admin

Είναι η ζώνη των αστεροειδών ένας πλανήτης που εξερράγη;

Γιατί υπάρχει μια ζώνη αστεροειδών ανάμεσα στο Δία και τον Άρη; Είναι τα υπολείμματα ενός πλανήτη που εξερράγη;

Ο πρώτος αστεροειδής ανακαλύφθηκε τη νύχτα της παραμονής Πρωτοχρονιάς του 1800/1801 από τον Ιταλό αστρονόμο Giuseppe Piazzi. Ήταν η Δήμητρα (Ceres). Όταν όμως σύντομα εντοπίστηκαν και πολλοί άλλοι αστεροειδείς, θεωρήθηκε ότι αυτοί ήταν υπολείμματα ενός μεγάλου πλανήτη που καταστράφηκε, π.χ. με μια έκρηξη.

Ωστόσο, το πρόβλημα που προέκυψε ήταν πως, αν αθροίζονταν οι μάζες όλων των γνωστών αστεροειδών, το σύνολο δε θα ξεπερνούσε το ένα χιλιοστό της μάζας της Γης. Οι περισσότεροι αστρονόμοι πιστεύουν πλέον ότι οι αστεροειδείς δεν είναι υπολείμματα κάποιου πλανήτη, αλλά πρώτη ύλη για έναν πλανήτη που ποτέ δε σχηματίστηκε. Οι εσωτερικοί πλανήτες του ηλιακού συστήματος έχουν ενδεχομένως σχηματιστεί από συσσωρεύσεις τέτοιων αστεροειδών, που ονομάζονται και πλανητοειδή – δηλαδή πετρώδες υλικό όλων των μεγεθών, που σχηματίστηκε από ύλη που υπήρχε σ’ έναν πρωτοπλανητικό δίσκο γύρω από το νεογέννητο Ήλιο πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Πέρα από τον Άρη, που είναι ο εξώτερος από τους πετρώδεις πλανήτες, τα πλανητοειδή δεν κατάφεραν ποτέ να ενωθούν σε ένα μεγαλύτερο ουράνιο σώμα, λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία. Η έλξη που ασκεί ο Δίας διασκορπίζει συνεχώς τα υπάρχοντα σώματα και τα εμποδίζει να ενωθούν. Σήμερα γνωρίζουμε εκατοντάδες χιλιάδες αστεροειδείς, με μεγαλύτερο τη Δήμητρα, που η διάμετρός της πλησιάζει τα 1.000 χλμ.

Ποια είναι η πιο μακρινή βολή;

Τι είδους αντικείμενο μπορεί να ρίξει κανείς πιο μακριά, και ποιος κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ;

Το αντικείμενο που μπορεί να ριχτεί πιο μακριά εδώ στη Γη είναι ένα ειδικά κατασκευασμένο φρίσμπι, που λέγεται aerobie flying ring. Τo παγκόσμιο ρεκόρ είναι 406 μέτρα και ανήκει στον Erin Hemmings από το 2003. Αυτό που περιορίζει την απόσταση της βολής είναι η βαρύτητα και η αντίσταση του αέρα. Η βαρύτητα έλκει το αντικείμενο προς τα κάτω και η αντίσταση του αέρα το «φρενάρει». Χάρη, όμως, στην αεροδυναμική του κατασκευή, το φρίσμπι «πλέει» στον αέρα.

Όπως ακριβώς το φτερό ενός αεροπλάνου λειτουργεί ανυψωτικά, έτσι και ένα φρίσμπι πετάει μακρύτερα στον αέρα απ’ ό,τι στο κενό. Η κατασκευή ενός aerobie flying ring βασίζεται στο κοινό φρίσμπι, αλλά δέχεται λίγο μικρότερη αντίσταση από τον αέρα. Ο δακτύλιός του είναι εξαιρετικά λεπτός, και η τρύπα στη μέση το κάνει να λειτουργεί σαν να έχει δυο ανυψωτικά πτερύγια. Η περιστροφή εξασφαλίζει σταθερότητα πτήσης και πορείας.

