admin

Γιατί οι σκύλοι έχουν μαύρη μύτη;

Το ότι οι σκύλοι έχουν μαύρη μύτη είναι πιθανότατα αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας. Το χρώμα οφείλεται στη μελανίνη, η οποία προστατεύει τη μύτη από τις βλαβερές υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου.

Έτσι, το μαύρο χρώμα της μύτης συμβάλλει στην αποτροπή εγκαυμάτων και, κατά συνέπεια, μειώνει τον κίνδυνο να πάθει ο σκύλος καρκίνο του δέρματος. Το υπόλοιπο σώμα των περισσότερων σκύλων προστατεύεται από τρίχωμα, το οποίο εμποδίζει τις ακτίνες του ήλιου να φτάσουν στο ευαίσθητο δέρμα.

Οι περισσότερες ράτσες σκύλων έχουν μαύρη μύτη, αλλά υπάρχουν και ράτσες με κοκκινωπή ή γκρίζα μύτη.

Υπάρχουν πολλές εκδοχές της Βίβλου;

Ναι, υπάρχουν διαφορετικοί «Βιβλικοί κανόνες», όπως λέγονται. Γενικά, η χριστιανική Βίβλος αποτελείται από δύο μέρη: τα 27 βιβλία που γράφτηκαν μετά το Χριστό –και μάλιστα γράφτηκαν στα ελληνικά–, τα οποία αποτελούν την Καινή Διαθήκη, και μια εκδοχή της εβραϊκής Βίβλου, που αποτελεί την Παλαιά Διαθήκη.

Η ελληνιστική μετάφραση της εβραϊκής Βίβλου, γνωστή και ως «μετάφραση των Εβδομήκοντα», την οποία αποδέχεται η Ορθόδοξη εκκλησία, περιέλαβε και ορισμένα κείμενα τα οποία δεν υπήρχαν στην εβραϊκή Βίβλο, και τα οποία χαρακτηρίζονται ως «δευτεροκανονικά». Στις αρχές του 5ου αιώνα, η Βίβλος μεταφράστηκε στα λατινικά από τον πατέρα της Εκκλησίας Ιερώνυμο, ο οποίος χρησιμοποίησε ως επί το πλείστον το εβραϊκό πρωτότυπο. Η μετάφραση αυτή, η Βουλγάτα, αναγνωρίστηκε από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία.

Κατά την προτεσταντική Μεταρρύθμιση, τη δεκαετία του 1520, ο Λούθηρος μετέφρασε τη Βουλγάτα στα γερμανικά, αλλά άφησε έξω τα «δευτεροκανονικά» κείμενα, αν και ορισμένα από αυτά τα εξέδωσε χωριστά.

Πάντως, τα λεγόμενα «Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης», όπως το Ευαγγέλιο του Θωμά και το πρόσφατα ανακαλυφθέν Ευαγγέλιο του Ιούδα, δεν συμπεριλήφθηκαν σε κανένα Βιβλικό κανόνα. Επιπλέον, οι διαφοροποιήσεις στις μεταφράσεις αποτυπώνουν, όπως είναι φυσικό, τις θρησκευτικές προσεγγίσεις και τις απόψεις για τη ζωή κατά τις διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Μυρίζουν τα χρήματα;

Λέγεται ότι «τα λεφτά δεν μυρίζουν», αλλά τα κέρματα, όπως και να το κάνουμε, έχουν μια οσμή μετάλλου, έτσι δεν είναι;

Από την καθημερινότητά μας γνωρίζουμε ότι τα κέρματα έχουν μια μεταλλική οσμή. Την ίδια χαρακτηριστική μυρωδιά την αντιλαμβανόμαστε και σε άλλα μεταλλικά αντικείμενα με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή, π.χ., κλειδιά, κοσμήματα και μαχαιροπίρουνα.

Αν και το παλιό γνωμικό που λέει ότι «τα λεφτά δε μυρίζουν» δεν έχει κυριολεκτική σημασία, χημικοί του πανεπιστημίου Virginia Tech των ΗΠΑ συμπέραναν ότι, από χημικής απόψεως, το γνωμικό όντως στέκει. Ανακάλυψαν ότι η οσμή που αντιλαμβανόμαστε ως μεταλλική δεν οφείλεται αυτή καθαυτή στο μέταλλο. Η οσμή αυτή προέρχεται από τον άνθρωπο και αναδίδεται όταν ο ιδρώτας από τα χέρια μας αντιδρά με τον μπρούντζο, το σίδηρο ή το χαλκό. Η ίδια μεταλλική οσμή δημιουργείται επίσης όταν το αίμα έρχεται σε επαφή με το δέρμα, αφού το αίμα περιέχει σίδηρο.

