admin

Μπορεί να κάνει κανείς ντους στο διάστημα;

Πώς πλένεται κανείς στο διάστημα, όπου δεν υπάρχει βαρύτητα;

Για ευνόητους λόγους η ποσότητα νερού που διαθέτει κανείς στο διάστημα είναι πολύ περιορισμένη, και γι’ αυτό πρέπει και τα ντους να περιορίζονται όσο γίνεται. Έτσι, η προσωπική υγιεινή γίνεται με υγρά μαντιλάκια και το λούσιμο των μαλλιών με ξηρό σαμπουάν, το οποίο χρησιμοποιείται και σε νοσοκομεία για ασθενείς που δεν μπορούν να πλυθούν κανονικά. Το σαμπουάν απλώνεται στο κεφάλι με μια πετσέτα, και τα λίπη και οι ακαθαρσίες μένουν στο ύφασμα.

Σχεδιάζεται, ωστόσο, μια καμπίνα ντους ειδική για χρήση στο διάστημα. Το νερό βγαίνει από ένα ειδικό στόμιο που μειώνει την εξερχόμενη ποσότητα κατά πολύ, και το άτομο πλένεται με μικρές πετσέτες. Το ακάθαρτο νερό συγκεντρώνεται στη συνέχεια με ένα ειδικό απορροφητικό στόμιο, που λειτουργεί σαν ηλεκτρική σκούπα. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί κανείς να πλυθεί με 4 μόλις λίτρα νερό, ενώ στη Γη ξοδεύουμε κατά μέσο όρο περίπου 50 λίτρα νερό σε κάθε ντους.

Πώς επιζούν οι αράχνες από πτώση πολλών μέτρων;

Τις προάλλες έριξα μια αράχνη από το ταβάνι και, απ’ ό,τι είδα, δεν έπαθε τίποτε. Υπολόγισα ότι η πτώση αυτή ήταν σαν να έπεφτα εγώ από ύψος 360 μέτρων. Πώς μπορούν τα μικρά ζώα να αντέχουν τέτοιες πτώσεις;

Όταν ένα ζώο (ή οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο) πέφτει, επηρεάζεται πάνω απ’ όλα από τη δύναμη της βαρύτητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση, τόσο αυξάνεται και η ταχύτητα της πτώσης. Γι’ αυτό, δεν μπορεί κανείς με απλό πολλαπλασιασμό και βάσει μεγέθους να συγκρίνει μια μικρή πτώση μιας αράχνης με μια μεγάλη πτώση ενός ανθρώπου.

Επιπλέον, παίζει ρόλο και η αντίσταση του αέρα, η οποία επιβραδύνει την πτώση. Επειδή μικρά ζώα, όπως η αράχνη, έχουν σχετικά μεγάλη σωματική επιφάνεια σε σύγκριση με το πολύ μικρό βάρος τους, η αντίσταση του αέρα είναι σ’ αυτά ισχυρή, με αποτέλεσμα να μην πέφτουν με ιδιαίτερα μεγάλη ταχύτητα. Το χαμηλό βάρος συντελεί επίσης ώστε να προσκρούουν στο έδαφος με χαμηλή κινητική ενέργεια, έτσι ώστε ο κίνδυνος για σωματικές βλάβες να είναι ελάχιστος.

Κάποιες φορές, φυσικά, οι αράχνες με μακριά, λεπτά πόδια μπορεί να σπάσουν κάποιο από αυτά, εάν δεν καταφέρουν να προσγειωθούν καλά. Ακόμη κι εδώ, όμως, η φύση είναι προνοητική, μια που το πόδι θα αναπτυχθεί ξανά, την επόμενη φορά που το ζώο θα αλλάξει δέρμα.

Γιατί τα βρεγμένα πράγματα φαίνονται πιο σκούρα;

Τα υφάσματα σκουραίνουν όταν βρέχονται. Γιατί, αφού το νερό δε χρωματίζει;

Κανονικά το νερό είναι άχρωμο, αλλά μπορεί να μειώσει την ποσότητα του φωτός που ανακλάται από ένα αντικείμενο προς το μάτι του παρατηρητή, το οποίο, για το λόγο αυτό, φαίνεται πιο σκούρο.

