Ζωή στο Διάστημα: Είμαστε μόνοι στο σύμπαν;
IMAGE: SPL / SCANPIX
Τον Δεκέμβριο του 1900 η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών προκήρυξε ένα διαγωνισμό με έπαθλο ύψους 100.000 φράγκων που θα δινόταν στον πρώτο ο οποίος θα επικοινωνούσε με κάτοικο ενός άλλου ουράνιου σώματος. Ωστόσο εξαιρούνταν ο Άρης γιατί όπως νόμιζαν τότε ήταν πολύ εύκολο να βρεθεί ζωή στον «κόκκινο πλανήτη».
Ο πάμπλουτος Αμερικανός αστρονόμος Percival Lowell είχε χαρτογραφήσει τον Άρη από το ιδιωτικό του αστεροσκοπείο, στη διαυγή ατμόσφαιρα της Αριζόνας, και είχε βρει ένα εκτεταμένο σύστημα καναλιών. Υποτίθεται πως τα κανάλια είχαν σκαφτεί από έναν αρχαίο πολιτισμό στην προσπάθειά του να εκτρέψει τα ύδατα των καλυμμένων με πάγο πολικών περιοχών και να τα κατευθύνει προς τις κατοικημένες περιοχές του Ισημερινού.
Παρ’ όλο που ο Άρης εξαιρούνταν, οι περισσότεροι θεωρούσαν ότι η απονομή του βραβείου ήταν ζήτημα χρόνου. Εκείνη την εποχή δεν ήταν πολλοί εκείνοι που αμφέβαλλαν για την ύπαρξη ζωής στο σύμπαν.
Ένας άλλος υποψήφιος πλανήτης ήταν η γειτονική Αφροδίτη. Η επιφάνειά της ήταν καλυμμένη από σύννεφα, αλλά οι περισσότεροι επιστήμονες φαντάζονταν πως κάτω από αυτά κρύβονταν ωκεανοί, ζούγκλες και παράξενα ζώα.
Για παράδειγμα, ο διακεκριμένος Σουηδός χημικός Svante Arrhenius ήταν πεισμένος ότι μεγάλο μέρος της επιφάνειας του πλανήτη αποτελούνταν από έλη που τα σύγκρινε με το τροπικό δάσος του Κονγκό.
Πολλοί έβλεπαν μπροστά τους ταξίδια ανακαλύψεων σαν αυτά που έγιναν στην Αρκτική και την Αφρική. Οι λάτρεις της περιπέτειας φαντάζονταν τους τρόπους με τους οποίους θα πήγαιναν για κυνήγι στα δάση των εξωτικών πλανητών.
Ο Άρης ήταν μια απογοήτευση
Ο αγώνας δρόμου του Διαστήματος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έκανε αληθινό το όνειρο των ταξιδιών εκτός Γης. Απ’ την άλλη, όμως, συνέτριψε την ελπίδα να βρούμε ζωή στην άλλη πλευρά του δικού μας ηλιακού συστήματος. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια των διαστημικών ταξιδιών, τα οχήματα αποκάλυψαν ότι το ηλιακό μας σύστημα ήταν πολύ πιο έρημο απ’ όσο είχαμε ποτέ φανταστεί.
Στην αρχή, αποδείχτηκε ότι η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της Αφροδίτης υπερβαίνει τους 460 βαθμούς Κελσίου. Αυτό σημαίνει ότι ο πλανήτης είναι πολύ θερμός για να μπορεί να υπάρχει ζωή. Μεγαλύτερη απογοήτευση ένιωσαν οι αστρονόμοι όταν διαπίστωσαν ότι ο Άρης ήταν καλυμμένος από κρατήρες. Δεν υπήρχαν ενδείξεις ούτε για τεχνητά κανάλια ούτε για αρχαίες ερειπωμένες πόλεις. Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να βρουν ούτε ένα μονοκύτταρο οργανισμό πάνω στον Άρη.
Απείχαμε πολύ από το να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα αν είμαστε μόνοι μας ή όχι στο σύμπαν. Έτσι τα βλέμματα στράφηκαν πιο μακριά στο Διάστημα και το 1995 οι αστρονόμοι βρήκαν για πρώτη φορά έναν πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή έναν εξωπλανήτη. Σήμερα γνωρίζουμε την ύπαρξη πάνω από 700 εξωπλανητών, αλλά ακόμα δεν έχουμε βρει κάποιο ηλιακό σύστημα που να μοιάζει με το δικό μας. Έχουμε βρει όμως μια καταπληκτική ποικιλία πλανητών – από αέριους γίγαντες μεγαλύτερους από τον Δία και με θερμοκρασία 1.000 βαθμών Κελσίου μέχρι πλανήτες που στρέφονται γύρω από μικρά άστρα νετρονίου.