Τι αποστάσεις μπορεί να διασχίσει ένας τυφώνας;

Ο τυφώνας Faith κατέχει το ρεκόρ. Από τις 21 Αυγούστου ως τις 6 Σεπτεμβρίου του 1966 ταξίδεψε από τις δυτικές ακτές της Αφρικής μέχρι το Βόρειο Παγωμένο ωκεανό, όπου και ξεθύμανε – μια απόσταση 12.000 χιλιομέτρων.

Πώς λειτουργεί ένας μαγνητικός τομογράφος;

Πρόσφατα έκανα μια μαγνητική τομογραφία και είδα εξαιρετικές εικόνες από το εσωτερικό του σώματός μου, αλλά δεν έχω καταλάβει πώς λειτουργεί ο τομογράφος.

Η καρδιά ενός μαγνητικού τομογράφου είναι ένα πηνίο, το οποίο δημιουργεί ένα εξαιρετικά ισχυρό μαγνητικό πεδίο όταν το διαπεράσει ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό το μαγνητικό πεδίο είναι ως και 100.000 φορές ισχυρότερο από το φυσικό μαγνητικό πεδίο της Γης. Για το λόγο αυτό, απαγορεύεται να υπάρχουν μεταλλικά αντικείμενα κοντά στον τομογράφο όταν αυτός λειτουργεί, καθώς ακόμη και ένα μικρό ψαλίδι μπορεί να μετατραπεί σε θανατηφόρο βλήμα.

Ο ασθενής μπαίνει μέσα στο ισχυρό και ομοιογενές μαγνητικό πεδίο του τομογράφου. Το μαγνητικό πεδίο, με δυο λόγια, εξαναγκάζει όλα τα άτομα υδρογόνου του σώματος να ευθυγραμμιστούν και να στραφούν είτε προς τα πόδια είτε προς το κεφάλι. Τα άτομα υδρογόνου προσφέρονται γι’ αυτό, καθώς ο πυρήνας τους συμπεριφέρεται σαν βελόνα πυξίδας. Το σώμα μας είναι πλούσιο σε υδρογόνο, καθώς το στοιχείο υπάρχει στα μόρια του νερού. Στη συνέχεια, εκπέμπεται στο σημείο του σώματος που είναι υπό εξέταση ένας ραδιοπαλμός. Η συχνότητα του ραδιοπαλμού επιλέγεται έτσι, ώστε τα άτομα υδρογόνου να στροβιλιστούν και να διαταραχθεί το κατά τα άλλα ομοιογενές μαγνητικό πεδίο.

Όταν σταματήσει ο παλμός, οι πυρήνες των ατόμων υδρογόνου ξαναπαίρνουν την προηγούμενη θέση τους, ενώ ταυτόχρονα εκπέμπουν έναν ασθενή παλμό, ο οποίος μετατρέπεται σε λεπτομερή εικόνα του ιστού σε έναν ισχυρό ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Οι τομογραφίες είναι ανώδυνες και δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι προκαλούν παρενέργειες. Η πρώτη μαγνητική τομογραφία σε άνθρωπο έγινε το 1977. Οι απεικονίσεις που έδιναν τότε οι τομογραφίες δεν ήταν καλές, συγκριτικά με τις σημερινές, αλλά έκτοτε η τεχνική έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Έχουν οι χελώνες φυσικούς εχθρούς;

Οι χελώνες προστατεύονται από το σκληρό τους καύκαλο. Σημαίνει αυτό πως δεν κινδυνεύουν να φαγωθούν από άλλα ζώα;

Οι χελώνες είναι μια πανάρχαια οικογένεια ερπετών, που δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου εδώ και 200 εκατομμύρια χρόνια. Ένας από τους κύριους λόγους αυτής της εξελικτικής τους επιτυχίας είναι το βαρύ και παχύ καύκαλό τους, το οποίο τις προστατεύει αποτελεσματικά από τα αρπακτικά. Υπάρχουν ορισμένα είδη που έχουν ένα μαλακό κέλυφος, αλλά το κλασικό όστρακο της χελώνας αποτελείται από 61 ξεχωριστές οστέινες πλάκες, που ενώνονται στη ράχη και στην κοιλιά της σχηματίζοντας ένα είδος θώρακα. Πάνω από αυτές υπάρχουν άλλες 50 κεράτινες πλάκες, η διάταξη των οποίων είναι ανεξάρτητη από αυτή των οστέινων πλακών που βρίσκονται από κάτω – κάτι που κάνει το καύκαλο ακόμη πιο ανθεκτικό.