Εάν, για παράδειγμα, ένα κομμάτι υφάσματος βραχεί, ένα μέρος του φωτός διαθλάται αμέσως μόλις πέφτει στο ανώτερο στρώμα του νερού, και έτσι δεν καταγράφεται από το μάτι. Ταυτόχρονα, ένα μέρος του φωτός που φτάνει στο ύφασμα απορροφάται από αυτό, επειδή το νερό αναγκάζει το φως να κινείται μέσα στο υλικό, με αποτέλεσμα να έχει περισσότερο χρόνο για να το απορροφήσει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για σχετικά πορώδη υλικά, όπως τα υφάσματα.

Τέλος, ένα ακόμη μέρος του φωτός, το οποίο τελικά ανακλάται, θα πέσει στο στρώμα του νερού και θα εκτραπεί ξανά προς το ύφασμα.

Το φαινόμενο κατά το οποίο τα υγρά αντικείμενα δείχνουν να σκουραίνουν δεν αφορά μόνο τα υφάσματα. Για παράδειγμα, το ίδιο παρατηρείται σε ένα χωματόδρομο ή στη γούνα ενός ζώου.

Πώς επουλώνεται μια πληγή;

Πώς επουλώνεται μια πληγή και εξαφανίζεται το τραύμα;

Η διαδικασία επούλωσης ξεκινά αμέσως μόλις ένα τμήμα ενός ιστού του σώματος καταστρέφεται, λόγω τραυματισμού ή ασθένειας. Στην πραγματικότητα, δεν είναι πολλοί οι τύποι των ιστών που επουλώνονται πλήρως. Αυτή την ικανότητα έχουν, μεταξύ άλλων, τα οστά, το συκώτι, τα μικρά νεύρα και η επιδερμίδα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο συνδετικός ιστός που σχηματίζεται κατά την επούλωση δε διαθέτει όλες τις ιδιότητες του αρχικού ιστού.

Σε μια συνηθισμένη πληγή στο δέρμα, τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται αμέσως μετά τον τραυματισμό, ώστε να μην χαθεί πολύ αίμα. Ταυτόχρονα, το αίμα που έχει φτάσει στην επιφάνεια πήζει και σχηματίζεται ένα προστατευτικό κάκαδο.

Συχνά στην πληγή επικάθονται βακτήρια, τα οποία καταπολεμούνται από τα λευκά αιμοσφαίρια στη λεγόμενη φάση της φλεγμονής. Κάποιοι άλλοι τύποι λευκών αιμοσφαιρίων παράγουν επισωρεύσεις, οι οποίες κάνουν την πληγή να επουλωθεί. Στη φάση της κοκκίωσης του ιστού, το πρωτεϊνούχο κολλαγόνο αρχίζει να σχηματίζει νέες ίνες συνδετικού ιστού. Τέλος, στη φάση της επιθηλιοποίησης, ενισχύεται ο ιστός της ουλής, που στη συνέχεια συρρικνώνεται και αποκτά ανοιχτότερη απόχρωση.

Ο χρόνος επούλωσης μπορεί να παραταθεί λόγω γενικά κακής υγείας, ενώ το κάπνισμα επιβραδύνει επίσης τη διαδικασία.

• Το σώμα απομακρύνει τις ακαθαρσίες πριν από την αναδόμηση του ιστού.
• Η πληγή αρχίζει να αιμορραγεί αμέσως μετά τον τραυματισμό του δέρματος.
• Το αίμα ρέει από την πληγή και δημιουργεί μια εφελκίδα (κάκαδο).
• Τα λευκά αιμοσφαίρια απομακρύνουν βακτήρια και ακαθαρσίες.
• Ο ιστός αναδομείται κάτω από την εφελκίδα.
• Ο συνδετικός ιστός έχει δημιουργηθεί και η εφελκίδα ξεκολλάει.

