγράφει την αλατότητα του νερού, κάτι που προφανώς τη βοηθάει να επιβιώνει στο παγωμένο αρκτικό περιβάλλον. Επιπλέον, μπορεί να εντοπίζει σωματίδια, τα οποία είναι χαρακτηριστικά των ψαριών που αποτελούν την κύρια τροφή της.

Αυτή η ανακάλυψη είναι ενδεχομένως και το κλειδί ενός ακόμη μυστηρίου: Οι επιστήμονες εδώ και καιρό γνώριζαν ότι αυτές οι φάλαινες τρίβουν ή χτυπούν τους χαυλιόδοντες μεταξύ τους. Παλιότερα νομίζαμε ότι οι φάλαινες «ξιφομαχούσαν», για να λύσουν τις «διαφορές» τους, αλλά τώρα οι επιστήμονες του Harvard θεωρούν ότι, αφού οι χαυλιόδοντες είναι τόσο ευαίσθητοι, ίσως πρόκειται για κάποια άγνωστη μορφή επικοινωνίας.

Έχουν μάζα τα νετρίνα;

Τα νετρίνα διαπερνούν σχεδόν τα πάντα. Τι είδους σωματίδια είναι αυτά που μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο; Σημαίνει αυτό ότι δεν έχουν μάζα;

Το νετρίνο είναι αναμφίβολα ένα από τα πλέον μυστηριώδη στοιχειώδη σωματίδια στο «θηριοτροφείο» της σύγχρονης φυσικής. Η ύπαρξή του προβλέφθηκε θεωρητικά το 1930 από τον Αυστριακό φυσικό Wolfgang Pauli για να ερμηνεύσει το φαινόμενο της «βήτα διάσπασης», όπως λέγεται. Κατά τη διαδικασία αυτή, ένα πρωτόνιο στον πυρήνα ενός ατόμου μετατρέπεται σε νετρόνιο, ή το αντίστροφο, σε μια «προσπάθεια» να γίνει ο πυρήνας πιο σταθερός. Ταυτόχρονα, εκπέμπεται ένα ποζιτρόνιο ή ένα ηλεκτρόνιο αντίστοιχα. Η ενέργεια, ωστόσο, δε διατηρείται –όπως θα έπρεπε, σύμφωνα με τους θεμελιώδεις νόμους της φυσικής–, γι’ αυτό και ο Pauli θεώρησε πως η ενέργεια που λείπει θα πρέπει να αποσπάται από κάποιο άγνωστο μέχρι τότε σωματίδιο.

Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι θα ήταν αδύνατο να αποδειχθεί στην πράξη η ύπαρξη αυτών των σωματιδίων, που ονομάστηκαν νετρίνα και αντινετρίνα αντίστοιχα. Διαπερνούν σχεδόν τα πάντα, καθώς δεν αλληλεπιδρούν με άλλα σωματίδια, παρά μόνο μέσω των ασθενών αλληλεπιδράσεων και της βαρύτητας. Ωστόσο, το 1956, οι Αμερικανοί φυσικοί Fred Reines και Clyde Cowan τα κατάφεραν. Τοποθέτησαν έναν ανιχνευτή κοντά σε έναν ατομικό αντιδραστήρα, για να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι ο αντιδραστήρας εκπέμπει τεράστιες ποσότητες νετρίνων, και είχαν την τύχη να παρατηρήσουν μερικά από αυτά.

Αργότερα αποδείχθηκε, επίσης, η ύπαρξη νετρίνων προερχόμενων από τον Ήλιο. Το πρόβλημα, όμως, ήταν ότι μπορούσε να καταγραφεί μόλις το ένα τρίτο από τον αναμενόμενο αριθμό νετρονίων. Αυτό εξηγήθηκε μόλις το 2001. Στο Sudbury Neutrino Observatory (SNO) του Καναδά παρατηρήθηκε ότι τα νετρίνα όντως εκπέμπονταν στην αναμενόμενη ποσότητα αλλά, με απλά λόγια, κατά το ταξίδι τους προς εμάς, «άλλαζαν ταυτότητα» και παρουσιάζονταν σε τρεις διαφορετικές τύπους. Μόνο η ύπαρξη του ενός τύπου μπορούσε να αποδειχτεί με την κλασική πειραματική μέθοδο, ωστόσο το SNO μπόρεσε να ανιχνεύσει όλους τους τύπους. Το γεγονός ότι ένα νετρίνο μπορεί να αλλάξει ταυτότητα είναι, σύμφωνα με τους φυσικούς, μια ασφαλής ένδειξη ότι έχει μάζα. Η μάζα αυτή δεν έχει ακόμη μετρηθεί αυτή καθαυτή, αλλά οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι το νετρίνο θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 200.000 φορές ελαφρύτερο του ηλεκτρονίου.

