admin

Τι είναι ο ηλιακός άνεμος;

Ο Ήλιος, όπως και άλλα άστρα, εκπέμπουν ένα συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων. Πρόκειται κυρίως για πρωτόνια και ηλεκτρόνια, τα οποία στην περίπτωση του Ήλιου ονομάζονται ηλιακός άνεμος. Κινούνται στο διάστημα με ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Όταν αυτά τα φορτισμένα σωματίδια συναντήσουν τη γήινη ατμόσφαιρα, ενδέχεται να δημιουργηθεί βόρειο και νότιο σέλας στους αντίστοιχους πόλους.

Πώς μπόρεσε ο πάγος να τρυπήσει τον Τιτανικό;

Ο χάλυβας είναι πιο σκληρός από τον πάγο. Πώς μπόρεσε επομένως ένα παγόβουνο να σχίσει τα ύφαλα του Τιτανικού;

Ο Τιτανικός βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι το 1912, μόλις δυόμισι ώρες μετά τη σύγκρουσή του με ένα παγόβουνο. Το πλοίο προσέκρουσε στο παγόβουνο με το πλάι, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μακρύ ρήγμα κατά μήκος της μιας πλευράς του πλοίου, μερικά μέτρα κάτω από την ίσαλο γραμμή. Το ότι ο πάγος μπόρεσε να σχίσει το χάλυβα οφείλεται σε ένα συνδυασμό συγκυριών.

Πρώτον, το σκαρί του Τιτανικού είχε κατασκευαστεί από χάλυβα πολύ κακής ποιότητας, που είχε μεγάλη περιεκτικότητα σε θείο. Αυτό επιβεβαιώθηκε από το 1985 και μετά, όταν εντοπίστηκε το ναυάγιο και άρχισαν να ανασύρονται τμήματά του. Δεύτερον, το νερό της θάλασσας ήταν πολύ κρύο, συγκεκριμένα -0,50C, και αυτό έκανε το χάλυβα πολύ εύθραυστο. Υπό κανονικές συνθήκες, ο χάλυβας παραμορφώνεται όταν ασκείται πίεση πάνω του, αλλά στην περίπτωση αυτή σχίστηκε.

Τρίτον, τα κομμάτια χάλυβα του κύτους ήταν πριτσινωτά, και η σύγκρουση με το παγόβουνο ήταν τόσο σφοδρή, που πολλά πριτσίνια έφυγαν από τη θέση τους. Αυτό είχε ως συνέπεια να σπάσουν πολλοί από τους αρμούς του σκάφους.

Ζυγίζει η ψυχή 21 γραμμάρια;

Στην ταινία «21 γραμμάρια» λέγεται ότι το σώμα γίνεται ακριβώς 21 γραμμάρια ελαφρύτερο όταν πεθαίνει κανείς. Ισχύει αυτό;

Κατά τη διάρκεια της ακμής του πνευματισμού γύρω στο 1900, έγιναν πολλά μακάβρια πειράματα, κατά τα οποία ετοιμοθάνατοι τοποθετούνταν πάνω σε μια ειδική ζυγαριά και ζυγίζονταν πριν, κατά το θάνατο και μετά το θάνατο.

Πολλοί από τους επιστήμονες που έκαναν αυτά τα πειράματα ανέφεραν ότι ακριβώς τη στιγμή του θανάτου συνέβαινε μια αναπάντεχη και ανεξήγητη μείωση βάρους, συνήθως της τάξης των 20-30 γραμμαρίων. Αυτό το εξέλαβαν ως απόδειξη για το ότι η ψυχή τη στιγμή εκείνη εγκατέλειπε το σώμα.

Η μείωση του βάρους μπορεί επίσης να οφείλεται στην εκπνοή και την ατμοποίηση, και σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι τα αποτελέσματα εκείνων των πειραμάτων αντικατοπτρίζουν κυρίως το πνεύμα της εποχής για την ύπαρξη της ψυχής παρά ένα πραγματικό φαινόμενο.

Πόσα κράτη υπάρχουν στον κόσμο;

Ο ΟΗΕ έχει 192 μέλη. Επιπλέον, υπάρχει και το Βατικανό, που έχει επιλέξει να μη συμμετέχει στον Οργανισμό. Έτσι λοιπόν, έχουμε 193 διεθνώς αναγνωρισμένα κράτη, και επιπροσθέτως κάποια ακόμη που δεν αναγνωρίζονται απ’ όλους.