Πόσα κύτταρα υπάρχουν στο ανθρώπινο σώμα;

Το σώμα ενός μέσου ενηλίκου έχει περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα (1014). Η ακολουθία των βάσεων του DNA σε κάθε κύτταρο έχει μήκος περίπου 175 εκατοστά, οπότε, αν οι ακολουθίες όλων των κυττάρων ενός ανθρώπου έμπαιναν η μία μετά την άλλη, το μήκος τους θα ήταν 30 φορές μεγαλύτερο από την απόσταση ανάμεσα στη Γη και τον Πλούτωνα.

Πειράζει να πίνουμε πολύ νερό;

Ακούμε συχνά ότι πρέπει να πίνουμε πολύ νερό όταν αθλούμαστε. Μπορεί ποτέ να μας βλάψει το πολύ νερό;

Αμερικανικές έρευνες δείχνουν ότι η λεγόμενη υπονατριαιμία (πτώση των επιπέδων του νατρίου στο αίμα) παρατηρείται συχνά σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Στο Μαραθώνιο του Χιούστον, το 2000, εξέτασαν τους 55 δρομείς που χρειάστηκαν βοήθεια, για να αναλύσουν τους λόγους της κατάρρευσής τους. Αποδείχτηκε ότι 21 από αυτούς παρουσίαζαν υπονατριαιμία. Ο Δανός φυσιολόγος αθλητών Eskild Ebbesen εκτιμά ότι σχεδόν το 20% των δρομέων σε ένα μαραθώνιο παθαίνει υπονατριαιμία.

Αυτό οφείλεται στο ότι με την εφίδρωση το σώμα χάνει υγρά αλλά και άλατα. Αν κανείς αντικαθιστά μόνο τα υγρά πίνοντας νερό –και, ακόμη περισσότερο, αν καταναλώσει υπερβολική ποσότητα–, η συγκέντρωση αλάτων σύντομα πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να μας βλάψει το πολύ νερό, ιδιαίτερα αν πιούμε μεγάλες ποσότητες σε μικρό χρονικό διάστημα. Φυσιολογικά, ένας ενήλικας χρειάζεται 2-2,5 λίτρα υγρών την ημέρα, και λίγο περισσότερο σε περίπτωση καύσωνα, οπότε συνιστάται να καταναλώνουμε και περισσότερο αλάτι.

Υπάρχουν «λακκούβες» στον αέρα;

Τι είναι τα κενά αέρος και πόσο κινδυνεύουν τα αεροπλάνα απ’ αυτά;

Στον αέρα δεν υπάρχουν πραγματικά «κενά» ή «οπές» (air pockets). Με τους όρους αυτούς χαρακτηρίζουμε τα καθοδικά ρεύματα αέρα που είναι ισχυρότερα από την ανυψωτική δύναμη ενός αεροσκάφους. Όταν το αεροπλάνο εκτίθεται σε ένα τέτοιο ρεύμα, κάνει μια απότομη καθοδική κίνηση, η οποία στους επιβαίνοντες δημιουργεί την αίσθηση της πτώσης.

Παρ’ όλο που τα «κενά αέρος» μπορεί να μας φαίνονται βίαια, στην πραγματικότητα η πτώση είναι πολύ μικρή – τις περισσότερες φορές, μόλις μερικά εκατοστά. Σε μια πτώση δύο μέτρων, όλα τα αντικείμενα που δεν είναι στερεωμένα, καθώς και οι επιβάτες που δε φορούν ζώνη θα μπορούσαν να πεταχτούν στην οροφή της ατράκτου. Κάτι τέτοιο, όμως, συμβαίνει πολύ σπάνια.

Τα κενά αέρος δεν είναι επικίνδυνα ούτε για το αεροπλάνο ούτε για τους επιβαίνοντες. Όλα τα σύγχρονα αεροπλάνα είναι κατασκευασμένα έτσι, ώστε να μπορούν να αντέχουν στις δυνάμεις που ασκούνται από τα ρεύματα αέρος σε μεγάλα ύψη. Ο φόβος που νιώθουν πολλοί από εμάς οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι αντιδρούν ενστικτωδώς στην αίσθηση της πτώσης. Μόλις νιώσουμε να πέφτουμε, καταλαμβανόμαστε από πανικό.

