Πώς μπορεί να αλλάζει σχήμα το κύτταρο μέσα στο σώμα;

Πώς μπορεί να αλλάζει το σχήμα των κυττάρων στους ζωικούς οργανισμούς, αλλά παρ’ όλα αυτά το κύτταρο να παραμένει οργανωμένο και λειτουργικό;

Τα φυτικά κύτταρα έχουν ένα σκληρό περίβλημα, το οποίο, μεταξύ άλλων, περιέχει ένα «σκληρό υλικό», την κυτταρίνη, που βοηθά ένα κλαδί ή ένα μίσχο να στέκεται όρθιο. Τα ζωικά κύτταρα όμως περιβάλλονται μόνο από μία μαλακή και εύπλαστη μεμβράνη λιπιδίων, η οποία έχει κάποια κινητικότητα, που επιτρέπει στα κύτταρα να αλλάζουν σχήμα.

Ωστόσο, τα κύτταρα διαθέτουν και μία καλά ανεπτυγμένη εσωτερική δομή, τον αποκαλούμενο κυτταρικό σκελετό, που αποτελείται από ένα δίκτυο μικροσωληνίσκων (κύριο συστατικό των οποίων είναι η πρωτεΐνη τουμπουλίνη), το οποίο εκτείνεται σε ολόκληρο το κύτταρο. Ο κυτταρικός σκελετός συγκρατεί το κύτταρο σε μία καλά οργανωμένη μορφή. Καθώς όμως οι μικροσωληνίσκοι μπορούν να μεταβάλλονται γρήγορα, με μία διαδικασία πολυμερισμού και αποπολυμερισμού των υπομονάδων της τουμπουλίνης, το κύτταρο έχει τη δυνατότητα να αλλάζει γρήγορα το σχήμα του.

Ο κυτταρικός σκελετός όμως επιτελεί και άλλες λειτουργίες. Είναι το μέσο με το οποίο μεταφέρονται ουσίες και κυτταρικά οργανίδια μέσα στο ίδιο το κύτταρο. Για παράδειγμα, ένα μόριο RNA, που σχηματίστηκε μέσα στον πυρήνα του κυττάρου, μεταφέρεται με τη βοήθεια των πρωτεϊνών του κυτταρικού σκελετού σε κάποιο άλλο μέρος του κυττάρου, όπου υπάρχει ένα ριβόσωμα. Εκεί το RNA μεταφράζεται σε μία πρωτεΐνη, η οποία με τη σειρά της μεταφέρεται, πάλι από τον κυτταρικό σκελετό, οπουδήποτε μέσα στο κύτταρο απαιτείται.

Τέλος, όταν ένα κύτταρο διαιρείται, και τα χρωμοσώματα πρέπει να κατανεμηθούν και στα δύο νέα κύτταρα, πάλι ο κυτταρικός σκελετός αναλαμβάνει τη μεταφορά του γενετικού υλικού στα νέα κύτταρα.