Πώς λειτουργεί το τεφλόν;
Γιατί δεν κολλάνε τα φαγητά στο τηγάνι από τεφλόν; Από τι είναι φτιαγμένο το τεφλόν και πώς εφάπτεται στο τηγάνι;
Τεφλόν είναι η εμπορική ονομασία μιας σειράς πολυμερών προϊόντων, που κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι περιέχουν, εκτός από άνθρακα, και το χημικό στοιχείο φθόριο. Στις μακριές ανθρακικές αλυσίδες του τεφλόν, οι χημικοί δεσμοί των ατόμων του άνθρακα με τα άτομα του φθορίου είναι τόσο ισχυροί, που το υλικό είναι σχεδόν αδιάσπαστο και αδρανές έναντι ενός πλήθους χημικών ενώσεων. Επιπλέον, το τεφλόν είναι ένα εξαιρετικά ολισθηρό υλικό.
Το ανθεκτικό τεφλόν έχει πάρα πολλές πρακτικές εφαρμογές. Το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως λιπαντικό, ως προστατευτικό υλικό σε διάφορες επιφάνειες, ακόμη και σε υαλοκαθαριστήρες αυτοκινήτων που γλιστράνε εύκολα πάνω στο παρμπρίζ. Έχει γίνει όμως ευρέως γνωστό κυρίως από τα τηγάνια και άλλα σκεύη μαγειρικής, των οποίων την επιφάνεια κάνει αντικολλητική και εύκολα καθαριζόμενη. Το τεφλόν που χρησιμοποιείται ως επίστρωση τηγανιών ονομάζεται PTFE (πολυτετραφθοροαιθυλένιο) και είναι τόσο ολισθηρό, που τα φαγητά δεν κολλάνε πάνω του, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να απαιτείται και λιγότερο λάδι ή βούτυρο στο τηγάνισμα. Το πρώτο τηγάνι με τεφλόν εμφανίστηκε στην αγορά το 1954, 16 χρόνια μετά την τυχαία ανακάλυψη του υλικού από έναν ερευνητή της εταιρείας DuPont.
Ακριβώς επειδή το υλικό είναι χημικά αδρανές, είναι επίσης δύσκολο να κολλήσει στο μέταλλο του τηγανιού. Για να κολλήσει το τεφλόν, πρέπει πρώτα το τηγάνι να περάσει από μια επεξεργασία με την οποία η επιφάνειά του γίνεται τραχιά. Στη συνέχεια, το τηγάνι ψεκάζεται με ένα ειδικό υλικό που σχηματίζει μια λεπτή επίστρωση, και τέλος, ψεκάζεται επιφανειακά με τεφλόν σε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Κι αυτό γιατί το τεφλόν είναι πιο εύχρηστο όταν προσεγγίζει το σημείο τήξης του –327 βαθμοί Κελσίου–, και μόνο σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να κολλήσει στο μέταλλο του τηγανιού.
Το τεφλόν θεωρούνταν για πολύ καιρό το πιο ολισθηρό υλικό στον κόσμο, αλλά πρόσφατα ερευνητές των εργαστηρίων Argonne των ΗΠΑ κατασκεύασαν ένα υλικό από ίνες άνθρακα που είναι πολύ πιο ολισθηρό από το τεφλόν.