Πότε ενηλικιωνόμαστε;

Υπάρχουν κάποια βιολογικά σημάδια για το τέλος της εφηβείας και την αρχή της ενηλικίωσης;

Η μετάβαση από το στάδιο της εφηβείας στην ενηλικίωση είναι πρωτίστως ένας συνδυασμός κοινωνικών, ψυχολογικών και σωματικών παραγόντων. Ανάλογα με το πολιτιστικό πλαίσιο της κοινωνίας στην οποία ζει κανείς, μπορεί να θεωρηθεί ενήλικος όταν πιάνει, για παράδειγμα, δουλειά, μετακομίζει από το πατρικό σπίτι, παντρεύεται ή αποκτά παιδιά.

Κάτι το οποίο αυτόματα συνδέει κανείς με τη νεαρή ηλικία, είναι η τάση των εφήβων να πηγαίνουν αργά για ύπνο και να κοιμούνται μέχρι αργά το πρωί. Μια νέα έρευνα δείχνει ότι οι συνήθειες του ύπνου μπορούν να αποτελέσουν έναν καλό βιολογικό δείκτη του τέλους της εφηβείας.

Ο Till Ronnerberg, ερευνητής ύπνου στο τμήμα Ερευνητικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, διεξήγαγε το 2004 μια έρευνα σε 25.000 άτομα στη Γερμανία και στην Ελβετία. Παρακολούθησε πότε πήγαιναν τα άτομα αυτά για ύπνο και πότε ξυπνούσαν όταν δεν έπρεπε να πάνε στη δουλειά ή στο σχολείο την επομένη, και με βάση αυτά τα δεδομένα υπολόγισε πού βρισκόταν το μέσο χρονικό σημείο του βραδινού τους ύπνου. Αποδείχθηκε ότι το μέσο χρονικό σημείο κατά την πορεία της εφηβείας μετακινούνταν όλο και πιο αργά. Εντελώς ξαφνικά, όμως, η καμπύλη αυτή άρχιζε να πέφτει, καθώς τα άτομα που συμμετείχαν στο πείραμα άρχιζαν να κοιμούνται νωρίτερα και να σηκώνονται νωρίτερα το πρωί.

Ο Till Ronnerberg πιστεύει ότι οι συνήθειες του ύπνου των εφήβων αντικατοπτρίζουν θεμελιώδεις σωματικές αλλαγές και δεν οφείλονται απλώς στο γεγονός ότι τα νεαρά άτομα είναι πολύ ανήσυχα για να πάνε να κοιμηθούν ή ότι δεν έχουν όρεξη να σηκωθούν το πρωί. Γιατί οι αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου συμβαίνουν ενάμισι χρόνο νωρίτερα στα κορίτσια, πράγμα που συμφωνεί με το γεγονός ότι γενικά τα κορίτσια αναπτύσσονται νωρίτερα. Αν η θεωρία αυτή ισχύει, τα κορίτσια ενηλικιώνονται όταν γίνονται 19,5 χρόνων, ενώ τα αγόρια «γίνονται άντρες» στην ηλικία των 20,9 χρόνων.

Αυτή και άλλες παρόμοιες έρευνες έχουν οδηγήσει, μεταξύ άλλων, στο συμπέρασμα ότι η διδασκαλία στο γυμνάσιο και το λύκειο καλό θα ήταν να αρχίζει πιο αργά το πρωί.

Ποιος ήχος είναι ο πιο δυνατός;

Ξέρουμε ποιος είναι ο πιο δυνατός ήχος που μπορεί κανείς να ακούσει στη Γη;

Ο πιο δυνατός γνωστός ήχος είναι πιθανότατα ο θόρυβος της εκτόξευσης του διαστημικού λεωφορείου. Η έντασή του υπολογίζεται σε τουλάχιστον 200 ντεσιμπέλ (db), αλλά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί επακριβώς, καθώς είναι τεχνικά αδύνατο να τοποθετηθεί ένας μετρητής ήχου κάτω από τους πυραυλοκινητήρες. Ούτε θα ήταν φρόνιμο να βιώσει κανείς μια τέτοια ηχητική εμπειρία, γιατί θα έχανε ακαριαία την ακοή του.