Τα μικρά χελωνάκια είναι πολύ ευάλωτα, αλλά ακόμη και οι μεγάλες χελώνες με το σκληρό καβούκι διατρέχουν κίνδυνο να καταλήξουν στο στομάχι κάποιου μεγάλου αρπακτικού ζώου. Οι θαλάσσιες χελώνες κινδυνεύουν κυρίως από τις όρκες και τους μεγάλους καρχαρίες. Επιπλέον, όταν τα θηλυκά βγαίνουν στις ακτές για να γεννήσουν τα αυγά τους, μπορεί να πέσουν θύματα μεγάλων αιλουροειδών, όπως είναι π.χ. οι ιαγουάροι και τα πούμα. Για τις χερσαίες χελώνες και τις χελώνες των βάλτων η μεγαλύτερη απειλή είναι οι αλιγάτορες. Το δάγκωμα του αλιγάτορα είναι από τα ισχυρότερα του ζωικού βασιλείου και μπορεί να συνθλίψει το καύκαλο μιας χελώνας μεσαίου μεγέθους, αν ο αλιγάτορας την «πιάσει» σωστά ανάμεσα στα σαγόνια του.

Κλείνει σταδιακά η τρύπα του όζοντος;

Δε χρησιμοποιούμε πια ουσίες που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος. Aυτό σημαίνει ότι η τρύπα του όζοντος μικραίνει;

Από τη φύση του, το στρώμα του όζοντος δεν έχει το ίδιο πάχος όλες τις εποχές του χρόνου, και ειδικά πάνω από την Ανταρκτική διαλύεται κάθε άνοιξη. Ωστόσο, η λεγόμενη τρύπα του όζοντος δεν υπήρχε προτού εμείς οι άνθρωποι αρχίσουμε να απελευθερώνουμε στην ατμόσφαιρα ενώσεις χλωρίου όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs).

Το ότι το όζον έχει μειωθεί τόσο δραματικά, σε σημείο που πάνω από κάποιες περιοχές να έχει σχεδόν εξαφανιστεί, οφείλεται λοιπόν σε αυτά τα αέρια, που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όμως, υπογράφηκαν διεθνείς συνθήκες που απαγόρευαν τις εκπομπές χλωροφθορανθράκων.

Παρ’ όλο που και σήμερα καταγράφονται τρύπες του όζοντος με μέγεθος ρεκόρ πάνω από την Ανταρκτική, η καταστροφή του όζοντος αναμένεται σταδιακά να περιοριστεί. Ωστόσο, οι χλωροφθοράνθρακες διασπώνται πολύ αργά, και θα πάρει άλλα 50 με 100 χρόνια μέχρι να είμαστε σε θέση να πούμε ότι η τρύπα του όζοντος έχει κλείσει.

Ποιος ανακάλυψε το απόλυτο μηδέν;

Πώς κατέληξε ο Κέλβιν στο συμπέρασμα ότι το απόλυτο μηδέν βρίσκεται στους 273,15 βαθμούς υπό το μηδέν;

Η δόξα για τον προσδιορισμό του απόλυτου μηδενός ανήκει στο Βρετανό φυσικό William Thomson (1824-1907), πιο γνωστό ως λόρδο Kelvin, ο οποίος το 1848 πρότεινε τη θέσπιση μιας απόλυτης θερμοκρασιακής κλίμακας, στην οποία οι 0 βαθμοί ταυτίζονται με το απόλυτο μηδέν και αντιστοιχούν στους -273,15 βαθμούς Κελσίου.

Ωστόσο, ήδη από το 1699, ο Γάλλος φυσικός Guillaume Amontons είχε διαπιστώσει μια γραμμική εξάρτηση ανάμεσα στη θερμοκρασία ενός σταθερού όγκου αερίου και την πίεσή του, και τέσσερα χρόνια αργότερα βρέθηκε πολύ κοντά στο συμπέρασμα ότι σε πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες η πίεση θα ελαχιστοποιούνταν.

Το 1787, ένας άλλος Γάλλος φυσικός, ο Jacques Alexandre Cesar Charles, ανακάλυψε ότι, για συγκεκριμένη ποσότητα αερίου υπό συγκεκριμένη πίεση, ο όγκος του αερίου είναι ανάλογος της θερμοκρασίας του. Έτσι, ο όγκος ενός αερίου μειώνεται κατά 1/273 για κάθε βαθμό που η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου, πράγμα που σημαίνει ότι μειώνεται στο ελάχιστο στους -2730C.

