admin

Γιατί κλατάρουν τα λάστιχα των ποδηλάτων στη βροχή;

Τα λάστιχα των ποδηλάτων κλατάρουν πιο συχνά όταν βρέχει, εξαιτίας του αμμοχάλικου που παρασύρεται στην άσφαλτο. Επιπλέον, το νερό της βροχής βρέχει τα λάστιχα, κι έτσι τα μικρά χαλικάκια κολλάνε ευκολότερα και έχουν περισσότερο χρόνο για να τρυπήσουν το ελαστικό.

Ποιος πόλος είναι ο πιο κρύος;

Ο Νότιος Πόλος είναι κατά μέσο όρο 20 βαθμούς πιο κρύος από το Βόρειο Πόλο. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο ότι ο Νότιος Πόλος βρίσκεται σε μια ήπειρο, ενώ ο Βόρειος Πόλος βρίσκεται στη μέση ενός ωκεανού, που έχει την τάση να συνεισφέρει σε θερμότητα. Το ρεκόρ ψύχους στο Νότιο Πόλο είναι 88 βαθμοί υπό το μηδέν.

Από πότε το έμβρυο ακούει τη φωνή της μητέρας;

Από ποια εβδομάδα της κύησης και έπειτα το έμβρυο μπορεί να ακούει τη φωνή της μητέρας του και να ηρεμεί στο άκουσμά της;

Είναι γνωστό ότι μερικά έμβρυα μπορούν να ανταποκριθούν σε ηχητικά ερεθίσματα –να ακούν, δηλαδή, διαμορφωμένους ήχους– ακόμη και από την 23η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Σίγουρα, όμως, όλα τα υγιή έμβρυα έχουν αναπτύξει αυτή την ικανότητα κατά την 28η εβδομάδα. Στο ακουστικό περιβάλλον μέσα στη μήτρα κυριαρχούν οι ήχοι που προέρχονται από τη μητέρα – καρδιακός ρυθμός, αναπνοή, η φωνή της, βορβορυγμοί των εντέρων και ήχοι που προκαλούνται από τις κινήσεις του σώματος. Η φωνή της μητέρας είναι το πιο ισχυρό ακουστικό σήμα που μπορεί να μετρήσει κανείς στο περιβάλλον του αμνιακού υγρού.

Σε πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε ότι, προς το τέλος της κύησης, το έμβρυο είναι πλέον σε θέση να αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του, ακόμη και όταν την ακούει ηχογραφημένη, από μια εξωτερική πηγή. Αποδείχτηκε, ωστόσο, ότι το άκουσμα της φωνής της μητέρας αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό του εμβρύου –άρα, τυπικά, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το «ηρεμεί»–, σε αντίθεση με τη φωνή ξένου ατόμου, που, ως αδιάφορο ερέθισμα, προκαλεί μείωση του καρδιακού ρυθμού. Οι αντιδράσεις αυτές, όμως, διατηρούνται μόνο κατά τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση, ενώ στη συνέχεια παρατηρείται το ακριβώς ΑΝΤΙΘΕΤΟ: στο άκουσμα της φωνής της μητέρας –και, σε μικρότερο βαθμό, του πατέρα–, ο καρδιακός ρυθμός του βρέφους μειώνεται –άρα, μπορούμε να πούμε ότι «ηρεμεί»–, ενώ αυξάνεται στο άκουσμα ξένων φωνών!

Κλείνοντας, μπορούμε να πούμε ότι το άκουσμα της φωνής της μητέρας παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου, κι ακόμη περισσότερο στη θεμελίωση και την ενίσχυση αυτού του μοναδικού δεσμού ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί.

Ποιο είναι το ασφαλέστερο μέρος στον κόσμο;

Μπορούμε, με μια λογική εκτίμηση, να προσδιορίσουμε ποιο είναι το ασφαλέστερο μέρος στον κόσμο;

Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε το ασφαλέστερο μέρος του κόσμου, μια και η πληροφόρηση γύρω από τα υποψήφια για τον τίτλο μέρη είναι, για ευνόητους λόγους, πολύ περιορισμένη.