Ωστόσο οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν ότι για να υπάρχει ζωή απαιτείται ένας πλανήτης που να μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τη Γη. Θα πρέπει να βρίσκεται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη, όπου η απόσταση από το άστρο επιτρέπει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Ο πλανήτης θα πρέπει να περιστρέφεται με τρόπο που να επικρατεί παντού σταθερή θερμοκρασία. Πρέπει να αποτελείται από πέτρωμα έτσι ώστε να βρει στήριγμα η ζωή και ούτω καθεξής. Σχεδόν όλοι οι εξωπλανήτες που έχουν βρει μέχρι τώρα οι ερευνητές φαίνεται ότι είναι ακατάλληλοι για ζωή, το κυνήγι όμως συνεχίζεται. Θα υπάρξουν καλύτερα τηλεσκόπια που σε συνδυασμό με νέες τεχνικές ανακάλυψης μικρών πλανητών θα καταφέρουν να εντοπίσουν ουράνια σώματα τα οποία παλιότερα ήταν αθέατα.
Η εμφάνιση νοήμονος ζωής
Φυσικά, το να βρεθεί πλανήτης που να μοιάζει με τη Γη δεν αποτελεί εγγύηση του ότι θα φιλοξενεί ζωή. Η πιθανότητα να βρεθεί ζωή –ίσως μάλιστα και νοήμων ζωή– εξαρτάται από το ποια θεώρηση περί εμφάνισης της ζωής ισχύει στην πράξη. Εδώ υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις μεταξύ των ερευνητών.
Ορισμένοι θεωρούν ότι σε γενικές γραμμές η ζωή δημιουργείται από μόνη της τη στιγμή που παρουσιάζονται οι δυνατότητες. Με εξίσου αυτόματο τρόπο ακολουθεί και η εμφάνιση νοήμονος ζωής, λένε οι ερευνητές, γιατί η εξέλιξη ισχύει παντού στο σύμπαν και αναπόφευκτα ωθεί τη ζωή στο να λαμβάνει όλο και πιο προηγμένες και συνειδητές μορφές ζωής. Επομένως είναι σχεδόν βέβαιο ότι και μόνο στο γαλαξία μας που έχει δισεκατομμύρια πλανήτες, θα υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί – ακόμα κι αν είναι σπάνιοι οι πλανήτες σαν τη Γη.
Άλλοι θεωρούν ότι η νοήμων ζωή δεν εμφανίζεται αυτομάτως. Τονίζουν ότι η εξέλιξη της ζωής στη Γη οφείλεται σε μια μακρά σειρά συμβάντων που καθένα από μόνο του ήταν απίθανο.
Για παράδειγμα, η εμφάνιση προηγμένης ζωής σ’ έναν πλανήτη απαιτεί την ύπαρξη ενός άλλου, γιγαντιαίου πλανήτη, όπως είναι ο Δίας. Ο γιγαντιαίος πλανήτης θα πρέπει να σαρώνει σαν απορροφητική σκούπα τους αστεροειδείς που υπάρχουν στο ηλιακό σύστημα, οι οποίοι διαφορετικά θα χτυπούν ανά τακτά διαστήματα τον άλλον πλανήτη καταστρέφοντας κάθε ζωή πάνω του.
Επίσης, για να υπάρχει ζωή, απαιτείται μια Σελήνη που να σταθεροποιεί την κλίση του άξονα του πλανήτη, ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες μεταβολές ως προς τη γωνία του με την κατακόρυφο και κατά συνέπεια να υπάρχουν σταθερές εποχές. Σε διαφορετική περίπτωση, οι τροπικές περιοχές συχνά θα καλύπτονται ξαφνικά από πάγο και οι συνθήκες θα είναι ακατάλληλες για την ύπαρξη ζωής.
Σύμφωνα μ’ αυτούς τους ερευνητές, λοιπόν, η εμφάνιση όντων με συνείδηση βρίσκεται μεμιάς στο χώρο του μη πιθανού. Έτσι, μπορεί κάλλιστα να είμαστε τα μόνα νοήμονα όντα στο γαλαξία μας και ίσως και σε ολόκληρο το σύμπαν.
Το σύμπαν ερευνάται λεπτομερώς
Κανένας επιστημονικός διάλογος δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις άμεσες παρατηρήσεις. Εδώ οι αστρονόμοι εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τη σημερινή τεχνολογία. Το κυνήγι ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1960, όταν ο νεαρός αστρονόμος Frank Drake προσπάθησε να ακούσει ραδιοσήματα προερχόμενα από δύο άστρα –το ταυ Κήτους και το έψιλον Ηριδανού– χωρίς ωστόσο να το καταφέρει. Ήταν η αρχή της ονομαζόμενης έρευνας SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence: Έρευνα για Εξωγήινη Νοημοσύνη).
