Μπορούμε να υπολογίσουμε μεμονωμένα έτη σε γεωλογικές αποθέσεις;

Σε ορισμένες περιπτώσεις οι γεωλογικές αποθέσεις αργίλου είναι τόσο καλά χωρισμένες σε στρώσεις ώστε μπορούμε να υπολογίσουμε τα ξεχωριστά έτη που αντιστοιχούν σε αυτές. Τέτοιου είδους εναποθέσεις ονομάζονται «κύκλοι».

Η έκφραση ξεκίνησε από τη Σουηδία και χρησιμοποιήθηκε από την αρχή για να περιγράψει την ομοιόμορφη ακολουθία στρωμάτων σε ιζήματα λιμνών της εποχής των παγετώνων.

Ένας τυπικός κύκλος αποθέσεων αποτελείται από ένα κομμάτι με λεπτές στρώσεις άμμου και αργίλου, όπου η μία στρώση βρίσκεται πάνω στην άλλη (η ανοιχτόχρωμη και η σκουρόχρωμη). Και οι δύο στρώσεις μαζί αντιστοιχούν σε ένα έτος.

Η διαφορά χρώματος ανάμεσα στις στρώσεις καθορίζεται από την εποχή του έτους και οφείλεται σε διαφορές των υλικών –για παράδειγμα, η ανοιχτόχρωμη λάσπη είναι πιο χοντρή από τη σκουρόχρωμη. Η ανοιχτόχρωμη στρώση έχει δημιουργηθεί την περίοδο του καλοκαιριού, όταν το νερό από την τήξη του πάγου μετέφερε υλικά προς τη λίμνη. Το χειμώνα η λίμνη είναι καλυμένη με πάγο κι έτσι δημιουργείται μια λεπτή στρώση λάσπης πάνω από την καλοκαιρινή.

Οι κύκλοι αποθέσεων χρησιμοποιήθηκαν για να καθιερωθούν μεγάλες χρονολογικές σειρές με τη βοήθεια των οποίων καθίσταται δυνατό ο ακριβής χρονικός προσδιορισμός των συμβάντων. Μεταξύ άλλων, μπορούμε να προσδιορίσουμε τη χρονική στιγμή που ξεκίνησαν οι ηφαιστειακές εκρήξεις κατά την προϊστορική εποχή καθώς και τη διάρκειά τους.

Εξετάζοντας τη γύρη που περιέχεται στους λεπτούς κύκλους αποθέσεων μπορούμε να αποκαλύψουμε και το πώς μεταβλήθηκε η βλάστηση. Αυτό καθρεφτίζει τις κλιματικές αλαγές και γι’ αυτό ο κύκλος είναι μια σπουδαία πηγή γνώσης για το κλίμα της προϊστορικής εποχής.