Υπάρχουν ζώα με περισσότερους από έναν εγκεφάλους;

Η αποστολή του νευρικού συστήματος των ζώων είναι να συλλέγει πληροφορίες από το περιβάλλον και από το εσωτερικό του σώματος, να τις επεξεργάζεται και να καθοδηγεί τον οργανισμό ώστε να αντιδρά με το βέλτιστο τρόπο, αναλόγως της περίστασης. Τα περισσότερα ζώα έχουν το μεγαλύτερο μέρος των νευρικών τους κυττάρων οργανωμένο στο κεντρικό νευρικό σύστημα, που αποτελείται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Μόνο τα απλά ζώα, όπως οι μέδουσες και οι αστερίες, δε διαθέτουν εγκέφαλο, αλλά ένα δίκτυο νευρικών κυττάρων που απλώνεται σε όλο το σώμα.

Στα ζώα με κεντρικό νευρικό σύστημα συναντάμε συχνά μικρές συγκεντρώσεις νευρικών κυττάρων εκτός του κεντρικού νευρικού συστήματος. Πρόκειται για τα λεγόμενα γάγγλια. Θα έλεγε κανείς ότι είναι «μίνι» εγκέφαλοι, επιφορτισμένοι με λειτουργίες ελέγχου συγκεκριμένων μερών του σώματος. Τα αρθρόποδα, για παράδειγμα, έχουν σε κάθε τμήμα του σώματός τους από ένα γάγγλιο, το οποίο αναλαμβάνει λειτουργίες ανεξάρτητα από τον εγκέφαλο του ζώου, που βρίσκεται στο κεφάλι του.

Εμείς οι άνθρωποι διαθέτουμε αντίστοιχα γάγγλια κατά μήκος της σπονδυλικής μας στήλης. Αυτά λειτουργούν αυτόνομα όσον αφορά ορισμένα καθήκοντα. Το να αποκαλούμε ωστόσο τα γάγγλια μικρούς εγκεφάλους δεν είναι απολύτως σωστό, αφού δεν παύουν να κατευθύνονται από τον «πραγματικό» εγκέφαλο, που συντονίζει τα πάντα στον οργανισμό, ώστε αυτός να λειτουργεί σαν ένα ενιαίο σύνολο. Μπορούμε επομένως γενικά να θεωρήσουμε ότι τα ζώα διαθέτουν μόνο έναν εγκέφαλο για να μην προκύπτουν εσωτερικές συγκρούσεις.