Πόσο ψηλά μπορεί να γίνουν τα βουνά;

Κανένα βουνό δεν ξεπερνάει τα 9 χιλιόμετρα σε ύψος. Υπάρχει κάποιο θεωρητικό ανώτατο όριο για το πόσο ψηλά μπορούν να γίνουν τα βουνά;

Το ύψος στο οποίο μπορούν να φτάσουν τα βουνά έχει άμεση σχέση με τη δύναμη της βαρύτητας. Αν ένα βουνό ξεπεράσει ένα ορισμένο ύψος, η πίεση στη βάση του αυξάνεται τόσο, που το έδαφος ρευστοποιείται και το βουνό, θεωρητικά, καταβυθίζεται εξίσου γρήγορα όσο ψηλώνει.

Ο αυστριακής καταγωγής καθηγητής φυσικής Victor Weisskopf επινόησε ένα μαθηματικό τύπο, σύμφωνα με τον οποίο μπορούμε να κάνουμε μια θεωρητική μέτρηση του μέγιστου ύψους των βουνών. Σύμφωνα με τον τύπο, τα βουνά στη Γη δεν μπορούν να ξεπεράσουν σε ύψος τα 44 χιλιόμετρα.

Προς στιγμήν, το Έβερεστ ψηλώνει 6 εκατοστά το χρόνο. Αν αυτή η εξέλιξη συνεχιστεί, το Έβερεστ θα φτάσει στο μέγιστο ύψος του σε 586.000 χρόνια. Στην πράξη, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Από τη μία, δεν είναι σίγουρο ότι το Έβερεστ θα συνεχίσει να ψηλώνει, αλλά και από την άλλη, τα θεωρητικά βουνά για τα οποία μιλάει ο Weisskopf είναι φτιαγμένα ιδανικά. Οι υπολογισμοί δε λαμβάνουν υπόψη τους ότι τα βουνά στην πραγματικότητα αποτελούνται από διαφορετικά πετρώματα, από μεγάλα και μικρά κομμάτια, και ότι η Γη έχει ένα θερμό πυρήνα. Γι’ αυτό, το πραγματικό μέγιστο ύψος δεν είναι καθόλου τόσο μεγάλο. Είναι αδύνατο να κάνουμε μια ακριβή εκτίμηση, αλλά πιθανόν οι κορυφές των Ιμαλαΐων να προσεγγίζουν ήδη το μέγιστο ύψος τους.

Το ψηλότερο γνωστό βουνό του ηλιακού συστήματος είναι το Olympus Mons, στον Άρη, με 24 χιλιόμετρα ύψος. Στον Άρη η βαρυτική δύναμη είναι μόνο το 1/3 της βαρύτητας στη Γη, οπότε εκεί, θεωρητικά, τα βουνά μπορούν να φτάσουν τα 1.610 χιλιόμετρα ύψος, σύμφωνα με τον Weisskopf.