Πώς θα απαλλαγούμε από τα διαστημικά σκουπίδια;

Πώς θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από όλα αυτά τα διαστημικά σκουπίδια που περιφέρονται γύρω από τη Γη;

Από την εκτόξευση του Σπούτνικ το 1957 μέχρι σήμερα, όλα τα κράτη που διαθέτουν διαστημικά προγράμματα έχουν στείλει στο διάστημα συνολικά περί τα 4.500 επανδρωμένα ή μη σκάφη, δορυφόρους, τμήματα διαστημικών σταθμών κτλ. Οι περισσότερες αποστολές άφησαν πίσω τους, σε τροχιά γύρω από τη Γη, κάποια διαστημικά σκουπίδια. Ειδικά οι τελευταίοι «όροφοι» των πυραύλων είναι μια σημαντική πηγή ρύπανσης. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν σήμερα σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας πάνω από 100.000 τεχνητά αντικείμενα, με διάμετρο από ένα έως δέκα εκατοστά. Αν συνυπολογίσουμε και τα ακόμη μικρότερα αντικείμενα, τότε μιλάμε για πολλά εκατομμύρια.

Καθώς μια ενδεχόμενη σύγκρουση με ένα «σκουπίδι» πάχους ενός εκατοστού θα ισοδυναμούμε με μια σύγκρουση με μπάλα του μπόουλινγκ που έχει ταχύτητα 100 χιλιομέτρων την ώρα, η NASA και οι υπόλοιπες διαστημικές υπηρεσίες έχουν πάρει την υπόθεση πολύ σοβαρά, καθώς φοβούνται ότι μπορεί να υπάρξουν απώλειες τόσο σε ζωές όσο και σε πανάκριβους δορυφόρους.

Οι επιστήμονες έχουν προτείνει κατά καιρούς πλήθος τρόπους για να απαλλαγούμε από τα διαστημικά σκουπίδια. Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να τα «πυροβολήσουμε» από τη Γη με ισχυρά λέιζερ, αλλά τα σκουπίδια κινούνται γύρω από τη Γη σαν ένα αφηνιασμένο μελίσσι και δε διαθέτουμε ακόμη την τεχνολογία να τα αιχμαλωτίσουμε. Σε ό,τι αφορά τους δορυφόρους και τα άλλα μεγάλα σκουπίδια, θα ήταν από τεχνική άποψη εφικτό να στείλουμε πυραύλους που θα τα «αιχμαλωτίσουν» και θα τα μεταφέρουν σε χαμηλότερες τροχιές, μέχρι να αναφλεγούν στη γήινη ατμόσφαιρα. Μια τέτοια λύση, όμως, θα ήταν ιδιαίτερα απαιτητική και δαπανηρή.

Η μόνη μέχρι στιγμής ικανοποιητική λύση είναι να αποφεύγουμε να αφήνουμε σκουπίδια. Ο ΟΗΕ συνιστά σήμερα στους διαστημικούς οργανισμούς να «παρκάρουν» τους ανενεργούς δορυφόρους σε «τροχιές-νεκροταφεία», απ’ όπου μετά από μερικά χρόνια θα κινούνται προς την ατμόσφαιρα της Γης και θα αναφλέγονται.

Γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν λακκάκι στο πιγούνι;

Το λακκάκι στο πιγούνι είναι κάτι που κληρονομούμε από τους προγόνους μας. Πρόκειται για ένα γενετικό χαρακτηριστικό του λεγόμενου αυτοσωματικού κυρίαρχου τύπου. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν 75% πιθανότητες να γεννηθεί ένα παιδί με λακκάκι στο πιγούνι αν και οι δύο γονείς του έχουν αυτό το χαρακτηριστικό. Το γονίδιο έχει εντοπιστεί στο χρωμόσωμα 16.