Στον κλασικό αθλητισμό, το ακόντιο είναι το όργανο ρίψης με τη μεγαλύτερη εμβέλεια. Το επίσημο παγκόσμιο ρεκόρ είναι 98,48 μέτρα και ανήκει στον Τσέχο Jan Zelezny από το 1996.

Τι είναι τα βαρέα μέταλλα;

Τα μέταλλα με πυκνότητα άνω των επτά γραμμαρίων ανά κυβικό εκατοστό ονομάζονται βαρέα μέταλλα. Ο όρος χρησιμοποιείται ειδικότερα για μέταλλα που είναι δηλητηριώδη σε ορισμένη συγκέντρωση, όπως ο μόλυβδος, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος και ο υδράργυρος.

Πόσες χορδές υπάρχουν σ’ ένα πιάνο;

Σ’ ένα συνηθισμένο πιάνο υπάρχουν περίπου 230 χορδές, η κάθε μία από τις οποίες είναι τεντωμένη με μια δύναμη 75 κιλών. Άρα η συνολική δύναμη πάνω στις χορδές είναι περίπου 17 τόνοι. Ολόκληρη η τεράστια αυτή δύναμη στηρίζεται πάνω στο πολύ ισχυρό πλαίσιο του πιάνου.

Πόσο κρέας έχει μια αγελάδα;

Αυτό εξαρτάται, φυσικά, από το βάρος της αγελάδας. Ανάλογα με τη ράτσα και την ηλικία, μια αγελάδα μπορεί να ζυγίζει από 250 μέχρι 1.000 κιλά. Και αφού περίπου το 50 τοις εκατό του βάρους του ζώου είναι κρέας που τρώγεται, μια αγελάδα δίνει μεταξύ 125 και 500 κιλών κρέας.

Παραμένουν ενεργοί όλοι οι δορυφόροι;

Η πλειοψηφία των δορυφόρων είναι παλιοσίδερα. Σύμφωνα με τη NASA, οι ενεργοί δορυφόροι αποτελούν μόλις το 6% από τις πολλές χιλιάδες ανθρώπινες κατασκευές με διάμετρο πάνω από δέκα εκατοστά που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Το υπόλοιπο 94% είναι διαστημικά σκουπίδια.

Μοιάζουν οι ορεσίβιοι μεταξύ τους;

Από φωτογραφίες ανθρώπων που έχω δει από τα Ιμαλάΐα και τις Άνδεις, παρατήρησα ότι οι άνθρωποι και στις δυο περιοχές μοιάζουν αρκετά μεταξύ τους. Έχουν την ίδια εθνολογική καταγωγή;

Ένα μέρος των χαρακτηριστικών αυτών οφείλεται στην προσαρμογή του ανθρώπου στο υψόμετρο, όπου ο αέρας είναι φτωχός σε οξυγόνο. Τόσο στις Άνδεις όσο και στα Ιμαλάια, οι άνθρωποι έχουν, π.χ., αναπτύξει φαρδύ στέρνο, με χώρο για μεγάλους πνεύμονες. Το γεγονός, ωστόσο, ότι μοιάζουν ακόμα και στα φυσιογνωμικά τους χαρακτηριστικά οφείλεται στο ότι οι πρόγονοι των Ινδιάνων ήταν Ασιάτες που μετανάστευσαν στην Αμερική.

Αυτό αποδεικνύουν έρευνες πάνω στη γλώσσα, αλλά και στο DNA και στα δόντια των σημερινών Ινδιάνων και των Καναδών Εσκιμώων. Οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι οι μετανάστες πέρασαν στην Αμερική από το Βερίγγειο Πορθμό, ίσως κατά περιόδους, πριν από 25.000 έως 12.000 χρόνια, τότε που η Αλάσκα ήταν ενωμένη με τη Σιβηρία.