Από τότε οι ερευνητές έχουν στρέψει τις κεραίες προς πολυάριθμα αστρικά συστήματα κι έχουν αφουγκραστεί πολύ περισσότερες συχνότητες. Σήμερα ωστόσο η έρευνα SETI βαδίζει πολύ αργά. Αν δεν υπήρχαν πρόθυμοι χρηματοδότες, κανείς δεν θα προσπαθούσε ν’ ακούσει σήματα από το διάστημα.
Πίσω από αυτή την αδράνεια κρύβεται η έλλειψη αποτελεσμάτων ύστερα από όλες αυτές τις προσπάθειες. Αν εξαιρέσουμε το επονομαζόμενο σήμα Wow, δεν έχουμε ανακαλύψει ούτε μία ένδειξη ύπαρξης εξωγήινης ζωής. Το σήμα Wow καταγράφηκε το 1977 από το ραδιοτηλεσκόπιο Big Ear (Μεγάλο Αυτί) και διήρκησε 72 δευτερόλεπτα. Η αποτύπωσή του στο τυπωμένο φύλλο του ηλεκτρονικού υπολογιστή ήταν τόσο έντονη ώστε ο αστρονόμος Jerry R. Ehman έγραψε «Wow!» στο περιθώριο. Το σήμα Wow πάντως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάπου γιατί παρά τις εμπεριστατωμένες έρευνες δεν έχει ξαναεντοπιστεί.
Ωστόσο υπάρχουν ακόμα νέες τεχνολογικές δυνατότητες. Έχει εμφανιστεί μια τεχνική που ονομάζεται OSETI και βασίζεται στην προσπάθεια ανίχνευσης πολύ ισχυρών αλλά ιδιαίτερα βραχύβιων παλμών laser, που προέρχονται ενδεχομένως από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό. Ήδη, μάλιστα, αρκετά ερευνητικά ινστιτούτα ψάχνουν στον ουρανό γι’ αυτές τις «λάμψεις» – μέχρι τώρα έχει παρατηρηθεί μια βραχεία «αστραπή» η οποία ωστόσο δεν επαναλήφθηκε.
Αν διαβασεις το βιβλιο του Συγγραφεα Εριχ Φων Ντενικεν…με τητλο ”ΕΠΗΣΚΕΠΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ”θα βρειτε μερικες απο της απαντησεις που ζητατε.Αλλα ομως υπαρχουν κι πολλα αλλα ερωτηματα αναπαντητα.Οσο αφορα την ιδεα πως θα ερχοντουσαν εξωγηνει για να μας χρησημοπισουν εμας κι τον πλανητη μας δεν ειναι σωστο,γιατι οι ξενει θα ειχαν βρει πολλες αλλες πηγες ενεργειας κι σε πολλους αλους πλανητες που υπαρχουν στο Συμπαν.
-Αλλα το μονο που θα δεινανε στους ανθρωπους,την γνωσει τους…κι δευτερον μονο εαν θελουν να μας κατακτησουν κι να ειμαστε σαν οι δουλοι του Φαραω της Εγυπτου…
-Ωσο αφορα την επηκεινωνεια με τους εξωγεινους πρεπει να βρουμε τον τροπο με τον οποιων επηκεινωνουν εκηνει μεταξη τους κι με τον ειδιων τροπο θα επηκηνωνεισουμε κι εμεις με αυτους!
sorry gia to greeklesh
Αν διαβασεις το βιβλιο του Συγγραφεα Εριχ Φων Ντενικεν…με τητλο ”ΕΠΗΣΚΕΠΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ”θα βρειτε μερικες απο της απαντησεις που ζητατε.Αλλα ομως υπαρχουν κι πολλα αλλα ερωτηματα αναπαντητα.Οσο αφορα την ιδεα πως θα ερχοντουσαν εξωγηνει για να μας χρησημοπισουν εμας κι τον πλανητη μας δεν ειναι σωστο,γιατι οι ξενει θα ειχαν βρει πολλες αλλες πηγες ενεργειας κι σε πολλους αλους πλανητες που υπαρχουν στο Συμπαν.
-Αλλα το μονο που θα δεινανε στους ανθρωπους,την γνωσει τους…κι δευτερον μονο εαν θελουν να μας κατακτησουν κι να ειμαστε σαν οι δουλοι του Φαραω της Εγυπτου…
-Ωσο αφορα την επηκεινωνεια με τους εξωγεινους πρεπει να βρουμε τον τροπο με τον οποιων επηκεινωνουν εκηνει μεταξη τους κι με τον ειδιων τροπο θα επηκηνωνεισουμε κι εμεις με αυτους!
den vgeni olokliromeno..