Αν, όμως, ψάξουμε ανάμεσα στα μέρη που είτε είναι δύσκολο να μπει κανείς είτε προσφέρουν τη μέγιστη προστασία από βόμβες, επιθέσεις τρομοκρατών κτλ., τότε υπάρχουν δυο μέρη που βρίσκονται πολύ ψηλά στη λίστα. Και τα δύο βρίσκονται στις ΗΠΑ.

Το Fort Knox θεωρείται από τους περισσότερους ειδικούς το ασφαλέστερο θησαυροφυλάκιο του κόσμου, και πολλές χώρες, εδώ και χρόνια, ασφαλίζουν εκεί πολύτιμα τιμαλφή, όπως τα διαμάντια του αγγλικού στέμματος κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Η οροφή και οι τοίχοι του είναι φτιαγμένοι από παχιές πλάκες γρανίτη και η πόρτα του χώρου όπου φυλάσσεται ο χρυσός ζυγίζει 20 τόνους. Για να ανοίξει, απαιτείται η παρουσία πολλών ατόμων, που το καθένα τους γνωρίζει ένα μόνο μέρος του κωδικού της κλειδαριάς.

Το NORAD, το επιχειρησιακό κέντρο της αμερικανικής αεράμυνας στα βουνά Cheyenne, έχει κατασκευαστεί για ν’ αντέξει τα πάντα – ακόμα και τη ρίψη μιας ατομικής βόμβας. Το NORAD βρίσκεται σε βάθος 600 μέτρων μέσα στο βουνό και όλες οι πτέρυγές του περιβάλλονται από ατσάλινο πλέγμα και στηρίζονται σε τεράστια ελατήρια, έτσι ώστε να μην επηρεαστούν από μια ενδεχόμενη φυσική καταστροφή ή από ρίψη βόμβας. Το NORAD έχει αυτόνομη τροφοδοσία ηλεκτρικού ρεύματος και νερού και ο αέρας καθαρίζεται από κάθε είδους ρύπους, πριν μπει στους χώρους εργασίας.

Γιατί αποτραβιέται το νερό στα τσουνάμι;

Διάβασα ότι, λίγο πριν το μεγάλο τσουνάμι πλήξει τη ΝΑ Ασία, το νερό αποτραβήχτηκε από την ακτή. Σε τι οφείλεται αυτό;

Ένα τσουνάμι συνήθως προκαλείται ως συνέπεια ενός υποθαλάσσιου σεισμού, καθώς οι τεκτονικές πλάκες της Γης μετατοπίζονται. Κατά τη διάρκεια του σεισμού, ο θαλάσσιος πυθμένας ανασηκώνεται μ’ ένα απότομο, βίαιο τράνταγμα, και αυτή η κίνηση σπρώχνει το νερό προς τα πάνω σε μια μεγάλη θαλάσσια περιοχή. Ο όγκος του νερού που μετατοπίζεται σχηματίζει μια σειρά από κύματα μεγάλου μήκους – κύματα, δηλαδή, που οι κορυφές τους απέχουν πολύ μεταξύ τους.

Έξω, στην ανοιχτή θάλασσα, η ενέργεια του κάθε κύματος απλώνεται σε μήκος πολλών εκατοντάδων χιλιομέτρων, και γι’ αυτό το ύψος του δεν ξεπερνά το μισό περίπου μέτρο. Η κίνησή του είναι τόσο ανεπαίσθητη, που δύσκολα γίνεται αντιληπτή από κάποιον που βρίσκεται πάνω σ’ ένα πλοίο. Μ’ αυτή τη μορφή, το τσουνάμι μπορεί να ταξιδέψει πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα, χωρίς να χάσει σχεδόν καθόλου από την ενέργειά του, καθώς η τριβή είναι μηδαμινή.

