admin

Πώς γουργουρίζει η γάτα;

Ο ήχος του γουργουρητού προέρχεται από τις φωνητικές χορδές, που βρίσκονται στο λάρυγγα της γάτας. Προκύπτει τόσο όταν εισπνέει αέρα όσο και όταν τον εκπνέει. Τα καταφέρνει μάλιστα και με εντελώς κλειστό το στόμα, συνεχίζοντας για ώρες, αν το επιθυμεί.

Το γουργουρητό είναι χαρακτηριστικό όλων των αιλουροειδών, αλλά στα μεγάλα αιλουροειδή, όπως στα λιοντάρια και τις τίγρεις, είναι τα μικρά τους κυρίως αυτά που γουργουρίζουν. Σε αυτή την περίπτωση, ο ήχος ενισχύει την επαφή με τη μητέρα, η οποία έτσι είναι σε θέση να ξέρει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκονται τα μικρά της και αν είναι καλά. Τα γατάκια φυσικά γουργουρίζουν με το παραπάνω όταν είναι χορτάτα και ικανοποιημένα. Στις οικόσιτες γάτες, το γουργουρητό είναι χαρακτηριστικό και των ενήλικων ζώων, και ο ήχος είναι γι’ αυτές ένα κοινωνικό σινιάλο που δηλώνει οικειότητα.

Γιατί νιώθουμε κώπωση όταν έχουμε φάει;

Μετά το φαγητό, αισθανόμαστε κουρασμένοι γιατί ένα μεγάλο μέρος της ενέργειας του σώματος χρησιμοποιείται για την πέψη. Η ορμόνη χολοκυστοκινίνη, στην οποία οφείλεται το αίσθημα του κορεσμού, μας κάνει επίσης να νιώθουμε κόπωση και υπνηλία. Τέλος, ορισμένα τρόφιμα περιέχουν το αμινοξύ τρυπτοφάνη, που μετατρέπεται στην ουσία-σήμα σεροτονίνη, η οποία λειτουργεί ηρεμιστικά.

Γιατί είναι διπλωμένα τα φύλλα του μαρουλιού;

Τα φύλλα κανονικά λειτουργούν ως συσσωρευτές ήλιου. Γιατί όμως στο κεφαλωτό μαρούλι είναι μαζεμένα σαν μπάλα;

Δεν είναι λογικό ένα φυτό να έχει φύλλα και να μην τα χρησιμοποιεί για φωτοσύνθεση. Το γεγονός ότι ορισμένες ποικιλίες μαρουλιού έχουν τα φύλλα τους μαζεμένα, σαν μια μπάλα, οφείλεται σε μια συνειδητή επιλογή των παραγωγών.

Το καλλιεργήσιμο μαρούλι προέρχεται από ένα άγριο φυτό. Μέσω μιας επίπονης διαδικασίας εξευγενισμού του, που ξεκίνησε πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια στη λεκάνη της Μεσογείου, έγινε εφικτή η παραγωγή αυτού του τύπου του μαρουλιού. Σε κάθε εξευγενισμό ενός άγριου οργανισμού, ενδυναμώνουμε τα χαρακτηριστικά εκείνα που μας είναι ωφέλιμα.

Όσον αφορά τα καλλιεργήσιμα μαρούλια, οι παραγωγοί έχουν εστιάσει μόνο στο μέγεθος και το πλήθος των φύλλων τους. Αυτό έχει συμβεί σε βάρος ιδιοτήτων που θα ήταν απαραίτητες στο φυτό αν αυτό έπρεπε να επιβιώσει μόνο του στη φύση.

Ποιος ανακάλυψε την οδοντόκρεμα;

Απ’ όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν οδοντόκρεμα ήταν οι Αιγύπτιοι. Ήδη το 5.000 π.Χ. κατασκεύαζαν οδοντόκρεμα σε μορφή σκόνης. Η σκόνη ήταν φτιαγμένη από διάφορα υλικά, όπως θρυμματισμένα κομμάτια από κεφάλι βοδιού, ελαφρόπετρα, σκόνη από τσόφλια αυγών και σμύρνα. Δε γνωρίζουμε ακριβώς πώς χρησιμοποιούσαν τη σκόνη, αλλά οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι την έτριβαν πάνω στα δόντια τους με τα δάχτυλα.

Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ως επί το πλείστον καρβουνόσκονη και φλοιούς δέντρων. Οι Ρωμαίοι ήταν επιπλέον οι πρώτοι που αντιμετώπιζαν τη δυσοσμία της αναπνοής με διάφορα μπαχαρικά. Μετά τους Ρωμαίους, η υγιεινή των δοντιών έμεινε στάσιμη για τα επόμενα 1.200 χρόνια. Μόλις το 1700 άρχισαν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί γιατροί, οδοντίατροι και χημικοί να παρασκευάζουν οδοντική σκόνη. Το διττανθρακικό νάτριο ήταν το βασικό συστατικό στα περισσότερα μείγματα του είδους, αλλά σε πολλές περιπτώσεις πρόσθεταν συστατικά άκρως επικίνδυνα, για παράδειγμα σκόνη από τούβλα.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, κάποιοι σκέφτηκαν να προσθέσουν στην οδοντική σκόνη γλυκερίνη, κι έτσι δημιουργήθηκε η οδοντόκρεμα, που η γεύση της ήταν σαφώς πιο ευχάριστη.

Η εταιρεία Colgate ήταν η πρώτη που έβγαλε σε μαζική παραγωγή οδοντόκρεμα, το 1873. Πουλιόταν σε βάζα. Το 1892 έκανε την εμφάνισή της οδοντόκρεμα στη μορφή που τη συναντάμε σήμερα, δηλαδή, σε σωληνάριο.

Πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει ένας άνθρωπος;

Όταν ο Καναδός Donovan Bailey έτρεξε το 1996 τα 100 μέτρα σε 9,84 δευτερόλεπτα, υπολογίστηκε ότι η ταχύτητά του έφτασε τα 43,56 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτό είναι, μέχρι στιγμής, και το ρεκόρ.

Τι συμβαίνει όταν στραβοκαταπίνουμε;

Το να στραβοκαταπιούμε μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία. Κόβεται η αναπνοή μας, βήχουμε και ξεφυσάμε – αλλά τι ακριβώς συμβαίνει στο λαιμό μας;

Δύο σωλήνες ξεκινούν από το τέλος της στοματικής κοιλότητας και κατευθύνονται στο εσωτερικό του σώματος. Μπροστά βρίσκεται ο λάρυγγας, μέσω του οποίου ο αέρας μπαίνει και βγαίνει από τους πνεύμονες, και πίσω βρίσκεται ο φάρυγγας, από τον οποίο περνούν τροφές, ποτά και σάλιο, για να καταλήξουν στο στομάχι. Πίσω από τη βάση της γλώσσας υπάρχει κάτι σαν πώμα, που ονομάζεται επιγλωττίδα. Κάθε φορά που καταπίνουμε, η επιγλωττίδα πέφτει και κλείνει το λάρυγγα, ώστε το φαγητό που έχουμε μασήσει να κατέβει στο φάρυγγα και όχι στο λάρυγγα. Αυτό γίνεται αντανακλαστικά, χωρίς να χρειάζεται η συνδρομή του νου.

Παρ’ όλα αυτά, κάτι μπορεί να πάει στραβά, όταν για παράδειγμα μιλάμε την ώρα που τρώμε, ή σε περίπτωση που πάσχουμε από κάποια νόσο που επηρεάζει τα νεύρα που ελέγχουν τους μυς του λαιμού. Τότε μπορεί η επιγλωττίδα να μην προλάβει να κλείσει, κι έτσι μια μπουκιά να βρεθεί κατά λάθος στο λάρυγγα αντί του φάρυγγα – αυτό συμβαίνει όταν στραβοκαταπίνουμε.

Το θύμα και οι τυχόν παρευρισκόμενοι δεν έχουν καμιά αμφιβολία ότι κάτι δυσάρεστο συμβαίνει. Οι βλεννογόνοι αδένες του λάρυγγα επηρεάζονται και προκαλείται αμέσως βήχας, προκειμένου να βγει το παρείσακτο αντικείμενο από τον αεραγωγό. Το θύμα δυσκολεύεται να αναπνεύσει και το πρόσωπό του γίνεται κατακόκκινο από την προσπάθεια.