Γιατί χάσαμε το τρίχωμά μας;

Σε αντίθεση με τους πιθήκους, ο άνθρωπος έχει τρίχες σε λίγα μόνο μέρη του σώματός του. Γιατί χάσαμε το τρίχωμά μας και πότε έγινε αυτό;

Οι επιστήμονες δε γνωρίζουν με ακρίβεια για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι σχεδόν άτριχοι, σε σχέση με τα άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά. Σύμφωνα με μια θεωρία, που αναφέρεται συχνά, όταν κατεβήκαμε από τα δέντρα και βγήκαμε από τα δάση για να ζήσουμε στην ανοιχτή σαβάνα, το τρίχωμα απέβη ένα φορτίο που δε μας προσέφερε κάποιο όφελος. Κατά τη διάρκεια του κυνηγιού, ζεσταινόμασταν πολύ. Αυτό είχε ως συνέπεια τα άτομα που είχαν πιο αραιό τρίχωμα να τα βγάζουν πέρα καλύτερα και έτσι σιγά σιγά το τρίχωμα εξαφανίστηκε. Το τρίχωμα στο κεφάλι διατηρήθηκε, όμως, για να το προστατεύει από τον ήλιο.

Ωστόσο, μια νέα θεωρία που προτάθηκε, μεταξύ άλλων, από το βιολόγο Mark Pagel του Πανεπιστημίου του Reading της Μεγάλης Βρετανίας λέει ότι τα παράσιτα που ζούσαν στο τρίχωμα εξελίχθηκαν με τον καιρό σε τόσο μεγάλη απειλή για την υγεία των προγόνων μας, που απλά έγινε μια φυσική επιλογή προς όφελος των ατόμων που είχαν πιο αραιό τρίχωμα. Επειδή, ταυτόχρονα, αρχίσαμε να ζούμε σε σπηλιές και να χρησιμοποιούμε τη φωτιά αλλά και ορισμένα απλά ρούχα, «καταφέραμε» να απαλλαγούμε από τη γούνα.

Το ανθρώπινο είδος έχασε κατά πάσα πιθανότητα το τρίχωμά του στο εξελικτικό στάδιο μεταξύ Homo habilis και Homo erectus, πριν από ενάμισι εκατομμύρια χρόνια περίπου.

Υπάρχουν γαλαξίες-νάνοι;

Πόσα άστρα χρειάζονται για να δημιουργηθεί ένας γαλαξίας;

Δεν υπάρχουν καθορισμένα όρια όσον αφορά το πόσα άστρα απαιτούνται για να δημιουργηθεί ένας γαλαξίας. Ένας γαλαξίας είναι μια συσσώρευση ύλης που, μεταξύ άλλων, περιέχει άστρα, αέρια και σκόνη, και της οποίας η συνοχή διατηρείται από την εσωτερική βαρυτική της έλξη.

Συχνά, θεωρούμε ότι οι γαλαξίες είναι τεράστια συστήματα άστρων, όπως π.χ. ο γαλαξίας της Ανδρομέδας ή δικός μας γαλαξίας. Αυτοί οι γίγαντες αποτελούνται από εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα. Ωστόσο, οι τελευταίες αστρονομικές έρευνες τείνουν στο συμπέρασμα πως οι γαλαξίες-νάνοι είναι πολύ πιο συνήθεις στο σύμπαν. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς μπορεί να αποτελούνται και από μόλις 100 εκατομμύρια άστρα. Το πρόβλημα είναι πως οι γαλαξίες-νάνοι δεν είναι εύκολα ορατοί, γιατί απλά δεν μπορούν να συγκριθούν σε ένταση φωτός με τους μεγάλους σπειροειδείς γαλαξίες. Μια συντηρητική εκτίμηση δείχνει ότι στο σύμπαν θα πρέπει να υπάρχουν 10 έως 100 φορές περισσότεροι γαλαξίες-νάνοι. Μεταξύ άλλων, το τηλεσκόπιο Hubble, με τη μέθοδο της λεγόμενης deep field φωτογράφισης, αποκάλυψε μια πληθώρα γαλαξιών-νάνων.

