Τι είναι η τρύπα του όζοντος;

Ακούμε και διαβάζουμε συχνά για την τρύπα του όζοντος. Τι ακρίβώς είναι, πώς αντιμετωπίζεται και τι συνέπειες έχει για τον πλανήτη;

Το όζον είναι ένα αέριο το οποίο εμφανίζεται σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα της Γης και του οποίου το μόριο αποτελείται από τρία άτομα οξυγόνου. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση όζοντος (περίπου το 90%) εμφανίζεται στην στρατόσφαιρα, σε ένα «στρώμα» το οποίο ξεκινά από τα 10 με 17 περίπου χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης και φτάνει έως και τα 50 χιλιόμετρα.

Το στρώμα του όζοντος μεταβάλλεται από περιοχή σε περιοχή και ανάλογα με τις εποχές, ενώ επηρεάζει και επηρεάζεται από το κλίμα, καθώς ο μηχανισμός σχηματισμού του εξαρτάται από τη θερμοκρασία, την υγρασία, τους ανέμους και τη περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε άλλες χημικές ενώσεις. Το όζον της στρατόσφαιρας αποτελεί τη μοναδική ασπίδα του πλανήτη μας ενάντια στις βλαβερές επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου, η οποία είναι ιδιαίτερα επιζήμια για όλους τους έμβιους οργανισμούς. Χωρίς την ασπίδα του όζοντος, για παράδειγμα, τα κρούσματα καρκίνων του δέρματος, καταρράκτη και βλαβών του ανοσοποιητικού μας συστήματος θα πολλαπλασιάζονταν ραγδαία.

Δυστυχώς, το όζον στη στρατόσφαιρα σιγά-σιγά καταστρέφεται από τις εκπομπές αερίων πάνω στη Γη όπως το διοξείδιο του άνθρακα και οι χλωροφθοράνθρακες (CFC). Περιοχές όπου το όζον έχει μειωθεί δραστικά έχει επικρατήσει να ονομάζονται «τρύπες του όζοντος» και για πρώτη φορά εντοπίστηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 επάνω από την Ανταρκτική.

Η πρώτη διεθνής προσπάθεια περιορισμού των CFC έγινε με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ το 1987, στο οποίο τέθηκαν συγκεκριμένοι στόχοι αναφορικά με το περιορισμό των χημικών ουσιών που αποδεδειγμένα καταστρέφουν το όζον της στρατόσφαιρας.