Κατά κανόνα, ο λάρυγγας απελευθερώνεται σχετικά γρήγορα, κι έτσι μπορούμε να συνεχίσουμε το φαγητό μας· αλλά, αν προσπαθήσουμε να καταπιούμε μια μπουκιά χωρίς να είναι καλά μασημένη, ή αν οι μυς του λαιμού έχουν χαλαρώσει από υπερβολική χρήση αλκοόλ, ενδέχεται να φράξει η αναπνευστική οδός. Τότε, υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας. Κάθε χρόνο, καταγράφονται αρκετά τέτοια θανατηφόρα περιστατικά. Στην αρχή, δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για έμφραγμα, καθώς δεν υπάρχουν ορατές ενδείξεις ότι έχει φράξει ο λάρυγγας. Αλλά, κατά τη νεκροψία, υπολείμματα τροφής εντοπίζονται στην αναπνευστική οδό. Πιστεύεται ότι η ισχυρή υπερδιέγερση της περιοχής μπορεί να επιδράσει ώστε να προκληθεί καρδιακή ανακοπή.

Γιατί στη Σαχάρα δεν υπάρχουν ηλιακά πάρκα;

Δε θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε το ηλιακό φως και την απεραντοσύνη της Σαχάρας και να εγκαταστήσουμε εκεί φωτοβολταϊκά πάνελ, που θα παράγουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, φιλικής προς το περιβάλλον;

Τα ηλιακά πάρκα σε ερήμους ίσως είναι μια ιδανική λύση. Αν μπορούσαμε να αναπτύξουμε φωτοβολταϊκά πάνελ στο 4% της επιφάνειας των ερήμων της γης, θα καλύπταμε ουσιαστικά την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ακόμη τέτοιες εγκαταστάσεις στη Σαχάρα, για παράδειγμα, οφείλεται κατά κύριο λόγο στο υψηλό κόστος. Τα καλώδια και οι πυλώνες υψηλής τάσης θα ήταν μια ιδιαίτερα δαπανηρή επένδυση – ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι περισσότεροι χρήστες ζουν μακριά. Η πολιτική αστάθεια των χωρών της περιοχής είναι ένας ακόμη λόγος που στη Σαχάρα δεν υπάρχουν ηλιακά πάρκα – αλλά αυτή η προοπτική είναι σίγουρα καθ’ οδόν.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) έχει συστήσει μια ομάδα εργασίας, που διερευνά τις πιθανότητες για παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο στη Σαχάρα. Τα πρώτα βήματα για μεγάλα ηλιακά πάρκα σε ερήμους έχουν ήδη γίνει. Ένα τέτοιο πάρκο 644 MW εγκαινιάστηκε στην έρημο της Νεβάδα στις ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2007, ενώ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πρόκειται να κατασκευαστεί ένα ηλιακό πάρκο που θα τροφοδοτεί με ρεύμα 10.000 νοικοκυριά.

Μπορεί να βρέχει με καθαρό ουρανό;

Μου έχει τύχει να βρέχει με τον ουρανό καθαρό, εκτός από ελάχιστα διάσπαρτα συννεφάκια. Πώς είναι δυνατόν κάτι τέτοιο;

Η βροχή και το χιόνι προϋποθέτουν οπωσδήποτε την ύπαρξη νεφών. Η βροχή προέρχεται από μικρά και λεπτά σύννεφα, αρκεί αυτά να περιέχουν κρυστάλλους πάγου. Πολλές φορές, τα σύννεφα της βροχής βρίσκονται ψηλά και δε φαίνονται καλά.

Τυχαίνει, όμως, να βρέξει και με καθαρό ουρανό. Όταν σε ένα βουνό φυσάει, δημιουργούνται σύννεφα και βρέχει στην προσήνεμη πλευρά του, ενώ ένα ξηρό και θερμό αέριο ρεύμα στην υπήνεμη πλευρά θα μας δώσει έναν καθαρό ουρανό. Ενδέχεται όμως σταγόνες της βροχής να μεταπηδήσουν από την προσήνεμη στην υπήνεμη πλευρά του βουνού, και σε αυτή την περίπτωση σχηματίζουμε την εντύπωση ότι βρέχει με καθαρό ουρανό.

