Πότε επινοήθηκε ο αριθμός μηδέν;

Ο Iνδός μαθηματικός και αστρονόμος Βραχμαγκούπτα ήταν αυτός που εισήγαγε τον αριθμό μηδέν όπως τον χρησιμοποιούμε σήμερα. Στο μεγάλο του έργο Brahma Sphuta Siddhanta, από το 628 μ.Χ., θέτει μια σειρά κανόνων για τη χρήση τόσο του μηδενός όσο και των αρνητικών αριθμών σε υπολογισμούς – κανόνες που ισχύουν και σήμερα.

Ωστόσο, και πριν από τον Βραχμαγκούπτα σε αρκετούς πολιτισμούς υπήρχε ένα σύμβολο για το «τίποτα». Το αρχαιότερο είναι το μηδέν του βαβυλωνιακού αριθμητικού συστήματος, από τον 3ο αιώνα π.Χ., ενώ αργότερα εμφανίστηκε και το ελληνιστικό μηδέν καθώς και το μηδέν των Μάγια. Ωστόσο, το ινδικό μηδέν φαίνεται ότι προέκυψε ανεξάρτητα από τις παλαιότερες εκδοχές.

Το πρώιμο μηδέν δεν εκλαμβανόταν ως το μέσο ενός άξονα με θετικούς και αρνητικούς αριθμούς. Γι’ αυτό, οι άνθρωποι σε εκείνες τις εποχές δεν μπορούσαν να κάνουν υπολογισμούς του τύπου –3 + 5 = 2, ούτε μπορούσαν να χειριστούν μαθηματικά έννοιες όπως το χρέος και το έλλειμμα. Αντίθετα, το μηδέν αρχικά λειτουργούσε ως σύμβολο που «δέσμευε» θέσεις. Για παράδειγμα, όταν γραφόταν ο αριθμός 104, το μηδέν υποδήλωνε ότι δεν υπάρχουν δεκάδες.