Ωστόσο, αυτός που διατύπωσε την ορθή ερμηνεία του φαινόμενου ήταν ο λόρδος Kelvin, ο οποίος πίστευε ότι η θερμότητα είναι ένα είδος εσωτερικής κινητικής ενέργειας των ατόμων του αερίου και ότι όσο μειώνεται η θερμοκρασία τόσο επιβραδύνεται και η κίνηση των ατόμων. Γι’ αυτό και το απόλυτο μηδέν μπορεί να περιγραφεί ως μια κατάσταση όπου αυτές οι κινήσεις των ατόμων της ύλης σταματούν – αν και σύμφωνα με τους νόμους της θερμοδυναμικής είναι αδύνατον να φτάσουμε στο απόλυτο μηδέν.

Τι είναι το κόκκινο χιόνι;

Την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού, σε βουνά που καλύπτονται από χιόνι όλο το χρόνο, μπορεί να δει κανείς κόκκινο χιόνι. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε ένα μικροσκοπικό μονοκύτταρο φύκος, το Chlamydomonas nivalis, που ζει στο χιόνι και διαθέτει μια κόκκινη χρωστική ουσία, την ασταξανθίνη, η οποία υπάρχει επίσης στις ντομάτες και στις κόκκινες πιπεριές.

Όταν το χιόνι αρχίζει να λιώνει, το φύκος ανθίζει και, με τη βοήθεια ενός ινιδίου, ανεβαίνει προς την επιφάνεια του χιονιού, εκεί όπου το ηλιακό φως είναι πιο δυνατό. Καθώς το υγρό χιόνι γίνεται πιο συμπαγές, το κόκκινο χρώμα γίνεται πιο εμφανές και το χιόνι θυμίζει σχεδόν το εσωτερικό ενός καρπουζιού.

Το φύκος έχει προσαρμοστεί να ζει στο δύσκολο περιβάλλον των χιονισμένων βουνών και αντέχει σε θερμοκρασίες έως και -360C. Ιδανικές συνθήκες σε αυτό το είδος παρέχει το πολύ παγωμένο νερό από το λιωμένο χιόνι, ενώ, αντίθετα, αν η θερμοκρασία ανέβει μόλις δυο βαθμούς πάνω από το σημείο τήξης του νερού, το φύκος πεθαίνει. Ωστόσο, το ψύχος δεν είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Τις ηλιόλουστες, ανοιξιάτικες μέρες, το φως του ήλιου στα βουνά είναι πολύ δυνατό και η υπεριώδης ακτινοβολία συνιστά σοβαρό κίνδυνο για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Ευτυχώς, όμως, για το φύκος, η κόκκινη χρωστική ουσία του λειτουργεί σαν ηλιακό φίλτρο και το προστατεύει από την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ επιτρέπει στο μπλε και στο κόκκινο φως που χρειάζεται για τη φωτοσύνθεσή του να περάσουν. Επιπλέον, η χρωστική ουσία είναι αντιοξειδωτική και αδρανοποιεί τις επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες πριν προλάβουν να το βλάψουν.

Ποιο είναι το βαρύτερο ζώο που πετάει;

Ελάχιστα είναι τα πλάσματα του ζωικού βασιλείου που έχουν το χάρισμα να πετούν. Από τις πολλές ομάδες ζώων που υπάρχουν, μόνο τρεις διαθέτουν αυτή την απαιτητική και ενεργοβόρο δεξιότητα: τα έντομα, οι νυχτερίδες και τα πτηνά. Σε αυτά θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τους πτερόσαυρους, που όμως έχουν εξαφανιστεί προ πολλού. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των ομάδων είναι ότι, ως επί το πλείστον, πρόκειται για σχετικά μικρόσωμα ζώα. Το βάρος των εντόμων μετριέται σε γραμμάρια, οι μεγαλύτερες νυχτερίδες ζυγίζουν μετά βίας ένα δύο κιλά, όπως και τα περισσότερα πουλιά.

Ωστόσο, στον κόσμο των πτηνών υπάρχουν και μερικά είδη που ανήκουν στην κατηγορία υπερβαρέων βαρών. Το βαρύτερο πτηνό που υπάρχει σήμερα, απ’ όσα μπορούν να πετάξουν, είναι ο αφρικανικός αγριόγαλος Kori, που μπορεί να φτάσει και τα 22 κιλά. Παλαιότερα όμως, υπήρχαν πτηνά αρκετά μεγαλύτερα και βαρύτερα από αυτόν. Ένα τέτοιο πτηνό ήταν ο –αφανισμένος πλέον– Τερατόρνις, ο οποίος πιθανότατα ζύγιζε μέχρι και 80 κιλά.