Πλησιάζοντας προς την ακτή, το τσουνάμι επιβραδύνει, καθώς το βάθος της θάλασσας μειώνεται. Ταυτόχρονα, το μήκος του κύματος μικραίνει, πράγμα που σημαίνει ότι η ενέργειά του συμπυκνώνεται σε μια μικρότερη περιοχή. Έτσι, το τσουνάμι αυξάνεται κατακόρυφα, συγκεντρώνοντας ολοένα και μεγαλύτερους όγκους νερού στη βάση του, και απορροφώντας το θαλάσσιο νερό που βρίσκεται μπροστά και πίσω από την κορυφή του κύματος. Στην ανοιχτή θάλασσα, δε φαίνεται σχεδόν καθόλου ότι η στάθμη του νερού χαμηλώνει, στην ακτή όμως το αποτέλεσμα είναι ορατό: το νερό αποτραβιέται από την παραλία για ένα σύντομο διάστημα.

Το κύμα σπάει, όταν το ύψος του φτάνει το 1/7 του μήκους του. Ωστόσο, δε συμβαίνει πάντα να σπάει με δραματικό τρόπο, σχηματίζοντας πρώτα ένα υδάτινο τείχος. Εκεί όπου ο πυθμένας ρηχαίνει αρκετά αργά, η θάλασσα, αντίθετα, συμπεριφέρεται σαν μια μεγάλη μπανιέρα που ξεχειλίζει.

Πώς γίνεται η Γη να «αυτορυπαίνεται»;

Γιατί τείνουν οι ρύποι να καταστρέψουν τη Γη, αφού όλα όσα χρησιμοποιούμε προέρχονται από την ίδια τη Γη;

Με επιστημονικούς όρους, συνήθως η ρύπανση προσδιορίζεται ως η επιβάρυνση του περιβάλλοντος; από τον άνθρωπο με χημικά, ακτινοβολίες και θορύβους που επιδεινώνουν τις συνθήκες ζωής των ζωντανών οργανισμών. Το πρόβλημα προκύπτει όταν παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση ενός στοιχείου σε ένα ακατάλληλο σημείο. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με την καύση του πετρελαίου ή του άνθρακα. Με τη διαδικασία αυτή παράγονται μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, που ρυπαίνει τον αέρα. Το διοξείδιο του άνθρακα παράγεται βεβαίως και με φυσικό τρόπο, όμως οι εκπομπές που προκαλεί ο άνθρωπος είναι τόσο μεγάλες, που τα φυτά δεν προλαβαίνουν να τις απορροφήσουν.

Πόσο μικρό μπορεί να γεννηθεί ένα μωρό;

Οι γιατροί έχουν τα τελευταία χρόνια αποκτήσει μια θαυμαστή ικανότητα να σώζουν πρόωρα βρέφη. Πόσο μικρό μπορεί να γεννηθεί ένα μωρό και παρ’ όλα αυτά να επιζήσει;

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2004, σ’ ένα νοσοκομείο του Ιλλινόις, στις ΗΠΑ, γεννήθηκε η Rumaisa Rahman, που θεωρείται το μέχρι στιγμής μικρότερο μωρό που επέζησε.

Το κοριτσάκι γεννήθηκε με καισαρική τομή κατά την 26η από τις 40 βδομάδες της κύησης, και ζύγιζε μόλις 244 γραμμάρια, ενώ η δίδυμη αδελφή της Hiba, ζύγιζε 563 γραμμάρια. Ο τοκετός αποφασίστηκε εσπευσμένα, καθώς η μητέρα τους παρουσίασε σοβαρή προεκλαμψία και η ζωή της κινδύνευε άμεσα.