Η κλίμακα της έντασης του ήχου είναι λογαριθμική, πράγμα που σημαίνει ότι μια αύξηση της τάξεως των 10 db ισοδυναμεί με διπλασιασμό της πραγματικής έντασης του ήχου. Όταν ένα Boeing 747 απογειώνεται, η ένταση του ήχου ανέρχεται στα 140 db. Επομένως, το διαστημικό λεωφορείο «βρυχάται» 64 φορές πιο δυνατά.

Στο ζωικό βασίλειο, η φάλαινα φυσητήρας θεωρείται πως είναι το ζώο που παράγει το δυνατότερο φυσικό ήχο. Με τη βοήθεια ενός ειδικού οργάνου στο ρύγχος της, δημιουργεί έναν πολύ ισχυρό και κατευθυνόμενο ήχο, η ένταση του οποίου αντιστοιχεί σε 170 db στον αέρα, όσο δηλαδή ένας πυροβολισμός τουφεκιού στην ίδια την κάννη που εκπυρσοκροτεί. Η φάλαινα χρησιμοποιεί τον ήχο για ηχοεντοπισμό και για να παραλύει τη λεία της.

Γιατί πεθαίνουν οι μέλισσες αφού κεντρίσουν;

Οι μέλισσες δεν επιβιώνουν μετά από ένα κέντρισμα, κάτι που δε φαίνεται και πολύ πρακτικό. Γιατί λοιπόν το θέλησε έτσι η φύση;

Το κέντρισμα της μέλισσας είναι μια απίστευτα αποτελεσματική άμυνα. Δε χρειάζονται πολλά τσιμπήματα, για να τραπεί σε φυγή ακόμη και το μεγαλύτερο ζώο. Παρ’ όλα αυτά όμως, μπορεί να φαίνεται παράξενο από καθαρά βιολογική άποψη, αφού η μέλισσα που κεντρίζει πεθαίνει λόγω της επίθεσής της. Ωστόσο, αν παρατηρήσει κανείς το πώς είναι δομημένη η κοινωνία των μελισσών, θα δει ότι οι επιθέσεις αυτοκτονίας μπορούν να εξηγηθούν.

Γιατί τα περισσότερα μέλη μιας κοινωνίας μελισσών είναι στείρες εργάτριες, που δεν μπορούν να κάνουν απογόνους. Οι μέλισσες μπορούν να συγκριθούν με τα λευκά αιμοσφαίρια του ανθρώπινου αίματος, που σκοπό έχουν να επιτίθενται στους μικροοργανισμούς που εισβάλλουν στο σώμα μας. Αυτό, κατά κανόνα, τους κοστίζει τη ζωή – καταπολεμά όμως τις μολύνσεις. Κατά τον ίδιο τρόπο, μια επίθεση σημαίνει το θάνατο για πολλές εργάτριες, αλλά ταυτόχρονα και τη σωτηρία της βασίλισσας της κυψέλης. Και επειδή εκείνη είναι η μόνη που μπορεί να αποκτήσει απογόνους, είναι αυτονόητο ότι πρέπει πάση θυσία να επιβιώσει.

Υπάρχει, όμως, κι άλλος ένας λόγος γι’ αυτές τις επιθέσεις-καμικάζι. Χάρη σε μία άρθρωση στο πίσω μέρος του σώματος, το κεντρί μαζί με τους μυς του και το δηλητηριώδη αδένα παραμένουν στην πληγή, όπου συνεχίζουν να χύνουν δηλητήριο. Παράλληλα, εκλύουν μία ιδιαίτερη οσμή, που καλεί και άλλες μέλισσες να επιτεθούν.