admin

Μπορεί ο σίδηρος να μετατραπεί σε αέριο;

Η ύλη κάθε σώματος απαντά σε τέσσερις καταστάσεις: στερεή, υγρή, αέρια και πλάσμα. Η ύλη μετατρέπεται από τη μία μορφή στην άλλη όταν θερμαίνεται απολήγοντας στην κατάσταση του πλάσματος, όπου τα άτομα χωρίζονται σε θετικά και αρνητικά ηλεκτρόνια.

Στα άστρα, όπως για παράδειγμα στον Ήλιο, όλη η ύλη έχει μετατραπεί σε πλάσμα. Στη Γη ο σίδηρος είναι στερεό μέταλλο. Αν θερμανθεί στους 1.540 βαθμούς Κελσίου λιώνει, ενώ στους 2.760 βαθμούς βρίσκεται σε κατάσταση βρασμού. Γι’ αυτό αρκεί να θερμανθεί σε αυτήν τη θερμοκρασία αν θέλουμε σίδηρο σε αέρια μορφή. Σε ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες θα αρχίσει σταδιακά να μετατρέπεται σε πλάσμα.

Ωστόσο, ακόμη και σε 6.000 βαθμούς, στη θερμή ατμόσφαιρα του Ήλιου, τα άτομα σιδήρου δεν έχουν απολέσει παρά μόνο τα εξωτερικά από τα 26 ηλεκτρόνια που συνολικά διαθέτουν. Στο στέμμα ή την κορόνα του Ήλιου, όπου απαντά η υψηλότερη θερμοκρασία καθώς αυτή ανέρχεται στα 1-3 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, τα περισσότερα άτομα σιδήρου χάνουν μόλις 6-8 ηλεκτρόνια. Υπάρχουν εξωπλανήτες στους οποίους οι θερμοκρασίες είναι τόσο υψηλές ώστε θα μπορούσαν να έχουν λίμνες από υγρό σίδηρο.

Σε κάθε περίπτωση δεν γνωρίζουμε αν κάτι τέτοιο συμβαίνει.

Γιατί «τραγουδάει» ο πάγος στις μεγάλες λίμνες;

Θυμίζει τραγούδι όταν οι λεπτές ρωγμές και σχισμές στον πάγο αρχίζουν να εμφανίζονται σε κάποιο σημείο και στη συνέχεια διαδίδονται σε όλη την παγωμένη επιφάνεια της λίμνης προκαλώντας δονήσεις. Όταν αυτές μετατραπούν σε ακουστικές δονήσεις στον αέρα ακούμε το «τραγούδι» του πάγου. Είναι σαν να στέκεσαι στις σιδηροδρομικές γραμμές ακούγοντας το τρένο που πλησιάζει.

Όταν οι σχισμές στον πάγο μεγαλώσουν, ο ήχος στην αρχή ακούγεται από μακριά, ενώ στη συνέχεια πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα.

Οι ρωγμές και σχισμές στον πάγο προκαλούνται για διάφορους λόγους. Σε γενικές γραμμές οφείλονται σε συσσώρευση πιέσεων και εντάσεων λόγω της κινητικότητας του πάγου, αντίστοιχη των τεκτονικών πιέσεων και εντάσεων που προκαλούνται από την κίνηση των τεκτονικών πλακών της Γης και που αντίστοιχα καταλήγουν σε σεισμική δραστηριότητα. Οι δονήσεις στον πάγο ή το τραγούδι της παγωμένης λίμνης θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένα είδος «παγωμένου σεισμού».

Οι εντάσεις ενδέχεται να προκληθούν από τις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης. Η αλλαγή της πίεσης του αέρα επιδρά στον πάγο. Όταν δε αυτός είναι σκληρός, προσαρμόζεται δημιουργώντας ρωγμές και σχίσματα. Σχισμές μπορεί να προκληθούν και λόγω των μεγάλων θερμοκρασιακών μεταβολών του αέρα.

Ο πάγος σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία (κρύος πάγος) καταλαμβάνει μικρότερο χώρο από τον πάγο σε λίγο υψηλότερη θερμοκρασία (ζεστός πάγος). Η πτώση της θερμοκρασίας προκαλεί τη συστολή του πάγου ο οποίος μαζεύεται δημιουργώντας ρωγμές και σχίσματα. Στις μεγάλες λίμνες οι σχισμές μπορεί να προκληθούν και από την παλίρροια. Πάντως, για να ακούσουμε το «τραγούδι» του πάγου, η λίμνη πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη.

Λίμνη με επιφάνεια κάτω από 10.000 τετραγωνικά μέτρα δεν προσφέρεται για «συμφωνική μουσική» καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις πολλά συστήματα ρωγμών και σχισμών αναπτύσσονται ταυτόχρονα.