Τρεις μήνες μετά τη γέννησή τους τα δύο κοριτσάκια ζύγιζαν 1.180 και 2.250 γραμμάρια αντίστοιχα και πήραν εξιτήριο από το νοσοκομείο. Με ένα τόσο μικρό βάρος γέννησης, η Rumaisa έβαλε σε δοκιμασία στα όρια των ιατρικών δυνατοτήτων και επέζησε αποκλειστικά χάρη στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Αμέσως μετά τη γέννησή της, τοποθετήθηκε σε θερμοκοιτίδα, όπου για αρκετές βδομάδες ανέπνεε διασωληνωμένη, ενώ παράλληλα υποβλήθηκε σε φαρμακευτική αγωγή για την υποβοήθηση της ανάπτυξης των πνευμόνων. Η διατροφή της γινόταν παρεντερικά.

Το ποσοστό επιβίωσης των μωρών που γεννιούνται κατά την 24η – 25η βδομάδα είναι σήμερα περίπου 50% – τα περισσότερα όμως ζυγίζουν πολύ παραπάνω απ’ ό,τι η Rumaisa.

Μπορεί μια φοράδα να θηλάσει ένα μοσχαράκι;

Κάποια θηλυκά ζώα μπορούν να θρέψουν με το γάλα τους τα μικρά ενός άλλου είδους. Γίνεται να μεγαλώσει ένα μοσχαράκι πίνοντας γάλα από μια φοράδα;

Η σημαντικότερη διαφορά ανάμεσα στο γάλα ζώων διαφορετικών ειδών είναι η περιεκτικότητά του σε λιπαρά. Το γάλα κάποιων ζώων δε διαφέρει πολύ από το νερό, ενώ άλλα έχουν γάλα με περιεκτικότητα σε λιπαρά που φτάνει το 50%. Οι αγελάδες είναι γνωστές για μεγάλη τους παραγωγή γάλακτος. Οι φοράδες έχουν λιγότερο –αλλά πολύ θρεπτικό– γάλα.

Ωστόσο, θα ήταν δύσκολο να μπορέσει ένα μοσχαράκι να μεγαλώσει με το γάλα μιας φοράδας, γιατί απλά η ποσότητα δε θα του ήταν αρκετή.

Αντίθετα, ένα πουλαράκι θα μπορούσε να τραφεί με γάλα αγελάδας.

Στους ζωολογικούς κήπους υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα ζώων που τα μεγάλωσαν «μητέρες» άλλων ειδών. Για παράδειγμα, θηλυκά σκυλιά θήλασαν λιονταράκια και τιγράκια ενώ, γενικά, τέτοιου είδους υιοθεσίες παρατηρούνται συχνά ανάμεσα σε πολλά είδη βοοειδών και ελαφιδών. Υπάρχουν, μάλιστα, και αιλουροειδή που ανέλαβαν να θηλάσουν μικρά τα οποία κανονικά θα έτρωγαν.

Ποιος γαλαξίας είναι ο μεγαλύτερος;

Ξέρουμε ποιος από τους πάμπολλους γαλαξίες του σύμπαντος είναι ο μεγαλύτερος; Αν ναι, πόσα έτη φωτός απέχει από τη Γη;

Το σύμπαν περιέχει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες (αστρικά συστήματα), οπότε, για ευνόητους λόγους, οι αστρονόμοι δεν μπορούν να τους καταγράψουν όλους. Πάντως, από τους γαλαξίες που γνωρίζουμε, ο κάτοχος του ρεκόρ είναι ο κεντρικός γαλαξίας του γαλαξιακού σμήνους Abell 2029, ο οποίος απέχει περίπου 1 δισεκατομμύριο έτη φωτός από τη Γη. Ο γαλαξίας αυτός έχει διάμετρο 5 με 6 εκατομμύρια έτη φωτός. Αυτό σημαίνει ότι είναι 50 φορές μεγαλύτερος από το δικό μας γαλαξία, για τον οποίο θα πρέπει να πούμε ότι δεν είναι καθόλου μικρός.