Υπάρχει επίσης η περίπτωση να χιονίζει, και να βλέπουμε νιφάδες να πέφτουν, χωρίς να βλέπουμε σύννεφα στον ουρανό. Το χιόνι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να φτάσει στο έδαφος. Έτσι, σε αυτή την περίπτωση, τα σύννεφα από τα οποία προέρχεται το χιόνι έχουν προλάβει να διαλυθούν πριν οι νιφάδες βρεθούν στη γη.

Πόσο αντέχουμε χωρίς οξυγόνο;

Μετά από έξι λεπτά χωρίς οξυγόνο, τα εγκεφαλικά κύτταρα πεθαίνουν. Όταν επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατος, θεωρούμε ότι ένας άνθρωπος είναι νεκρός. Η καρδιά μπορεί να συνεχίζει να λειτουργεί, αλλά δεν υπάρχει καμιά ελπίδα ανάνηψης. Τα πράγματα είναι διαφορετικά, όμως, αν κανείς πέσει σε παγωμένο νερό. Εκεί ενδέχεται να επιβιώσει χωρίς οξυγόνο ακόμη και μισή ώρα.

Μπορεί ένα τεστ DNA να βγει λάθος;

Όταν η αστυνομία ανακαλύπτει στον τόπο ενός εγκλήματος γενετικό υλικό από κάποιον που έχει υποβληθεί σε μετάγγιση αίματος, μπορεί το τεστ DNA να δείξει λάθος δράστη;

Αν ένας δολοφόνος αφήσει σταγόνες αίματος στον τόπο του εγκλήματος, η αστυνομία μπορεί με ένα τεστ DNA να αποκαλύψει την ταυτότητά του – με την προϋπόθεση βέβαια ότι το DNA του δράστη υπάρχει στα σχετικά αρχεία. Η άποψη όμως ότι η αστυνομία μπορεί να κάνει λάθος στην περίπτωση που ο δολοφόνος έχει κάνει μετάγγιση αίματος ή μεταμόσχευση οργάνου, είναι λανθασμένη.

Οι ειδικευμένοι ιατροδικαστές, όταν διεξάγουν σχετικά τεστ, χρησιμοποιούν DNA από τα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος. Αν ο ένοχος θέλει να τους ξεγελάσει, πρέπει να βιαστεί, αφού μέσα σε λίγες ώρες –το πολύ ένα 24ωρο– μετά από μια μετάγγιση, τα ξένα λευκά αιμοσφαίρια θα έχουν αποδομηθεί και θα έχει μόνο τα δικά του. Αν η εγκληματική πράξη γίνει πριν από την αποδόμηση των ξένων λευκών αιμοσφαιρίων, θα έχουμε να κάνουμε με μια μείξη των δύο προφίλ DNA. Από τη στιγμή που ο δράστης, παρά τη μετάγγιση, δεν παύει να έχει περισσότερο όγκο δικού του αίματος, το προφίλ του δικού του DNA θα είναι ευδιάκριτο και θα τον προδώσει.

Αν ο ένοχος έχει κάνει, για παράδειγμα, μεταμόσχευση ήπατος, αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε, αφού τα ηπατικά κύτταρα δεν αναμειγνύονται με το αίμα του. Οι ειδικοί όμως ίσως μπερδευτούν άσχημα αν ο δολοφόνος έχει κάνει μεταμόσχευση μυελού των οστών. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ενδέχεται ο ξένος μυελός να αναλάβει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων. Σε αυτή την περίπτωση, το τεστ DNA θα υποδείξει έναν εντελώς διαφορετικό ένοχο. Αν αυτός ο άνθρωπος υπάρχει στα αρχεία DNA, καλό θα είναι να έχει κάποιο άλλοθι. Πάντως, μια τέτοια ιδέα δεν εμπνέει και τόσο τους εγκληματίες, αφού μια μεταμόσχευση μυελού είναι αρκετά επικίνδυνη και μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες.