Γιατί οι γάτες έχουν στενόμακρες κόρες ματιών;

Η κόρη είναι ένα άνοιγμα του ματιού, που ρυθμίζει την ποσότητα του φωτός που περνάει μέσω του φακού στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Συνεπώς, όταν το φως είναι δυνατό, η κόρη κλείνει σχεδόν εντελώς, για να μην υποστεί βλάβη το μάτι, ενώ στο σκοτάδι ανοίγει όσο γίνεται περισσότερο, ώστε το λιγοστό φως που υπάρχει να καταγραφεί από τα φωτοευαίσθητα κύτταρα.

Στη γάτα, που είναι κυνηγός της νύχτας, οι κόρες των ματιών είναι στενόμακρες και κάθετες – ένα χαρακτηριστικό που η γάτα μοιράζεται με άλλα νυκτόβια ζώα. Οι μακρόστενες κόρες λειτουργούν σαν κουρτίνες, που, με τη βοήθεια των μυών της ίριδας, ανοίγουν ή κλείνουν, ανάλογα με την ένταση του φωτός. Την ημέρα είναι σχεδόν κλειστές, ώστε να μην περνάει πολύ φως, ενώ στο σκοτάδι ανοίγουν τόσο πολύ, που γίνονται σχεδόν ολοστρόγγυλες. Δε γνωρίζουμε με σιγουριά γιατί τα νυκτόβια ζώα έχουν στενόμακρες κόρες. Ορισμένοι βιολόγοι πιστεύουν ότι αυτές βοηθούν τα μάτια να καμουφλάρονται καλύτερα, ενώ άλλοι θεωρούν ότι έτσι τα μάτια εστιάζουν πιο αποτελεσματικά.

Πρόσφατα, δύο βιολόγοι του Πανεπιστημίου του Lund στη Σουηδία παρουσίασαν μια ευφυή θεωρία σχετικά με το γιατί η μακρόστενη κόρη είναι πιο κατάλληλη για τα νυκτόβια ζώα. Οι ερευνητές μελέτησαν τα μάτια διάφορων ζώων και διαπίστωσαν ότι όλα τα ζώα με μακρόστενες κόρες διαθέτουν επίσης στο μάτι τους ειδικό πολυεστιακό φακό. Ο φακός αυτός είναι χωρισμένος σε πολλές ζώνες, καθεμιά από τις οποίες μπορεί να συλλαμβάνει φως συγκεκριμένου μήκους κύματος. Ο πολυεστιακός φακός προσφέρει στα νυκτόβια ζώα πολύ καλύτερη χρωματική όραση στο σκοτάδι απ’ ό,τι διαθέτουν τα ζώα με τους συνήθεις φακούς.

Οι ζώνες του πολυεστιακού φακού είναι διαταγμένες σαν ομόκεντροι δακτύλιοι γύρω από το κέντρο του φακού, καθιστώντας έτσι τη στενόμακρη κόρη πολύ λειτουργική. Στο φως της ημέρας, η λεπτή στενόμακρη κόρη επιτρέπει στο φως να περάσει σε όλες τις ζώνες του πολυεστιακού φακού, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ικανότητα του ζώου να διακρίνει χρώματα – κάτι που δε θα ήταν εφικτό με στρογγυλή κόρη.