Για να καταλάβουμε πόσο ασύλληπτο είναι το μέγεθος του γαλαξία αυτού, μπορούμε να πούμε ότι ο χρόνος που χρειάζεται το φως για να φτάσει από τη μια του άκρη στην άλλη ισούται με το χρόνο που χρειάστηκε ο άνθρωπος εδώ στη Γη για να εξελιχθεί από τα πρώτα πιθηκόμορφα ανθρωποειδή μέχρι τον Homo sapiens.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο γαλαξίας μαμούθ βρίσκεται στο κέντρο ενός γαλαξιακού σμήνους. Οι γαλαξίες αυτοί γίνονται συνήθως ιδιαίτερα μεγάλοι, επειδή καταβροχθίζουν κυριολεκτικά τα μικρότερα μέλη του σμήνους. Το φαινόμενο ονομάζεται «γαλαξιακός κανιβαλισμός», και συμβαίνει επειδή οι αχόρταγοι γαλαξίες, με τον καιρό, ασκούν τέτοια βαρυτική έλξη στους μικρότερους, ώστε, όταν πλησιάζουν αρκετά, τους απορροφούν.

Ο κεντρικός γαλαξίας του Abell 2029 είναι, όπως και όλοι οι άλλοι τεράστιοι γαλαξίες, ένας ελλειπτικός γαλαξίας-γίγαντας, ο οποίος τεχνικά ταξινομείται ως γαλαξίας τύπου cD. Υπάρχουν ωστόσο και σπειροειδείς γαλαξίες (σαν τον δικό μας) που είναι τεράστιοι. Ένας από αυτούς που αναφέρονται συχνά ως υποψήφιοι για τον τίτλο του μεγαλύτερου σπειροειδούς γαλαξία του σύμπαντος είναι ο UGC 2885, που έχει περίπου δεκαπλάσιο μέγεθος από το δικό μας γαλαξία.

Γιατί οι σταθεροί άνεμοι φυσούν προς την ίδια διεύθυνση;

Οι άνεμοι φυσούν κατά κανόνα ακολουθώντας σταθερά πρότυπα. Γιατί;

Μερικοί από τους σταθερότερους ανέμους της Γης είναι οι ανατολικοί αληγείς, γύρω από τον ισημερινό. Αυτοί δημιουργούνται όταν θερμές αέριες μάζες ανέρχονται και κατευθύνονται προς τους πόλους, ενώ τη θέση τους καταλαμβάνουν ψυχρές αέριες μάζες, οι οποίες κατεβαίνουν χαμηλότερα. Λόγω της περιστροφής της Γης, ο αέρας παρασύρεται και μετατρέπεται σε ανατολικούς ανέμους.

Στο σημείο όπου συναντώνται οι βορειοανατολικοί και νοτιοανατολικοί αληγείς, υπάρχει μια ζώνη νηνεμίας, που ονομάζεται Ενδοτροπική Ζώνη Σύγκλισης. Οι αληγείς άνεμοι καλύπτουν σχεδόν τη μισή επιφάνεια της Γης και φυσούν σε μια ζώνη που εκτείνεται από τις 250 Ν μέχρι τις 250 Β γεωγραφικού πλάτους. Του ανέμους αυτούς εκμεταλλεύονταν από παλιά τα ιστιοφόρα για να διασχίσουν τον Ατλαντικό.

Βόρεια και νότια των αληγών ανέμων υπάρχουν οι ζώνες με τους δυτικούς ανέμους. Αυτοί δημιουργούνται, μεταξύ άλλων, για να «γεμίσουν τα κενά» που αφήνουν οι άνεμοι οι οποίοι μετακινούνται προς τον ισημερινό. Η ζώνη αυτή, όμως, δεν είναι καθόλου σταθερή. Οι τοπικές συνθήκες παίζουν εδώ σημαντικό ρόλο, και αυτοί οι άνεμοι μπορεί κάλλιστα να γίνουν και ανατολικοί για μεγάλα διαστήματα.

Εκτός από τα παγκόσμια συστήματα ανέμων, υπάρχουν και πολλά τοπικά φαινόμενα, όπως, για παράδειγμα, ο ψυχρός Βαρδάρης που φυσάει στη Βόρεια Ελλάδα.