Πώς ζευγαρώνουν τα πουλιά;

Έχω δει στην τηλεόραση πουλιά να έχουν τρυφερότητες και «γαμήλιους χορούς». Πώς ζευγαρώνουν και κάνουν μωρά;

Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι τα πουλιά διαθέτουν από τις πλέον θεαματικές επιδείξεις στο ζωικό βασίλειο. Με τραγούδια, χορευτικές φιγούρες και πολλούς ευρηματικούς τρόπους εκθέτουν τα προσόντα τους και επιπλέον τα αρσενικά επιδεικνύουν την αξία τους μέσα από αναμετρήσεις προκειμένου το θηλυκό να επιλέξει για σύντροφο το αρσενικό που συνδυάζει δύναμη, τέχνη ή/και ομορφιά ‒τον πλέον κατάλληλο δηλαδή για τη μεταβίβαση των γονιδίων του στην επόμενη γενιά. Όταν λάβουν τέλος οι γαμήλιες επιδείξεις και το ζευγάρι αποδεχθεί το ένα το άλλο, ζευγαρώνουν προβαίνοντας στη γονιμοποίηση.

Όλα τα είδη πτηνών γονιμοποιούνται εσωτερικά. Το αρσενικό τοποθετεί τα σπερματοζωάρια στην αμάρα του θηλυκού, από όπου κατευθύνονται προς τα ώριμα ωάρια που αναμένουν στην ωοθήκη. Τη διαδικασία της εσωτερικής γονιμοποίησης ακολουθούν όλα τα είδη ζώων που γεννούν ζωντανά μωρά ή κάνουν αυγά με προστατευτικό κέλυφος. Η εσωτερική γονιμοποίηση είναι αναγκαία για όλα τα ζώα της ξηράς που δεν διενεργούν τη γονιμοποίηση μέσα στο νερό. Τα πουλιά έχουν τις προϋποθέσεις για δύο γεννητικά όργανα και οδούς.

Στα περισσότερα όμως είδη μόνο τα όργανα της αριστερής πλευράς αναπτύσσονται ως λειτουργικά κατά την αναπαραγωγική διαδικασία. Επιπρόσθετα, τα αρσενικά πουλιά είναι γόνιμα μόνο κατά την περίοδο αναπαραγωγής.

Η γονιμοποίηση γίνεται όταν το θηλυκό δέχεται τα σπερματοζωάρια του αρσενικού στην αμάρα. Από εκεί τα σπερματοζωάρια κατευθύνονται προς τις σάλπιγγες. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις αναμένουν αρκετές εβδομάδες σε ειδική κοιλότητα μέχρι να απαιτηθεί η παρουσία τους για τη γονιμοποίηση στις ωοθήκες. Τα ωάρια που έχουν γονιμοποιηθεί πέφτουν καθώς αναπτύσσεται το έμβρυο στις σάλπιγγες καταλήγοντας στη μήτρα. Εκεί το έμβρυο προστατεύεται μεταξύ άλλων με κέλυφος πλούσιο σε ασβέστιο. Λίγο καιρό μετά το θηλυκό πουλί γεννά τα αυγά που θα επωάσει ώσπου να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος χρόνος για την εκκόλαψη.

Από ποια ζώα προέρχονται οι δεινόσαυροι;

Οι πρόγονοι των δεινόσαυρων είναι οι αρχόσαυροι, μια ομάδα ερπετών που ζούσε πριν από 250 με 230 εκατομμύρια χρόνια περίπου. Στους απογόνους των αρχόσαυρων περιλαμβάνονται επίσης οι κροκόδειλοι και τα πτηνά. Αυτοί με τη σειρά τους προέρχονται από άλλα ερπετά σε μια μακριά εξελικτική σειρά που φθάνει στο παρελθόν, μέσα από αμφίβια, ψάρια και πολλά ασπόνδυλα, στον κοινό πρόγονο όλων των ζώων κάπου 650 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα.

Γιατί οι πλανήτες είναι σφαιρικοί;

Στη βαρυτική δύναμη αποδίδεται το σφαιρικό σχήμα των πλανητών. Ασκείται βαρυτική έλξη προς το εσωτερικό κέντρο του πλανήτη με αποτέλεσμα όλα τα σημεία της επιφάνειας να έλκονται προς τα μέσα με την ίδια δύναμη. Η φυγόκεντρος όμως δύναμη, εξαιτίας της περιστροφής του πλανήτη, μπορεί να προσδώσει στη σφαίρα λίγο πεπλατυσμένο σχήμα στους πόλους και διαστολή στον ισημερινό. Η διάμετρος της Γης στον ισημερινό είναι 12.756 χιλιόμετρα, ενώ η διάμετρος στους πόλους 12.714 χιλιόμετρα.

Ποιο είναι το πιο έξυπνο σκυλί;

Παρότι δεν υπάρχει σαφής ορισμός της ευφυΐας, αν θεωρήσουμε τη δυνατότητα εκπαίδευσης και επικοινωνίας με τον άνθρωπο ως ένα κριτήριο, ευφυέστερη ράτσα σκυλιών θεωρείται η ράτσα Border Collie, ο σκοτσέζικος σκύλος που βοηθά τους βοσκούς να μαζέψουν τα πρόβατα. Έχει πάρει το όνομά του από την περιοχή των συνόρων της νότιας Σκοτίας (The Scottish Borders).

