Αισθάνεται ο εγκέφαλος;

Έχω ακούσει πως ο εγκέφαλος δεν αισθάνεται και γι’ αυτό μπορεί να χειρουργηθεί χωρίς αναισθησία. Πώς γίνεται τότε να έχουμε πονοκέφαλο;

Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος δεν έχει αισθητήριους υποδοχείς στον ίδιο τον εγκέφαλο. Γι’ αυτό οι χειρουργοί μπορούν να κάνουν τομή στον εγκεφαλικό ιστό ενός ανθρώπου χωρίς αυτός να νιώσει τίποτα. Υπάρχουν όμως πολυάριθμοι αισθητήριοι υποδοχείς στις εγκεφαλικές μεμβράνες και στο κρανίο, και γι’ αυτό η αναισθησία είναι απαραίτητη, όταν πρόκειται να χειρουργηθεί κάποιος στον εγκέφαλο.

Όταν έχουμε πονοκέφαλο, αυτό τις περισσότερες φορές οφείλεται σε πρόβλημα που βρίσκεται έξω από τον εγκέφαλο – π.χ., στον αυχένα, τη ρινική κοιλότητα ή τα δόντια. Καθώς τα σήματα πόνου μεταφέρονται από την πάσχουσα περιοχή στον εγκέφαλο μέσω των αισθητήριων νεύρων, αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πόνος να γίνεται αντιληπτός στο κεφάλι. Κατά συνέπεια, μπορούμε να πούμε ότι ο πόνος που εμφανίζεται, π.χ., σε ένα δόντι, μεταφέρεται από το δόντι στον εγκέφαλο, και έτσι τον βιώνουμε σαν πονοκέφαλο.

Εξαίρεση αποτελεί η ημικρανία, η οποία οφείλεται στη μεγάλη διόγκωση των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου. Μέσω του αισθητήριου νεύρου του προσώπου, του τρίδυμου νεύρου, ο πόνος «μεταφέρεται» στην επιφάνεια, όπου καταγράφεται ως πόνος. Αντίθετα, σοβαρότατες ασθένειες του ίδιου του εγκεφάλου, όπως οι όγκοι, δεν προκαλούν πάντα πονοκεφάλους.