Φαίνεται, επίσης, ότι υπάρχουν συγκριτικά πολλοί γαλαξίες-νάνοι στη δική μας γωνιά του σύμπαντος. Στην Τοπική Ομάδα Γαλαξιών, εκτός από το γαλαξία μας, το γαλαξία της Ανδρομέδας, το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου και ορισμένους γαλαξίες μεσαίου μεγέθους, όπως ο Μ33, υπάρχουν τουλάχιστον 40 μικρότεροι. Είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν ακόμη περισσότεροι, καθώς συνεχώς ανακαλύπτονται νέοι, όπως ο σφαιροειδής γαλαξίας-νάνος Πήγασος, ο οποίος είναι δορυφόρος του γαλαξία της Ανδρομέδας.

Γιατί κρέμονται οι σταγόνες του νερού από τη βρύση;

Όταν η βρύση στάζει, οι σταγόνες, αντί να ρέουν κατευθείαν, «κρέμονται» για λίγο στη βρύση. Γιατί;

Μεταξύ των μορίων του νερού αναπτύσσεται ένα είδος ελκτικών δυνάμεων, που ονομάζονται δυνάμεις συνοχής. Στο κέντρο μιας σταγόνας νερού, κάθε μόριο έλκεται με τον ίδιο τρόπο προς όλες τις κατευθύνσεις από τα γειτονικά του μόρια, με αποτέλεσμα η συνολική δύναμη συνοχής που του ασκείται να είναι μηδενική. Γύρω από το κέντρο της σταγόνας, όμως, συμβαίνει κάτι άλλο. Τα μόρια που βρίσκονται εκεί έλκονται μόνο προς το εσωτερικό της σταγόνας, με αποτέλεσμα να «συμπιέζουν» τη σταγόνα, έτσι ώστε να της δίνουν την μικρότερη δυνατή επιφάνεια, δηλαδή σχήμα σφαιρικό. Αυτές οι δυνάμεις προσδίδουν μια «επιφανειακή τάση» στη σταγόνα, που λειτουργεί έτσι σαν ένα είδος ελαστικής επιδερμίδας. Καθώς δημιουργείται σιγά σιγά η σταγόνα, αρχικά έχει σφαιρικό σχήμα, και η επιφανειακή της τάση είναι αρκετά ισχυρή ώστε να εξουδετερώνει τη βαρύτητα. Καθώς όμως η ποσότητα νερού στη σταγόνα μεγαλώνει, το σχήμα της σιγά σιγά «τεντώνεται», μέχρι το σημείο που η επιφανειακή τάση δεν αντέχει πλέον στη δύναμη της βαρύτητας· η «ελαστική επιδερμίδα» σπάει, αφήνοντας τη σταγόνα να πέσει στο νιπτήρα.

Πόσο μεγάλες στοές μπορεί να σκάψει ο ασπάλακας;

Πόσο μεγάλο σύμπλεγμα υπόγειων στοών μπορεί να σκάψει ένας ασπάλακας;

Συνδέονται μεταξύ τους οι μεμονωμένες στοές; Οι ασπάλακες δεν είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα, και έτσι το κάθε ζώο έχει κατά κανόνα το δικό του σύμπλεγμα υπόγειων στοών. Η μορφή και το μέγεθος των συμπλεγμάτων διαφέρουν πολύ και εξαρτώνται, μεταξύ άλλων, από το χώμα, τα επίπεδα βροχοπτώσεων της εποχής και το πλήθος των σκουληκιών και των άλλων μικρών ζώων που υπάρχουν στο έδαφος, και με τα οποία τρέφονται οι ασπάλακες.

Ένα σύμπλεγμα στοών ενός ασπάλακα μπορεί να έχει έκταση 7.000 τετραγωνικά μέτρα και μήκος πολλές εκατοντάδες μέτρα. Το όλο σύμπλεγμα αποτελείται συνήθως από πολλές στοές ακριβώς κάτω από το έδαφος, καθώς και ορισμένες στοές που βρίσκονται πιο βαθιά, ακόμη και σε έξι επίπεδα. Οι στοές έχουν διαπλατύνσεις ανά τακτά διαστήματα, και σε κάποιο σημείο του συμπλέγματος, συνήθως κάτω από ή κοντά στις ρίζες ενός δέντρου, υπάρχει ένας μεγαλύτερος χώρος, όπου φωλιάζουν τα ζώα με τα μικρά τους.

Αν και συνήθως οι στοές διαφορετικών ζώων δε συνδέονται μεταξύ τους, σε περιοχές με πολλά ζώα, μερικές φορές, χρησιμοποιούνται από περισσότερα άτομα – ειδικά εκείνες που οδηγούν στο νερό.