Έχουν τα δίδυμα το ίδιο DNA;

Τα μονοζυγωτικά δίδυμα (που προέρχονται από το ίδιο ωάριο) έχουν εν γένει το ίδιο DNA. Δεν αποκλείεται να καταγραφούν διαφοροποιήσεις στις περιπτώσεις που συμβούν μεταλλάξεις κατά τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης. Τα διζυγωτικά δίδυμα έχουν διαφορετικά γονίδια, ακριβώς όπως και τα συνηθισμένα αδέλφια.

Πώς γίνεται και το έμβρυο είναι με το κεφάλι προς τα κάτω;

Κανονικά, μαζεύεται πολύ αίμα στο κεφάλι όταν είμαστε ανεστραμμένοι. Γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο και στα έμβρυα;

Το έμβρυο δεν είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένο στη βαρυτική έλξη όσο βρίσκεται στη μήτρα αφού επιπλέει σε υγρό. Η πυκνότητα του εμβρύου είναι περίπου 1,06, λίγο μεγαλύτερη δηλαδή από το 1,01 περίπου του αμνιακού υγρού. Η διαφορά όμως είναι τόσο ανεπαίσθητη που επί της ουσίας το έμβρυο βρίσκεται σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Το αίμα επομένως κυκλοφορεί απρόσκοπτα προς τα πάνω όπως και προς τα κάτω.

Προς το τέλος της εγκυμοσύνης το πρόβλημα οξύνεται κάπως όταν, μόνιμα πια με το κεφάλι προς τα κάτω, το έμβρυο καταλαμβάνει πολύ χώρο εκτοπίζοντας το υγρό που λειτουργεί προστατευτικά έναντι της βαρύτητας.

Σε αντιστάθμισμα, το έμβρυο διευκολύνεται από τον ταχύ καρδιακό ρυθμό του που φτάνει στους 140-160 παλμούς το λεπτό. Αυτός ο ταχύς ρυθμός φροντίζει για την αποτελεσματική άντληση του αίματος προς όλο το σώμα ακόμη και αν το έμβρυο είναι με το κεφάλι προς τα κάτω.

Μπορεί πράγματι να επιπλεύσει μια ελαφρόπετρα;

Ακόμη και τα παιδιά γνωρίζουν πως μια πέτρα βουλιάζει όταν την πετάξουμε στο νερό. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, εκ των οποίων η πιο γνωστή, η ελαφρόπετρα ή κίσσηρη, είναι μια πολύ ελαφριά, γκρι και πορώδης πέτρα.

Η κίσσηρη είναι όντως τόσο ελαφριά επειδή είναι γεμάτη φυσαλίδες αερίων. Αυτές οι φυσαλίδες οφείλονται στην ηφαιστειακή προέλευση της ελαφρόπετρας. Η ελαφρόπετρα δημιουργείται όταν κάτω από συνθήκες υψηλής πίεσης ξεχύνεται λάβα ύστερα από ηφαιστειακή έκρηξη.

Η λάβα που έχει βγει ψύχεται πολύ γρήγορα, ενώ ταυτόχρονα η πίεση πέφτει απότομα. Αυτή η πτώση της πίεσης προκαλεί διάφορα αέρια (για παράδειγμα, CO2) που βρίσκονται στην παχύρρευστη λάβα απελευθερώνοντας και ψύχοντάς τα ταχύτατα. Εξαιτίας δε ακριβώς αυτής της ψύξης, λαμβάνουν τη μορφή μικρών φυσαλίδων.

Το αποτέλεσμα είναι ένα υλικό με πυκνότητα μόλις 0,25 γρ./κ.εκ. έναντι του 1 γρ./κ.εκ. του νερού. Ωστόσο, η πυκνότητα της ελαφρόπετρας συναρτάται άμεσα από τις συνθήκες δημιουργίας της. Μπορεί επομένως να είναι και αρκετά βαριά για να επιπλεύσει.

Επιπλέον, η ελαφρόπετρα απορροφά νερό και με τον καιρό βαραίνει τόσο ώστε κάποια στιγμή βυθίζεται.

Μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει κοιλιά από τις πολλές μπίρες;

Δεν υπάρχει κάποια επιστημονική τεκμηρίωση ως προς την ιδιαίτερη τάση των θερμίδων «να στρογγυλοκάθονται» γύρω από το στομάχι.

Σε μεγάλη γερμανική έρευνα που ολοκληρώθηκε το 2009, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 20.000 άντρες και γυναίκες επί οκτώ χρόνια συγκρίνοντας την κατανάλωση μπίρας με το βάρος τους και την περιφέρεια της μέσης τους.

Το συμπέρασμά τους ήταν πως οι άντρες με μεγάλη κοιλιά που επιδίδονται σε υπερβολική κατανάλωση μπίρας πάχυναν διότι απλούστατα προσλάμβαναν περισσότερες θερμίδες απ’ όσες κατανάλωναν.

Στους άντρες υπάρχει μια γενετική τάση να συσσωρεύεται το πάχος γύρω από την κοιλιά, ενώ στις γυναίκες στους γοφούς, τους γλουτούς και τους μηρούς.