Ένα λακκάκι στο πιγούνι δεν είναι ένα βαθούλωμα μόνο στο δέρμα, αλλά και στους συνδετικούς ιστούς και στους ιστούς των οστών που βρίσκονται από κάτω. Ο σχηματισμός του βαθουλώματος οφείλεται πιθανότατα στο ότι οι ιστοί στο πρώιμο εμβρυακό στάδιο δεν καταφέρνουν να ενωθούν αρκετά καλά στο μέσον, όπως περίπου συμβαίνει και με τη λαγωχειλία ή την υπερωιοσχιστία (λυκόστομα). Το λακκάκι στο πιγούνι δεν παίζει κάποιον ιδιαίτερο ρόλο λειτουργικά ή εξελικτικά. Κατά τα άλλα, ο βαθμός της επίδρασης του γονίδιου ποικίλλει, γι’ αυτό και το λακκάκι στο πιγούνι μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο εμφανές.

Από τι αποτελείται η μύξα;

Η βλέννα της μύτης είναι ένα μείγμα νερού, σκόνης, γύρης, δερματικών κυττάρων, νεκρών λευκών αιμοσφαιρίων, βακτηρίων και ανόργανων αλάτων, καθώς και βλεννίνης, μιας πρωτεΐνης που λειτουργεί ως λιπαντικό.

Πώς λειτουργεί η στύση;

Το ανδρικό μόριο περιλαμβάνει δύο σηραγγώδη σώματα, τα οποία περιέχουν ειδικά αιμοφόρα αγγεία, που αποκαλούνται κολποειδή. Το αίμα από τις αρτηρίες διοχετεύεται στα κολποειδή, και από εκεί απομακρύνεται μέσω των φλεβών του πέους. Όταν το πέος βρίσκεται σε χαλάρωση, δεν υπάρχει πολύ αίμα στα σηραγγώδη σώματα.

Η στύση ξεκινάει από τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος, αντιδρώντας σε εξωτερικά σεξουαλικά ερεθίσματα, αποστέλλει σήματα μέσω νεύρων που απολήγουν στο πέος. Αυτά τα σήματα κάνουν τις αρτηρίες του πέους να διαστέλλονται, με αποτέλεσμα να ρέει περισσότερο αίμα στα σηραγγώδη σώματα, τα οποία, καθώς περιβάλλονται από μια ελαστική μεμβράνη, διογκώνονται και γίνονται πιο σκληρά. Παράλληλα, αναστέλλεται η εκροή αίματος από το πέος, καθώς τα διογκωμένα σηραγγώδη σώματα πιέζουν τις φλέβες από τις οποίες φεύγει το αίμα από το πέος. Τα τοιχώματα των φλεβών είναι πιο λεπτά από εκείνα των αρτηριών, γι’ αυτό και συμπιέζονται πολύ ευκολότερα.

Στυτικές δυσλειτουργίες μπορεί να οφείλονται στο ότι οι αρτηρίες του πέους δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στα σήματα του εγκεφάλου. Μπορεί επίσης να οφείλονται στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας – συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το σκεύασμα Viagra ενισχύει τη διεγερτική ικανότητα, επειδή βοηθάει τις αρτηρίες στο πέος να αντιδρούν καλύτερα στα εγκεφαλικά σήματα.

Από πού εμφανίζονται τα μυγάκια των φρούτων;

Αν αφήσουμε φρούτα εκτεθειμένα για κάποιο καιρό, εμφανίζονται ξαφνικά μικρά, ενοχλητικά μυγάκια. Από τι προέρχονται αυτά τα μυγάκια;

Παλιότερα οι άνθρωποι πίστευαν πως οι αρουραίοι εμφανίζονταν ξαφνικά στα σκουπίδια με τη διαδικασία της αυτόματης γέννησης και ότι το ίδιο συνέβαινε με τις μύγες στο σάπιο κρέας και τα ακάρεα σε ξεχασμένα υπολείμματα φαγητού. Το φαινόμενο αυτό, που ονομάζεται επίσης αβιογένεση, αποτελούσε κατά τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης των φυσικών επιστημών ένα απολύτως αποδεκτό πεδίο έρευνας, για το οποίο μάλιστα πολλοί λόγιοι της εποχής έγραφαν μακροσκελή πονήματα.

Καθώς όμως τα μικροσκόπια βελτιώνονταν συνεχώς (βλ. και το άρθρο για τον Κάρολο Λινναίο στο τρέχον τεύχος), έγινε σαφές ότι τίποτε δεν μπορεί να προκύψει εκ του μηδενός. Οι αρουραίοι ξετρυπώνουν στη μέση της νύχτας, οι μύγες πετούν και αφήνουν τα αυγά τους στο κρέας –από τα οποία αναπτύσσονται προνύμφες και, στη συνέχεια, ενήλικες μύγες–, ενώ τα ακάρεα εμφανίζονται εκεί όπου άλλα, ενήλικα, ακάρεα έχουν γεννήσει τα αυγά τους.

Όταν κανείς βλέπει έξαφνα ένα φρούτο να περιτριγυρίζεται από μυγάκια, μπορεί κάλλιστα να μπει στον πειρασμό να πιστέψει στην αυτόματη γέννηση, αλλά καλύτερα θα είναι να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά. Τα μυγάκια των φρούτων –ή μύγες του ξιδιού– είναι τόσο μικροσκοπικά, που δύσκολα διακρίνουμε ένα από αυτά να κάθεται πάνω σε ένα ώριμο φρούτο, δελεασμένη από το άρωμά του. Το έντομο αφήνει τα αυγά του, και κατόπιν εξαφανίζεται.

Δεν αποκλείεται βέβαια να έχει αφήσει τα αυγά του στο φρούτο όταν αυτό βρισκόταν ακόμη στο καφάσι του μανάβη. Αυτό δεν μπορούμε να το δούμε –εκτός αν χρησιμοποιήσουμε μικροσκόπιο–, και μέσα σε λίγες μέρες το φρούτο μας είναι γεμάτο μυγάκια.

Γιατί είναι ευκολότερη η «μόνωση» από το φως απ’ ό,τι η μόνωση από τον ήχο;

Γιατί μπορούμε να εμποδίσουμε το φως να μπει σε ένα δωμάτιο με μια λεπτή κουρτίνα, ενώ είναι πολύ δυσκολότερο να κρατήσουμε μακριά το θόρυβο του δρόμου;

Αν θέλουμε να πάρουμε ένα μεσημεριανό υπνάκο, είναι εύκολο να εμποδίσουμε το φως να μπει στο δωμάτιο τραβώντας τις κουρτίνες ή κλείνοντας τις γρίλιες, αλλά δεν είναι το ίδιο εύκολο να εμποδίσουμε τους θορύβους του δρόμου. Αυτό οφείλεται στο ότι ο ήχος μεταδίδεται υπό μορφή ταλαντώσεων των ατόμων της ύλης, είτε αυτή είναι αέρια είτε υγρή είτε στερεά. Γι’ αυτό, τα ηχητικά κύματα μπορούν να διαπεράσουν σχετικά εύκολα τους τοίχους του σπιτιού σας και, ουσιαστικά, αναχαιτίζονται μόνο στο κενό, καθώς εκεί δεν υπάρχουν άτομα για να μεταδώσουν τις ταλαντώσεις.

Από την άλλη, το ορατό φως και γενικότερα η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία διαδίδονται με τη μορφή παλλόμενων ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων, τα οποία δεν απαιτούν την ύπαρξη ύλης για να μεταδοθούν, γι’ αυτό εξάλλου και ταξιδεύουν στο κενό του διαστήματος. Όταν τα κύματα ορατού φωτός συναντούν ένα συμπαγές υλικό σώμα συνήθως δεν το διαπερνούν αλλά ανακλώνται ή/και απορροφώνται από αυτό. Γι’ αυτό, μια βαριά και σκούρα κουρτίνα εμποδίζει αποτελεσματικά το φως να μπει σε ένα δωμάτιο, αλλά δυστυχώς δε βοηθά σε ό,τι αφορά το θόρυβο.

Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τον εξωτερικό θόρυβο είναι πολύ σκληρά και συμπαγή υλικά, όπως η πέτρα ή ο μόλυβδος, καθώς αυτά ανακλούν τα ηχητικά κύματα αρκετά αποτελεσματικά. Επιπροσθέτως, ένα παχύ στρώμα πορώδους υλικού, όπως είναι π.χ. ο λιθοβάμβακας, μπορεί να απορροφήσει ένα μέρος του υπόλοιπου ήχου, μετατρέποντας ένα μέρος των ηχητικών κυμάτων σε θερμότητα.