Ωστόσο στα τέλη του 1990 είχαμε ένα νέο, απροσδόκητο αποτέλεσμα ανάλυσης DNA, που έδειξε ότι οι Ινδιάνοι είχαν κάποια κοινά γενετικά χαρακτηριστικά με τους Ευρωπαίους. Το πώς αυτό συνέβη είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Ίσως να υπήρξε κάποιο ευρωπαϊκό στοιχείο ανάμεσα στα πρώτα μεταναστευτικά κύματα προς την Αμερική, ένα στοιχείο που πλέον έχει εξαφανιστεί στην Ασία, αλλά διατηρήθηκε στην Αμερική.

Γιατί υπάρχουν τόσες γλώσσες στον κόσμο;

Ποιος είναι ο λόγος της ύπαρξης τόσο πολλών διαφορετικών γλωσσών στη Γη, και πόσο επηρεάστηκε η εξέλιξη του ανθρώπου από το γεγονός αυτό;

Ορισμένοι ανθρωπολόγοι εκτιμούν ότι οι πρώτες γλώσσες έχουν τις ρίζες τους στις λεγόμενες αρχέγονες γλώσσες των ομάδων του Homo sapiens που ζούσαν στην Αφρική πριν από 150.000 περίπου χρόνια. Όταν ομάδες Homo sapiens μετανάστευσαν από την Αφρική και εγκαταστάθηκαν στην Ασία και στην Ευρώπη, πήραν μαζί τους και τις γλώσσες τους, οι οποίες στη συνέχεια μετεξελίχθηκαν χωριστά η μία από την άλλη.

Σύμφωνα με τον καθηγητή γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Berkeley της Καλιφόρνια John Mc Whorther, η γλώσσα λειτουργεί σαν ένας ζωντανός οργανισμός και είναι στη φύση της να εξελίσσεται, όπως εξελίχθηκε βιολογικά και ο άνθρωπος ως είδος.

Κατά συνέπεια, το περιβάλλον στο οποίο ρίζωσαν οι διάφορες ανθρώπινες ομάδες, ο τρόπος ζωής τους, οι κλιματικές συνθήκες κτλ. συνέβαλλαν στην εξέλιξη των γλωσσών σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Εάν θα ήταν δυνατόν οι ομάδες των αρχέγονων προγόνων μας να συνέχιζαν να μένουν κοντά η μία στην άλλη, κατά πάσα πιθανότητα θα συνέχιζαν να μιλούν και την ίδια γλώσσα. Όμως η διασπορά, με το χρόνο είχε ως φυσικό αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων γλωσσών. Αν κανείς πολλαπλασιάσει το φαινόμενο αυτό με τις ανθρώπινες φυλές που υπάρχουν στη Γη, εύκολα καταλαβαίνει γιατί σήμερα υπάρχουν περίπου 6.000 γλώσσες στον κόσμο. Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι κάποτε στην ανθρώπινη ιστορία υπήρχαν τουλάχιστον 100.000 γλώσσες και ότι περίπου το 90% από αυτές έχουν εξαφανιστεί.

Εκτιμούν, επίσης, ότι στα επόμενα 100 χρόνια θα υπάρχουν μόλις 500 γλώσσες στον κόσμο, κυρίως γιατί οι «μεγάλες» γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα αραβικά, τα ρωσικά και τα κινέζικα, «καταβροχθίζουν» τις υπόλοιπες. Δεν είναι εύκολο να εκτιμήσει κανείς πόσο διαφορετική θα ήταν η εξέλιξη του ανθρώπου εάν όλοι οι άνθρωποι μιλούσαν την ίδια γλώσσα από την εποχή του Homo sapiens. Πιθανότατα όμως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αρκετές διαμάχες και πόλεμοι ανά τους αιώνες.

Δαμάζονται οι ζέβρες;

Άκουσα κάπου ότι οι ζέβρες δε δαμάζονται; Είναι αλήθεια;

Παρ’ ότι έχουν γίνει πολλές προσπάθειες, ποτέ δεν κατάφερε κανείς να δαμάσει ζέβρες. Μεμονωμένα ζώα έχουν εκπαιδευτεί να ιππεύονται ή να σέρνουν άμαξες, αλλά πρόκειται για πολύ σπάνιες περιπτώσεις. Για να μπορέσει κανείς να δαμάσει ένα ζώο με επιτυχία, θα πρέπει το ζώο να είναι κοινωνικό, ώστε να μπορεί να αποδεχτεί τον άνθρωπο σαν καθοδηγητή της αγέλης, και παράλληλα να έχει σχετικά ήρεμο χαρακτήρα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις ζέβρες είναι το ταμπεραμέντο τους. Είναι απρόβλεπτα ζώα και συχνά επιτίθενται, αν κάποιος δεν τους αρέσει.

Έτσι, στους ζωολογικούς κήπους των ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι ζέβρες, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ζώο, ευθύνονται για τους περισσότερους τραυματισμούς φροντιστών των ζώων. Στα τέλη του 19ου αιώνα, τα εξωτικά κατοικίδια ζώα ήταν της μόδας στους κύκλους της αγγλικής αριστοκρατίας και ο εκκεντρικός αριστοκράτης λόρδος Walter Rothschild κατάφερε να εκπαιδεύσει ζέβρες να σέρνουν μια μικρή άμαξα. Για ένα διάστημα περιδιάβαινε στο Λονδίνο με την αλλόκοτη άμαξά του, αλλά αναγκάστηκε να σταματήσει, αφού οι ζέβρες συχνά επιχειρούσαν να δαγκώσουν τους περαστικούς.

Την ίδια εποχή, στη Νότια Αφρική, προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν ζέβρες στην υπερπήδηση εμποδίων – κάτι που ποτέ δε στέφθηκε από ιδιαίτερη επιτυχία. Από τη μια, τα ζώα αργούσαν πάρα πολύ να συνηθίσουν τον αναβάτη, και από την άλλη, πηδούσαν τα εμπόδια αποκλειστικά και μόνο όταν το ήθελαν τα ίδια.

Πώς συμπεριφέρεται ένα κερί σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας;

Μπορούμε ν’ ανάψουμε ένα κερί σ’ ένα διαστημόπλοιο;

Γεγονός είναι ότι οι αστροναύτες τόσο στα διαστημικά λεωφορεία όσο και στο διαστημικό σταθμό Mir έκαναν πειράματα με ζωντανή φλόγα. Τα αποτελέσματα όμως ήταν διαφορετικά απ’ ό,τι στη Γη. Τη στιγμή ακριβώς που άναβαν το κερί, η φλόγα είχε χρώμα ανοιχτό κίτρινο και σφαιρικό σχήμα. Μετά από 8-10 δευτερόλεπτα το κίτρινο χρώμα εξαφανιζόταν και η φλόγα γινόταν μπλε και έπαιρνε ημισφαιρικό σχήμα. Στη συνέχεια το ημισφαίριο αυτό μίκραινε σε μέγεθος και σε ένταση, μέχρι που το φως έσβηνε – κάτι που κατά κανόνα συνέβαινε μετά από λίγα λεπτά, ανάλογα, κάθε φορά, με τη σύσταση του κεριού και την περιεκτικότητα του αέρα σε οξυγόνο. Αυτό οφείλεται στο ότι η καύση δημιουργεί διοξείδιο του άνθρακα, που είναι πιο βαρύ από τον αέρα.

Στη Γη, το διοξείδιο του άνθρακα πάει πάντα προς τα κάτω λόγω της βαρύτητας, αλλά σ’ ένα περιβάλλον χωρίς βαρύτητα παραμένει γύρω από τη φλόγα, η οποία όλο και αδυνατίζει, μέχρι που τελικά σβήνει.