Πόσο συνήθεις είναι οι διπλοί αστέρες;

Τα συστήματα διπλών αστέρων, το φαινόμενο, δηλαδή, όπου δύο άστρα περιστρέφονται μαζί γύρω από ένα κοινό βαρυτικό σημείο, είναι πολύ πιο συνήθη απ’ ό,τι πιστεύαμε. Τα μισά περίπου άστρα από αυτά που είναι παρόμοια με τον Ήλιο φαίνεται ότι σχηματίζουν διπλά αστρικά συστήματα. Η κατάσταση περιπλέκεται, όμως, και από το γεγονός ότι δεν είναι πάντα τόσο προφανές τι είναι άστρο και τι πλανήτης. Αν, για παράδειγμα, ο Δίας ήταν δέκα φορές βαρύτερος, θα τον θεωρούσαμε άστρο, και τότε μαζί με το γνωστό μας άστρο, τον Ήλιο, θα ήταν ένα διπλό άστρο. Αυτές οι μεταβατικές μορφές μεταξύ άστρων –με την κλασική έννοια– και πλανητών αποκαλούνται καφέ νάνοι.

Αυτή η σχετικά μεγάλη παρουσία διπλών και πολλαπλών αστρικών συστημάτων οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο σχηματίζονται τα άστρα. Η αστρογένεση πραγματοποιείται με τη συσσωμάτωση ύλης μέσα σε μεγάλα νέφη αερίων και σκόνης και την εν συνεχεία συμπύκνωσή της λόγω της εσωτερικής βαρύτητας του ίδιου του νέφους. Η συμπύκνωση αυτή συνεπάγεται αυξανόμενη ταχύτητα περιστροφής και, κατά συνέπεια, αυξανόμενη τάση να αποκολληθούν μικρότερες συσσωματώσεις αερίων και σκόνης από το μεγάλο όγκο. Αυτές οι μικρότερες συσσωματώσεις μπορούν να μετατραπούν είτε σε πλανητικό σύστημα είτε σε ένα ή περισσότερα συνοδευτικά, αυτόνομα άστρα.